VIII. Corona

De uitbraak van het Corona-virus heeft in 2020 een nieuwe werkelijkheid gecreëerd. In eerste instantie was de inzet van de gemeente vooral gericht is op het bestrijden van het virus, het continueren van de dienstverlening en het verlenen van steun aan inwoners, ondernemers en instellingen. In de tweede helft van 2020 laaide het aantal besmettingen weer op. Deze tweede golf leidde tot verscherping van de maatregelen en uiteindelijk tot een tweede lock down. Daarmee werd het steunpakket aan onze inwoners, ondernemingen en instellingen ook verlengd en waar nodig uitgebreid.

Omdat de (financiële) effecten van de pandemie en de gemeentelijke maatregelen en risico’s verspreid in deze jaarrekening voorkomen, hebben we ervoor gekozen om die informatie samen te brengen in een extra paragraaf.

Samen met andere overheden, maatschappelijke instellingen, bedrijven en onze inwoners stonden we medio maart aan de lat voor het bestrijden van het coronavirus. Onze inzet was gericht op het naleven van de hogere regelgeving in Overbetuwe en het zo veel mogelijk beperken van nadelige gevolgen daarvan voor onze dienstverlening en voor het functioneren van de Overbetuwse samenleving.

Dienstverlening en ondersteuning
In eerste instantie richtte onze inzet zich op de continuïteit van cruciale gemeentelijke processen op het gebied van (individuele) zorg en welzijn, de openbare ruimte, algemene voorzieningen en burgerzaken. Ook onderhielden we nauw contact met de relevante instanties in onze gemeente (scholen, kinderopvang, welzijns- en zorginstellingen, ondernemers etc.) en ondersteunden hen waar mogelijk bij het oplossen van ontstane problemen.

De rijksmaatregelen hadden ingrijpende gevolgen voor inwoners, ondernemers en maatschappelijke, culturele, sociale en sportorganisaties. Op 31 maart 2020 heeft het college een aantal maatregelen genomen om de financiële gevolgen op korte termijn te verzachten. Het ging daarbij onder meer om verlenging van betalingstermijnen, het doorbetalen van contracten, subsidies en beheerdersvergoedingen, het nog niet versturen van rekeningen en het sneller betalen van rekeningen. Begin juli vond er besluitvorming plaats over een aantal lange termijn maatregelen. Daarbij ging het onder andere om kwijtschelding van huurpenningen, vrijstelling van precarioheffing voor terrassen en een tegemoetkoming in kosten. Wij hebben hierbij gekeken naar de maatschappelijke impact op onze samenleving en het in stand houden van maatschappelijke voorzieningen in onze gemeente.

Toezicht en handhaving
In de openbare ruimte hebben we samen met partners ingezet op toezicht houden op naleving van regels en afspraken. Daarvoor zijn diverse maatregelen getroffen in de buitenruimte en was er een uitgebreide inzet van toezichthouders. Het is fijn om te constateren dat in onze gemeente de maatregelen over “social distance” over het algemeen goed worden nageleefd.

Informatie en communicatie
Vanuit de gemeente was het goed in contact blijven met onze inwoners en ondernemingen een prioriteit. We communiceerden via alle beschikbare kanalen (gemeentepagina, brieven en sociale media) en portefeuillehouders over maatregelen, effecten en de mogelijkheden van extra steun en voorzieningen.

Gevolgen voor overige werkzaamheden
Het virus en de noodzakelijke crisisorganisatie trokken een zware wissel trekken op de gemeentelijke organisatie. Alle inzet en aandacht ging eerst naar de zorg voor onze inwoners en instellingen en dat ging ten koste van andere werkzaamheden. Dat hebben onze inwoners maar ook uw gemeenteraad gemerkt. Bijna alle medewerkers werkten het grootste deel van 2020, conform rijksbeleid, vanuit thuis, hetgeen een extra uitdaging opleverde om de processen goed te laten lopen. Met de ingebruikname van de nieuwbouw ontstonden er meer mogelijkheden om de dienstverlening met inachtneming van de RIVM richtlijnen goed uit te voeren. Ook bood het meer ruimte aan onze medewerkers om, waar nodig voor de uitvoering van ons werk, tijdelijk binnen de regels op kantoor te werken.
We brachten in de tweede helft van 2020 in kaart welke invloed corona op onze organisatie. Hierbij moet gedacht worden aan de effecten op onze producten en diensten, informatie en ICT, inzet van het personeel op uitvoering rijksregelingen en de huisvesting van de medewerkers in de 1,5-meter samenleving.

Gedurende het jaar hebben we de gemeenteraad aan de hand van de rapportage “Kosten coronavirus Overbetuwe” geïnformeerd over het verloop van de Corona uitgaven en de compensatie die we daarvoor ontvingen. In 2020 zijn de compensatie ontvangsten € 259.000 hoger dan de daadwerkelijke Corona kosten. In het hoofdstuk “bestemming van het rekeningresultaat” wordt voorgesteld om dit voordeel te reserveren voor eventuele corona nadelen in 2021.

Corona kosten en opbrengsten 2020
Kosten, inkomstenderving en besparingen door Corona	1.253.200
Ontvangen compensatie voor Corona	1.512.300
Resultaat (te reserveren voor kosten in 2021)	259.100

Voor het detail overzicht van de kosten en opbrengsten 2020 verwijzen we u naar het overzicht onderaan deze paragraaf.

De uitbraak van het Corona-virus heeft in 2020 een nieuwe werkelijkheid gecreëerd. In eerste instantie was de inzet van de gemeente vooral gericht is op het bestrijden van het virus, het continueren van de dienstverlening en het verlenen van steun aan inwoners, ondernemers en instellingen.
De tweede en derde golf zijn inmiddels een feit. Hoe groot de gevolgen uiteindelijk zullen zijn, hangt van vele factoren af. Zo is de duur van de pandemie bepalend, maar ook het effect van de maatregelen voor onze inwoners, ondernemers en instellingen, de inzet van onze organisatie voor de uitvoering van de rijksmaatregelen alsmede de landelijke besluitvorming over de financiering van de maatregelen.

Eind 2020 maakten we een eerste inventarisatie van de mogelijke risico’s waar we de komende tijd mee te maken kunnen krijgen. Begin 2021 zullen we ze specifiek voor Overbetuwe concretiseren. Dit risicoprofiel zal onderdeel uitmaken van de Kadernota 2022.

Rapportage kosten a.g.v. coronacrisis
Coronacrisis: uitgaven en inkomstenderving
Onderstaand overzicht is de werkelijk stand per einde boekjaar 2020
1. Bestrijding COVID-19
1A) Extra kosten
Kostenplaats en -soort	Omschrijving	Totale kosten / opbrengsten	Toelichting
60801055	Bestrijding corona algemeen
ks 5380651	geschenken attenties ed	10.551	attentie medewerkers
ks 5383000	overige uitgaven	31.429	instructieborden, desinfectiemateriaal e.d.
ks 5383000	overige uitgaven	38.500	extra inzet BOA's (bedrag op basis van urenovz ODRA)
ks 5383000	diverse uitg.	257.225	totale lasten van voorgestelde vervolg maatregelen COVID-19 (B&W 21 juli 20bw000295) (betreft minder opbrengsten en extra kosten). (zie ook #60801079)
ks 5383000	diverse uitg.	188.280	totale lasten van voorgestelde vervolg maatregelen COVID-19 (B&W 1 december 20rv000107) (betreft minder opbrengsten en extra kosten)
	subtotaal	525.985
60801056	Bestrijding corona kinderopvang
ks 5110000	gastouder noodopvang	1.698	extra opvang maart-juni
ks 5383000	overige uitgaven	11.740	extra opvang maart-juni
ks 5383000	overige noodopvang	17.773	noodopvang kinderen voortgezet speciaal onderwijs en OG Heldringstichting. (Meforta college - 20bw000542)
	subtotaal	31.212
60801062	Corona Jeugd Meerkosten
ks 5383000	overige uitgaven	74.424	te verstrekken bijdrage aan gem Arnhem
	subtotaal	74.424
60801064	Corona Wmo Meerkosten
ks 5383000	overige uitgaven	40.008	lagere eigen bijdrage
	subtotaal	40.008
60801066	Corona SW
ks 5433000	Inkomensoverdrachten	266.297	bijdrage aan Scalabor ivm compensatie omzetderving
		266.297
60801075	Coronamaatr. Dienstverl ICT
ks 5113000	overige loonkosten	14.438	consult april-juni en signaalconvertor
ks 5383000	overige uitgaven	35.556	div.aanpassingen, huur laptops, kosten telefonie
ks 7380000	overige goederen en diensten	-10.000	bijdrage A+O fonds Gemeenten
	subtotaal	39.994
60801076	Coronamaatr. Externe Dienstverl
ks 5383000	overige uitgaven	908	headsets
	subtotaal	908
60801078	Coronamaatr. Fysiek Domein / gemeentehuis
ks 5323404	onvoorzien diversen	1.800	technische aanpassing gemeentehuis
ks 5323703	meubilair inventaris	4.112	schoonmaak en schermen
	subtotaal	5.912
60801079	Coronamaatr. Fysiek Domein / overig vastgoed
ks 5323000	overige aankopen	279	vloerstickers
ks 5383000	overige kosten	34.775	tegemoetkoming huurkosten dorpshuizen
	subtotaal	35.054
60801080	Coronamaatr. Fysiek Domein / openb ruimte
ks 5113000	overige loonkosten	0	extra inhuur personeel werf / buitendienst
ks 5383000	overige uitgaven	19.960	verkeersregelaar en diverse materialen
	subtotaal	19.960
	Totaal extra kosten	1.039.754
1B) Inkomstenderving en besparingen
Kostenplaats en -soort	Omschrijving	Totaal	Toelichting
53000000-7370800/810	Lagere opbrengsten De Helster	229.700	In deze berekening is uitgegaan van 18 weken inkomstenderving (week 12 t/m 24; 45-47 en 51-53).
661040xx	Lagere huuropbrengsten welzijnsaccomm.	63.000	Door sluiting van zes maanden lagere huurinkomsten.
66104005	Lagere horeca inkomsten De Wieken	20.000	Door sluiting ook lagere horeca inkomsten
53000000	De Helster - energielasten	-25.000	Eenmalig lagere energielasten door tijdelijke sluiting.
65704000	Vierdaagse	-54.200	Evenement vervalt, dus geen uitgaven én inkomsten
65704005	Kermissen en kermisterrein	-10.000	Evenement vervalt, dus geen uitgaven én inkomsten
65704010	Najaarspaardenmarkt	-5.000	Evenement vervalt, dus geen uitvoer.kosten.
65704020	Overige evenementen	-5.000	Evenement vervalt, dus geen uitvoer.kosten.
	Totaal inkomstenderving en besparingen	213.500
1C) Bijdragen derden
Kostenplaats en -soort	Omschrijving	Totaal	Toelichting
60801055	Bestrijding corona algemeen
ks 7434000	ontvangsten provincie	-135.741	bijdrage provincie (zgn. spoor 1 € 2,83 per inw.)
ks 7432000	ontvangsten rijk	-204.253	bijdrage landelijk noodfonds sport
	subtotaal	-339.994
60701000	Uitkeringen gemeentefonds
ks 7431100	Uitkeringen uit gemeentefonds (Alg.Uitkering)	-1.054.144	Info ogv septembercirculaire BZK. Betreft totaal € 1.054K waarvan € 267K bestemd voor SW Werkbedrijf, resteert € 787K voor gemeente.
ks 7431100	Uitkeringen uit gemeentefonds (Alg.Uitkering)	-118.184	Info ogv decembercirculaire BZK. Betreft totaal € 118.184.
	subtotaal	-1.172.328
	Totale bijdragen derden	-1.512.322
Recap:	Totaal extra kosten 1A)	1.039.754	lasten
	Totaal inkomstenderving en besparingen 1B)	213.500	lasten
	Totale bijdragen derden 1C)	-1.512.322	baten
	Totaal 1. Bestrijding COVID-19:	-259.068	nog in te zetten middelen
2. Regeling continuïteitsbijdrage zorgaanbieders
Kostenplaats en -soort	Omschrijving	Totaal	Toelichting
60801061	Corona Jeugd Bevoorschotting
ks 5341000	bevoorschotting	271.076	voorschotten zorgaanbieders maart t/m juni
	subtotaal	271.076
60801063	Corona Wmo Bevoorschotting
ks 5341000	bevoorschotting	98.648	voorschotten zorgaanbieders maart t/m juni
	subtotaal	98.648
	Totaal 2. Regeling continuïteitsbijdrage ZA's	369.724
Betreft voorschotten aan zorgaanbieders op reguliere betalingen (vanuit bestaande budgetten).
3. Uitvoering TOZO-regeling
Kostenplaats en -soort	Omschrijving	Totaal	Toelichting
60801057	Corona TOZO
ks 5113000	overige loonkosten	410.942	extra uitvoeringskosten incl. training
ks 5411201	verstrekte uitkeringen zelfstandigen	3.969.895	geboekte kosten t/m dec 2020.
ks 5411300	leningen Bbz	244.012	verstrekte bedrijfskredieten
ks 7412070	aflossing Bbz Ioaz	-355.455	ontvangen aflossingen
ks 7431100	rijksuitkering	-8.575.041	ontvangen voorschotten van Min SZW
	Totaal 3. Uitvoering TOZO-regeling	-4.305.647
Tussen Rijk en VNG zijn nadere afspraken gemaakt (berichtgeving VNG van 2 sep jl.) over de dekking van Tozo-kosten.
De uitkeringslasten Tozo worden volledig gecompenseerd en er vindt ook compensatie plaats voor de uitvoeringskosten (€ 450,- per besluit).
Per 31 december 2020 is de rijksuitkering ruim hoger dan de gemaakte Tozo-lasten. Hier zullen geen voordelen voor Overbetuwe uit
voortvloeien; er volgt t.z.t. nog een afwikkeling van de verstrekte voorschotten. Het overschot van € 4.305.647 is gestort in een nieuw
gevormde overlopende passivapost.