I. Lokale lasten

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

In deze paragraaf bieden wij inzicht in het beleidskader rond de lokale heffingen, de soorten heffingen, de tariefs- en kostenontwikkeling, de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid.

Daarnaast is aan het einde van deze paragraaf een kosten- en dekkingsoverzicht opgenomen van de belangrijkste bestemmingsheffingen: rioolheffing en de reinigingsheffingen.

Het beleidskader van de lokale heffingen

Terug naar navigatie - Het beleidskader van de lokale heffingen

Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
Beleidskader
Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) en Verordening onroerende-zaakbelastingen gemeente Overbetuwe 2020.

Algemeen
Jaarlijks worden de WOZ-waarden voor woningen en niet-woningen vastgesteld. Deze WOZ-waarde is de grondslag voor de aanslag OZB. Wij zorgen voor een tijdige en correcte verzending van de waardebeschikkingen (WOZ-waarde) en belastingaanslagen. Met dagtekening 29 februari 2020 zijn de WOZ-beschikkingen/aanslagen gemeentelijke belastingen 2020 verzonden. Ook de afhandeling van bezwaarschriften heeft tijdig plaatsgevonden. De wettelijke termijn voor het doen van een uitspraak is het einde van het kalenderjaar. In 2020 is 94% van de bezwaren tegen de WOZ-waarde binnen 6 maanden afgehandeld. Eind 2020 waren alle bezwaren afgehandeld.

Herwaardering
Voor het belastingjaar 2020 is de OZB gebaseerd op de WOZ-waarden per de waardepeildatum 1 januari 2019. Uitgangspunt is dat schommelingen van WOZ-waarden geen invloed hebben op de hoogte van de gemiddelde aanslag OZB. Niet alleen wanneer waarden dalen, maar ook niet als waarden stijgen. Wel kan het natuurlijk zo zijn dat bepaalde typen onroerende zaken een waardeontwikkeling laten zien die van het gemiddelde afwijkt, wat dan ook tot een hogere of lagere belastingaanslag zal leiden.

Tarieven
Bij de vaststelling van de OZB-tarieven voor 2020 is rekening gehouden met de waardeontwikkeling van de onroerende zaken. De waarden van woningen zijn in de periode van 1 januari 2018 tot
1 januari 2019 met gemiddeld 7,2% gestegen. De waarden van niet-woningen zijn in die periode gemiddeld met 1,5% gestegen. De OZB-tarieven zijn, naast de hiervoor vermelde aanpassing in verband met de waardeontwikkeling, verhoogd met 2,5%. De totale OZB-opbrengst 2020 bedraagt
€ 7.615.000 (afgerond).

Hondenbelasting
Beleidskader
Verordening hondenbelasting gemeente Overbetuwe 2020.

Algemeen
De hondenbelasting is een algemene belasting waarvan de opbrengst in de algemene middelen vloeit en van waaruit gemeenten zelf mogen bepalen waaraan het wordt besteed. Uit onze inkomsten van de hondenbelasting worden onder andere de aanleg, het onderhoud en de schoonmaak van de hondenvoorzieningen (honden uitlaatplaatsen en hondenlosloopgebieden) betaald.

Tarieven
De tarieven van de hondenbelasting zijn in 2020 niet verhoogd. De opbrengst van de hondenbelasting 2020 bedraagt € 271.000 (afgerond).

Rioolheffing
Beleidskader
Verordening rioolheffing gemeente Overbetuwe 2020 en Gemeentelijk Rioleringsplan Overbetuwe 2018-2022 (GRP).

Algemeen
De rioolheffing wordt geheven voor de bekostiging van beheer en onderhoud van het gemeentelijke rioleringsstelsel. Evenals de afvalstoffenheffing is de rioolheffing kostendekkend: we gaan uit van het principe ‘de vervuiler betaalt’. De belasting wordt geheven van de gebruiker van een pand. De raad heeft een voorziening riolering ingesteld: het verschil tussen de opbrengsten en de kosten van riolering komen ten gunste of ten laste van de voorziening. Als uit de jaarrekening verschillen blijken met het vastgestelde GRP, dan wordt dit verschil bij de tariefvaststelling van het eerstvolgende jaar meegenomen.

Tarieven
De totale opbrengst uit de rioolheffing bedraagt € 1.813.000 (afgerond). De tarieven zijn verlaagd met 8,5%. Daarin is een eenmalige verlaging verwerkt van € 21,45 voortvloeiende uit de doorwerking van het voordeel uit de jaarrekening 2018.
Het belangrijkste tarief 2020 is € 85,85 voor een waterverbruik tot 500 kubieke meter.

Om tot een volledige kostendekking voor 2020 te komen is een onttrekking aan de voorziening nodig geweest van afgerond € 1.094.000. Dit is € 22.000 meer ten opzichte van de vastgestelde primaire begroting.
De belangrijkste oorzaken hiervan zijn:
a. de verlaging van het tarief voor 2020: € 424.000 (hogere onttrekking uit voorziening);
b. lagere kapitaallasten vooral door een lagere toegerekende rente: € 254.000 (lagere onttrekking);
c. lagere beheerkosten, zoals lagere inspectiekosten: € 148.000 (lagere onttrekking).
Door de inzet van de voorziening riolering in 10 jaar, kunnen de riooltarieven in die periode uiterst beperkt blijven.

Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
Beleidskader
Artikel 15.33 van de Wet milieubeheer en Verordening reinigingsheffingen gemeente Overbetuwe 2020.

Algemeen
Voor de reinigingsheffingen geldt het beginsel: ‘de vervuiler betaalt’. Om die reden is de 100% kostendekking het uitgangspunt.

Tarieven
De totale opbrengst uit de reinigingsheffingen bedraagt € 4.883.000 (afgerond). Door een daling van het aantal containeraanbiedingen voor restafval (incl. ondergronds) is de opbrengst € 220.000 lager dan geraamd.
De hogere kosten voor het inzamelen van afval en de nog steeds oplopende kosten voor de verwerking daarvan, zijn doorberekend aan de inwoners waarbij uitgegaan wordt van 100% kostendekking. De vaste tarieven zijn in 2020 met 12,5% verhoogd en de variabele tarieven met 65,3%. De tarieven in de milieustraten zijn met 31,8% gestegen.

Precariobelasting en -belasting op kabels en leidingen
Beleidskader
Verordening precariobelasting gemeente Overbetuwe 2020 en de Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen gemeente Overbetuwe 2020.

Algemeen
Vanaf 1 januari 2022 is het voor gemeenten niet meer mogelijk om precariobelasting op kabel- en leidingnetwerken te heffen. Tot 1 januari 2022 mag maximaal het tarief dat gold op 10 februari 2016 geheven worden. De geraamde structurele opbrengst zou in 4 jaar (2018-2021) naar nul worden afgebouwd. In 2020 is om begrotingstechnische redenen besloten om een deel van de opbrengst van de precariobelasting aan te merken als structureel dekkingsmiddel ten behoeve van de begroting 2021.

Tarieven
De tarieven voor precariobelasting (exclusief het tarief voor precariobelasting op kabels en leidingen) zijn verhoogd met 2,5%. Met ingang van 1 november 2014 wordt er precariobelasting op kabels en leidingen geheven. Voor 2020 is de belastingopbrengst hiervan € 2.822.000 (afgerond).

Marktgelden/standplaatsen
Beleidskader
Verordening marktgelden gemeente Overbetuwe 2020.

Algemeen
Iedereen die een standplaats heeft op de wekelijkse markt betaalt marktgeld. Dat geldt ook voor degene die een standplaats heeft voor bijvoorbeeld één dag. Naast marktgeld betalen ze een bedrag voor de elektriciteitsvoorzieningen als daarvan gebruik wordt gemaakt.

Tarieven
Voor de goederenmarkt in Zetten geldt een lager tarief dan voor Elst. De reden hiervoor is de beperktere omvang van de kern Zetten en de markt. De tarieven zijn afgeleid van de opgenomen tarieven voor overige standplaatsen in de Tarieventabel leges, behorende bij de legesverordening. De tarieven voor marktgeld zijn voor 2020 verhoogd met 2,5%.

Lijkbezorgingsrechten
Beleidskader
Verordening lijkbezorgingsrechten gemeente Overbetuwe 2020.

Algemeen
Voor het gebruik van een algemene begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats worden rechten geheven. In deze gemeente zijn er drie algemene begraafplaatsen.

Tarieven
De tarieven voor lijkbezorgingsrechten zijn voor 2020 verhoogd met 2,5%.

Bedrijveninvesteringszone (BIZ)
Beleidskader
Verordening bedrijveninvesteringszone centrum Elst 2020-2024.

Algemeen
Ondernemers in het centrum van Elst hebben per 1 januari 2020 een bedrijveninvesteringszone (BIZ) opgericht. In de BIZ investeren ondernemers in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving. De gebruikers en eigenaren van panden in het centrum van Elst die niet als woning worden gebruikt, betalen hiervoor een BIZ-bijdrage aan de gemeente. De gemeente geeft de opbrengst als subsidie aan Stichting Centrummanagement Elst die hiervoor activiteiten uitvoert. Voor 2020 is de belastingopbrengst € 121.000 (afgerond).

Leges
Beleidskader
Legesverordening gemeente Overbetuwe 2020 en de Tarieventabel leges 2020.

Algemeen
We heffen leges om een gedeelte van onze taken te bekostigen. Deze taken worden in de vorm van een dienst individueel afgenomen door bewoners of bedrijven.

Tarieven
De tarieven voor leges zijn verhoogd met 2,5%, met uitzondering van de bouw gerelateerde leges voor omgevingsvergunningen die geheven worden met de bouwkosten als grondslag. Een stijging van de bouwkosten leidt immers al tot een verhoging van de leges. Voor sommige diensten heeft het Rijk een maximum tarief ingesteld, zoals voor rijbewijzen, paspoorten en identiteitskaarten.
Het uitgangspunt voor de tarieven is gebaseerd op 100% kostendekking.

Lokale lastendruk in vergelijking met het regionale en landelijke beeld

Terug naar navigatie - Lokale lastendruk in vergelijking met het regionale en landelijke beeld

De lokale lasten worden jaarlijks door het Centrum voor Onderzoek van de economie van de lagere Overheden (COELO) in beeld gebracht. De cijfers van de COELO over 2020 leveren een goede vergelijking op van de lastendruk in onze gemeente ten opzichte van het regionale en landelijke beeld. De woonlasten voor een gemiddeld gezin in Overbetuwe zijn in 2020 de op twee na laagste van de provincie Gelderland en de op twee na laagste van Nederland.

Belastingdruk per object en inwoner op basis van de werkelijke opbrengsten van de afgelopen belastingjaren:

 

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Opbrengst per object

639,80

623,27

592,53

605,73

596,86

654,54

Opbrengst per inwoner

299,08

293,00

276,71

283,32

280,69

307,26

 

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen
Beleidskader
Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990, Kwijtscheldingsregeling gemeente Overbetuwe 2020.

Algemeen
Net als in voorgaande jaren worden de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, het vaste bedrag van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingschuldigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid.

Kwijtscheldingsaanvragen
Voor degenen die eerder ook al kwijtschelding hebben gekregen maken we, met verleende toestemming van de belastingschuldigen, gebruik van een procedure voor automatische toetsing voor kwijtschelding door het Inlichtingenbureau. Dit heeft er toe geleid dat in 2020 338 belastingschuldigen geen verzoek om kwijtschelding hoefden in te dienen.

In 2020 zijn er, naast de automatische kwijtschelding, nog ongeveer 380 kwijtscheldingsaanvragen ingediend. Van deze aanvragen zijn er ongeveer 250 geheel of gedeeltelijk gehonoreerd. In 2020 is 80% van alle kwijtscheldingsaanvragen binnen 7 maanden afgehandeld. Er is voor € 137.500 (afgerond) aan kwijtschelding verleend.

Overzicht belastingopbrengsten 2020

Omschrijving (bedragen x € 1.000) Begroot 2020 incl. begr. wijz. Werkelijk 2020
OZB woningen 5.161 5.219
OZB niet-woningen 2.430 2.396
Hondenbelasting 276 271
Rioolheffing 1.803 1.813
Afvalstoffenheffing/Reinigingsrechten 5.104 4.884
Marktgelden 31 24
Standplaatsen 6 8
Lijkbezorgingsrecht 53 67
BIZ (opvolging van reclamebelasting) 120 121
Precariobelasting 2.856 2.844
Kwijtschelding -160 -137
Leges 2.677 2.041
Totaal netto opbrengst heffingen 20.357 19.551
Heffing (bedragen x € 1.000) Opbrengst per object (aantal) totaal 2020 in % Opbrengst per inwoner (aantal) totaal 2020 in %
OZB woningen € 232,08 26,90% € 108,94 26,9%
OZB niet-woningen € 106,53 12,35% € 50,01 12,4%
Hondenbelasting € 12,06 1,40% € 5,66 1,4%
Rioolheffing € 80,62 9,34% € 37,84 9,3%
Afvalstoffenheffing/Reinigingsrechten € 217,15 25,17% € 101,94 25,2%
Marktgelden € 1,05 0,12% € 0,49 0,1%
Standplaatsen € 0,35 0,04% € 0,16 0,0%
Lijkbezorgingsrecht € 2,97 0,34% € 1,39 0,3%
BIZ (opvolging van reclamebelasting) € 5,39 0,62% € 2,53 0,6%
Precariobelasting € 126,44 14,65% € 59,36 14,7%
Kwijtschelding -€ 6,11 -0,71% -€ 2,87 -0,7%
Leges € 84,35 9,78% € 39,60 9,8%
Totaal € 862,88 100,0% € 405,05 100,0%

De kostendekking

Terug naar navigatie - De kostendekking

Inleiding
Het BBV schrijft voor dat in deze paragraaf inzicht gegeven moet worden in de mate van kostendekking van de belastingen die op inwoners en/of bedrijven worden verhaald.

In het beleidskader (zie hiervoor) wordt de beoogde dekking omschreven. Hierna wordt inzicht gegeven in de gerealiseerde kostendekking van de twee belangrijkste bestemmingsheffingen, te weten: de rioolheffing en de reinigingsheffingen.

In de paragraaf lokale heffingen bij de programmabegroting 2020 én in de vastgestelde “Financiële verordening 2017 gemeente Overbetuwe” staan de uitgangspunten voor de berekeningswijze opgenomen.

Kostendekking 2020 per verordening

Verordening Rioolheffing
Omschrijving (bedragen x € 1.000) Taakveld Omschrijving (sub)taakveld Basis Toe te rekenen Begroot primair Realisatie Toelichting
Directe lasten 7.2 riolering 2.250 100% 2.313 1.923 1
Inkomsten 7.2 riolering -4 -4
Netto kosten 2.309 1.919
Toe te rekenen kosten
Overhead: opslag uurtarief 7.2 riolering 13.740 uur 100% 550 550
Compensabele BTW 7.2 riolering 320.609 100% 326 318
Kwijtschelding 6.3 inkomensregelingen 80.000 100% 70 52
Kosten waterbeheer 5.7 openbaar groen 138.010 100% 198 199
Kosten straatreiniging 2.1 verkeer en vervoer 116.000 100% 116 116
Totale kosten 3.569 3.154
Opbrengst heffing 7.2 riolering -2.295 -2.255 -1.813 2
Bespaarde rente VZ riolering 0.5 treasury -257 -242 -247
Totale baten -2.497 -2.060
Totale baten - lasten (onttrekking aan voorziening riolering) 1.072 1.094 3
Dekkingspercentage excl. de onttrekking aan voorziening 70,0% 65,3%
Dekkingspercentage incl. de onttrekking aan voorziening 100,0% 100,0%
Opm: in deze berekening is de rente over de voorziening meegenomen in de kostendekking. Dat is een lokale keuze.
Toelichting:
1. De totale lasten zijn € 390.000 lager door:
a. Lagere kapitaallasten (€ 254.000), vooral door een verlaging van de rente naar 1,5%.
b. Lagere beheerskosten (€ 136.000), vooral door eenmalig lagere kosten voor inspectie van riool.
2. Lagere inkomsten uit rioolheffing: € 442.000. De riooltarieven zijn lager vastgesteld; zie de paragraaf lokale lasten in de programmabegroting 2020.
3. Per saldo hogere onttrekking uit de voorziening riolering: € 22.000. Zie de toelichting 1 en 2 alsmede enkele kleinere mutaties.
Verordening Reinigingsheffing
Omschrijving (bedragen x € 1.000) Taakveld Omschrijving (sub)taakveld Begroot primair Realisatie Verschil Toelichting
Directe lasten 7.3 afval 4.593 4.967 -375
Inkomsten 7.3 afval -1.014 -1.051 37
Netto kosten 3.578 3.916 -338
Toe te rekenen kosten
Overhead: opslag uurtarief (incl. Boa's) 7.3 afval 681 681 0
Compensabele BTW 7.3 afval 825 819 7
Kwijtschelding 6.3 inkomensregelingen 90 85 5
Totale kosten 5.174 5.501 -327 1
Opbrengst heffing 7.3 afval -5.174 -4.884 -291
Totale baten -5.174 -4.884 -291 2
Totale baten - lasten 0 617 -617
Dekkingspercentage 100,0% 88,8% 11,2%
Toelichting:
1. De totale netto kosten zijn € 326.000 hoger. Dat komt door:
a. Diverse begrotingsmutaties vooral voortvloeiende uit bestuursrapportages: € 335.000 (nadeel).
b. Hogere kosten voor inzameling oud papier, inzameling GFT en stort- en verwerkingskosten bedrijfsafval, hout, glas, zwerfafval e.d.: € 384.000 (nadeel).
c. Hogere inkomsten voor oud papier, uit de milieustraat, vergoedingen PMD: € 215.000 (voordeel).
d. Lagere kosten voor inzameling containers en verwerking van afval: € 166.000 (voordeel).
2. Lagere inkomsten uit afvalstoffenheffing/reinigingsrechten: € 290.000. Dat komt door:
a. Begrotingsmutatie n.a.v. vaststelling van de tarieven: € 70.000 (neutraal).
b. Minder aangeboden containers (ook ondergronds) voor restafval: € 220.000 (nadeel).