I. Lokale lasten

In deze paragraaf bieden wij inzicht in het beleidskader rond de lokale heffingen, de soorten heffingen, de tariefs- en kostenontwikkeling, de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid.
Daarnaast is aan het einde van deze paragraaf een kosten- en dekkingsoverzicht opgenomen van de belangrijkste bestemmingsheffingen: rioolheffing en de reinigingsheffingen.

Onroerendezaakbelastingen (OZB)
Beleidskader
Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) en Verordening onroerende-zaakbelastingen gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Jaarlijks worden de WOZ-waarden voor woningen en niet-woningen vastgesteld. Deze WOZ-waarde is de grondslag voor de aanslag OZB. Wij zorgen voor een tijdige en correcte verzending van de waardebeschikkingen (WOZ-waarde) en belastingaanslagen. Met dagtekening 23 februari 2019 zijn de WOZ-beschikkingen/aanslagen gemeentelijke belastingen 2019 verzonden. Ook de afhandeling van bezwaarschriften heeft tijdig plaatsgevonden. De wettelijke termijn voor het doen van een uitspraak is het einde van het kalenderjaar. In 2019 zijn 97% van de bezwaren tegen de WOZ-waarde binnen 5 maanden en de bezwaren tegen de overige belastingen binnen 3 maanden afgehandeld.

Herwaardering
Voor het belastingjaar 2019 is de OZB gebaseerd op de WOZ-waarden per de waardepeildatum 1 januari 2018. Uitgangspunt is dat schommelingen van WOZ-waarden geen invloed hebben op de hoogte van de gemiddelde aanslag OZB. Niet alleen wanneer waarden dalen, maar ook niet als waarden stijgen. Wel kan het natuurlijk zo zijn dat bepaalde typen onroerende zaken een waardeontwikkeling laten zien die van het gemiddelde afwijkt, wat dan ook tot een hogere of lagere belastingaanslag zal leiden.

Tarieven
Bij de vaststelling van de OZB-tarieven voor 2019 is rekening gehouden met de waardeontwikkeling van de onroerende zaken. De waarden van woningen zijn in de periode van 1 januari 2017 tot 1 januari 2018 met gemiddeld 5,3% gestegen. De waarden van niet-woningen zijn in die periode gemiddeld met 1,56% gestegen. De OZB-tarieven zijn, naast de hiervoor vermelde aanpassing in verband met de waardeontwikkeling, trendmatig verhoogd met 1,5%. De totale OZB-opbrengst 2019 bedraagt € 7.353.000 (afgerond).


Hondenbelasting
Beleidskader
Verordening hondenbelasting gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
De hondenbelasting is een algemene belasting waarvan de opbrengst in de algemene middelen vloeit en van waaruit gemeenten zelf mogen bepalen waaraan het wordt besteed. Uit onze inkomsten van de hondenbelasting worden onder andere de aanleg, het onderhoud en de schoonmaak van de hondenvoorzieningen (hondenuitlaatplaatsen en hondenlosloopgebieden) betaald.

Tarieven
De tarieven van de hondenbelasting zijn in 2019 verlaagd met 1,1%. Per 1 januari 2019 zijn de hondenpenningen afgeschaft. De lagere lasten zijn doorberekend in het tarief. De opbrengst van de hondenbelasting 2019 bedraagt € 275.000 (afgerond).


Rioolheffing
Beleidskader
Verordening rioolheffing gemeente Overbetuwe 2019 en Gemeentelijk Rioleringsplan Overbetuwe 2018-2022 (GRP).

Algemeen
De rioolheffing wordt geheven voor de bekostiging van beheer en onderhoud van het gemeentelijke rioleringsstelsel. Evenals de afvalstoffenheffing is de rioolheffing kostendekkend: we gaan uit van het principe ‘de vervuiler betaalt’. De belasting wordt geheven van de gebruiker van een pand. De raad heeft een voorziening riolering ingesteld: het verschil tussen de opbrengsten en de kosten van riolering komen ten gunste of ten laste van de voorziening. Als uit de jaarrekening verschillen blijken met het vastgestelde GRP, dan dat wordt dit verschil bij de tariefvaststelling van het eerstvolgende jaar meegenomen.

Tarieven
De totale opbrengst uit de rioolheffing bedraagt € 1.960.000 (afgerond). Om tot een volledige kostendekking voor 2019 te komen is een onttrekking aan de voorziening nodig geweest van afgerond € 978.000. Dit is ten opzichte van de vastgestelde begroting GRP €260.000 meer. De belangrijkste oorzaak hiervan is de verlaging van het tarief voor 2019 voortvloeiende uit de jaarrekening 2017. Daarnaast zijn er in 2019 exploitatievoordelen. Die zijn vooral ontstaan uit lagere personeelskosten en minder kapitaallasten door vertraagde investeringen. Het voordeel uit 2019 wordt zoals gebruikelijk verwerkt in de riooltarieven 2021. Door de inzet van de voorziening riolering in 10 jaar, kunnen de riooltarieven in die periode uiterst beperkt blijven. De tarieven zijn verlaagd met 14,9%. Het belangrijkste tarief 2019 is € 93,80 voor een waterverbruik tot 500 kubieke meter.


Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
Beleidskader
Artikel 15.33 van de Wet milieubeheer en Verordening reinigingsheffingen gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Voor de reinigingsheffingen geldt het beginsel: ‘de vervuiler betaalt’. Om die reden is 100% kostendekking het uitgangspunt.

Tarieven
De totale opbrengst uit de rioolheffing bedraagt € 3.908.000 (afgerond).
Vanaf 2017 geldt het nieuwe afvalplan. De hogere kosten voor het inzamelen van afval zijn doorberekend aan de inwoners waarbij uitgegaan wordt van 100% kostendekking. De tarieven zijn in 2019 met 1,6% verhoogd.


Precariobelasting op kabels en leidingen
Beleidskader
Verordening precariobelasting gemeente Overbetuwe 2019 en de Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Vanaf 1 januari 2022 is het voor gemeenten niet meer mogelijk om precariobelasting op kabel- en leidingnetwerken te heffen. Tot 1 januari 2022 mag maximaal het tarief dat gold op 10 februari 2016 geheven worden. De geraamde structurele opbrengst wordt in 4 jaar (2018-2021) naar nul afgebouwd.

Tarieven
De tarieven voor precariobelasting (exclusief het tarief voor precariobelasting op kabels en leidingen) zijn trendmatig verhoogd met 1,5%. Met ingang van 1 november 2014 wordt er precariobelasting op kabels en leidingen geheven. Voor 2019 is de belastingopbrengst hiervan € 2.822.000 (afgerond).


Marktgelden/standplaatsen
Beleidskader
Verordening marktgelden gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Iedereen die een standplaats heeft op de wekelijkse markt betaalt marktgeld. Dat geldt ook voor degene die een standplaats heeft voor bijvoorbeeld één dag. Naast marktgeld betalen ze een bedrag voor de elektriciteitsvoorzieningen als daarvan gebruik wordt gemaakt.

Tarieven
Voor de goederenmarkt in Zetten geldt een lager tarief dan voor Elst. De reden hiervoor is de beperktere omvang van de kern Zetten en de markt. De tarieven zijn afgeleid van de opgenomen tarieven voor overige standplaatsen in de Tarieventabel leges, behorende bij de legesverordening. De tarieven voor marktgeld zijn voor 2019 trendmatig verhoogd met 1,5%.


Lijkbezorgingsrechten
Beleidskader
Verordening lijkbezorgingsrechten gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Voor het gebruik van een algemene begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats worden rechten geheven. In deze gemeente zijn er drie algemene begraafplaatsen.

Tarieven
De tarieven voor lijkbezorgingsrechten zijn voor 2019 trendmatig verhoogd met 1,5%.


Reclamebelasting
Beleidskader
Verordening reclamebelasting gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
In 2015 is de reclamebelasting ingevoerd ter financiering van de invoering van Centrum Management Elst (CME). Het CME heeft als doel om samen met de ondernemers uit het centrum van Elst en de gemeente een gezond ondernemersklimaat neer te zetten en Elst te promoten in de regio. De reclamebelasting is ingevoerd voor een periode van 5 jaar. 2019 is het laatste jaar dat reclamebelasting is geheven.

Tarieven
De tarieven voor 2019 zijn verhoogd met 1,4% inflatie.


Leges
Beleidskader
Legesverordening gemeente Overbetuwe 2019 en de Tarieventabel leges 2019.

Algemeen
We heffen leges om een gedeelte van onze taken te bekostigen. Deze taken worden in de vorm van een dienst individueel afgenomen door bewoners of bedrijven.

Tarieven
De tarieven voor leges zijn trendmatig verhoogd met 1,5%, met uitzondering van de bouw gerelateerde leges voor omgevingsvergunningen die geheven worden met de bouwkosten als grondslag. Een stijging van de bouwkosten leidt immers al tot een verhoging van de leges. Voor sommige diensten heeft het Rijk een maximum tarief ingesteld, zoals voor rijbewijzen, paspoorten en identiteitskaarten. Het uitgangspunt voor de tarieven is gebaseerd op 100% kostendekking.

De lokale lasten worden jaarlijks door het Centrum voor Onderzoek van de economie van de lagere Overheden (COELO) in beeld gebracht. De cijfers van de COELO over 2019 leveren een goede vergelijking op van de lastendruk in onze gemeente ten opzichte van het regionale en landelijke beeld. De woonlasten voor een gemiddeld gezin in Overbetuwe zijn in 2019 de laagste van de provincie Gelderland en de op één na laagste van Nederland.

Belastingdruk per object en inwoner op basis van de werkelijke opbrengsten van de afgelopen belastingjaren:

	2014	2015	2016	2017	2018	2019
Opbrengst per object	639,71	639,80	623,27	592,23	605,73	596,86
Opbrengst per inwoner	300,70	299,08	293,00	276,71	283,32	280,69

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen
Beleidskader
Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 en Kwijtscheldingsregeling gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Net als in voorgaande jaren worden de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, het vaste bedrag van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingschuldigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid.

Kwijtscheldingsaanvragen
Voor degenen die eerder ook al kwijtschelding hebben gekregen maken we, met verleende toestemming van de belastingschuldigen, gebruik van een procedure voor automatische toetsing voor kwijtschelding door het Inlichtingenbureau. Dit heeft er toe geleid dat in 2019 433 belastingschuldigen geen verzoek om kwijtschelding hoefden in te dienen.

In 2019 zijn er, naast de automatische kwijtschelding, nog 340 kwijtscheldingsaanvragen ingediend. Van deze aanvragen zijn er 255 geheel of gedeeltelijk gehonoreerd. Wij streven ernaar om de kwijtscheldingsverzoeken binnen 5 maanden af te handelen. In 2019 is 80% van alle kwijtscheldingsaanvragen binnen 5 maanden en 20% binnen 7 maanden afgehandeld. Er is voor € 148.000 (afgerond) aan kwijtschelding verleend.

Overzicht belastingopbrengsten 2019

Heffing (bedragen x € 1.000)	Begroot 2019 incl. begr. wijz.	Werkelijk 2019
OZB woningen + niet-woningen	7.336	7.353
Hondenbelasting	282	275
Rioolheffing	1.953	1.960
Reinigingsheffing	3.872	3.908
Marktgelden/standplaatsen	37	31
Lijkbezorgingsrecht	53	57
Reclamebelasting	77	76
Precariobelasting	2.855	2.862
Leges omgevingsvergunningen	868	1.222
Overige leges	905	834
Subtotaal bruto inkomsten	18.239	18.579
Kwijtschelding	171	148
Totaal netto opbrengst heffingen	18.068	18.430
Heffing (bedragen x € 1.000)	Opbrengst per object (aantal)	totaal 2019 in %	Opbrengst per inwoner (aantal)	totaal 2019 in %
OZB woningen	€ 225,36	27,3%	€ 105,98	27,3%
OZB niet-woningen	€ 103,43	12,6%	€ 48,64	12,6%
Hondenbelasting	€ 12,32	1,5%	€ 5,79	1,5%
Rioolheffing	€ 87,65	10,6%	€ 41,22	10,6%
Reinigingsheffing	€ 174,73	21,2%	€ 82,17	21,2%
Marktgelden	€ 1,37	0,2%	€ 0,64	0,2%
Standplaatsen	€ 0,01	0,0%	€ 0,01	0,0%
Lijkbezorgingsrecht	€ 2,57	0,3%	€ 1,21	0,3%
Reclamebelasting	€ 3,42	0,4%	€ 1,61	0,4%
Precariobelasting	€ 127,95	15,5%	€ 60,17	15,5%
Kwijtschelding	-€ 6,63	-0,8%	-€ 3,12	-0,8%
Leges	€ 91,93	11,2%	€ 43,23	11,2%
Totaal	€ 824,12	100,0%	€ 387,56	100,0%

Inleiding
Het BBV schrijft voor dat in deze paragraaf inzicht geven moet worden in de mate van kostendekking van de belastingen die op inwoners en/of bedrijven worden verhaald.

In het beleidskader (zie hiervoor) wordt de beoogde dekking omschreven. Hierna wordt inzicht gegeven in de gerealiseerde kostendekking van de twee belangrijkste bestemmingsheffingen, te weten: de rioolheffing en de reinigingsheffingen.

In de paragraaf lokale heffingen bij de programmabegroting 2019 én in de vastgestelde “Financiële verordening 2017 gemeente Overbetuwe” staan de uitgangspunten voor de berekeningswijze opgenomen.

Kostendekking 2019 per verordening

Verordening Rioolheffing
Omschrijving (bedragen x € 1.000)	Taakveld	Omschrijving (sub)taakveld	Begroot primair	Realisatie	Verschil	Toelichting
Directe lasten	7.2	riolering	2.250
Inkomsten	7.2	riolering	-4
Netto kosten			2.246	2.054	-192	1
Toe te rekenen kosten
Overhead: opslag uurtarief	7.2	riolering	547	473	-73	2
Compensabele BTW	7.2	riolering	321	318	-3
Kwijtschelding	6.3	inkomensregelingen	80	63	-17
Kosten waterbeheer	5.7	openbaar groen	138	181	43
Kosten straatreiniging	2.1	verkeer en vervoer	116	116	0
Totale kosten			3.447	3.205	-242
Opbrengst heffing	7.2	riolering	-2.295	-1.960	335	3
Bespaarde rente VZ riolering	0.5	treasury	-257	-267	-10
Totale baten			-2.552	-2.227	325
Totale baten - lasten (onttrekking aan voorziening riolering)			895	978	83	4
Dekkingspercentage excl. de onttrekking aan voorziening			74,02%	69,48%
Dekkingspercentage incl. de onttrekking aan voorziening			100,00%	100,00%
Opm: in deze berekening is de rente over de voorziening meegenomen in de kostendekking. Dat is een lokale keuze.
Toelichting:
1. Lagere netto lasten door: minder onderhoudskosten (€ 46.000), minder kapitaalasten (€ 70.000) en loonkosten (€ 76.000)
2. Lagere overheadkosten als gevolg van de lagere loonkosten (zie toelichting 1): € 73.000
3. De riooltarieven zijn in verlaagd, zie paragraaf lokale lasten in programmabegroting 2019. Hierdoor lagere inkomsten: € 343.000
4. Het saldo van de diverse voor- en nadelen leidt tot een extra onttrekking t.o.v. de primaire begroting van € 83.000.
Verordening Reinigingsheffing
Omschrijving (bedragen x € 1.000)	Taakveld	Omschrijving (sub)taakveld	Begroot primair	Realisatie	Verschil	Toelichting
Directe lasten	7.3	afval	3.889	4.443	-555	1
Inkomsten	7.3	afval	-1.256	-1.188	-69	2
Netto kosten			2.632	3.256	-623
Toe te rekenen kosten
Overhead: opslag uurtarief (incl. Boa's)	7.3	afval	598	599	0
Compensabele BTW	7.3	afval	551	629	-79	3
Kwijtschelding	6.3	inkomensregelingen	91	81	10
Totale kosten			3.872	4.565	-692
Opbrengst heffing	7.3	afval	-3.872	-3.908	35	4
Totale baten			-3.872	-3.908	35
Totale baten - lasten			0	657	-657
Dekkingspercentage			100,00%	85,61%	-14,39%
Toelichting:
1. Hogere lasten: zie TR2 en 3 en toelichting in de jaarrekening, taakveld 7.3
2. Lagere opbrengsten oud papier en PMD afval
3. BTW effect n.a.v. hogere lasten
4. Hogere opbrengst door meer ingezamelde RST containers