III. Onderhoud kapitaalgoederen
Inleiding
In de openbare ruimte bevinden zich veel zaken die eigendom van de gemeente zijn. Deze eigendommen kunnen als volgt worden ingedeeld:
- infrastructuur: wegen, water en riolering
- voorzieningen: groen, verlichting, sportvelden, speelvoorzieningen
- gebouwen: scholen, sport- en welzijnsaccommodaties, huisvesting gemeente en brandweer
Al deze eigendommen, die ook wel kapitaalgoederen worden genoemd, moeten door de gemeente worden onderhouden. De door de gemeenteraad vastgestelde kwaliteitsniveaus worden in deze paragraaf toegelicht.
Welke afspraken zijn over het onderhoud van de kapitaalgoederen gemaakt?
De gemeenteraad heeft beleids- en beheerplannen vastgesteld die de uitgangspunten bevatten voor dat onderhoud. Het kwaliteitsplan Beheer Openbare Ruimte (BOR) is een goed instrument gebleken om daadwerkelijk de afgesproken kwaliteit in de praktijk te realiseren. De raad heeft bij de behandeling van de Kadernota 2019 amendement A-2 aangenomen, waarbij zij aangeeft dat zij het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte op een hoger niveau wil brengen. Dit is een speerpunt in het Uitvoeringsprogramma 2018-2022 geworden. In 2020 wordt het nieuwe IBOR (beleid naar aanleiding van het amendement A-2) vastgesteld. Hierin worden de nieuwe(bijgestelde) kwaliteitseisen t.b.v. inrichting en beheer openbare ruimte vastgesteld.
Vanuit dit beleid worden nieuwe integrale beheerplannen opgesteld. In de plannen die op termijn ter vaststelling worden aangeboden wordt het kwaliteitsniveau concreter geformuleerd. De financiële consequenties voor de uitvoering van het beheer zijn dan in beeld en worden aan u voorgelegd als onderdeel van de kadernota 2021. De PNL t.b.v. het opstellen van beheerplannen stond gepland voor 2021, maar is na besluit van het college naar 2020 verplaatst. Hiermee kan direct na de vaststelling van het IBOR-beleid gestart worden met het actualiseren(bijstellen) van alle beheerplannen.
| Beleidsdocument | Datum vaststelling | Geplande actualisatie [1] |
| Beheerplan Openbare Ruimte | 14-12-2010 | 2020 |
| Beheerplan wegen 2014 - 2018 |
17-03-2015 |
2019/2020 |
| Gemeentelijk Rioleringsplan | 04-12-2017 | 2021 [2] |
| Handboek locatie eisen | 04-02-2014 |
2020 |
| Beleidsplan Licht in Overbetuwe | 06-02-2018 | 2021 |
| Beleidsplan Speelvoorzieningen | 23-05-2012 | 2021 |
| Nota Voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties | 11-04-2013 | 2018/2019 |
| Gemeentelijke accommodaties niet zijnde gebouwen (sportvelden, veldmeubilair, sportinventaris) | 28-10-2008 | 2020 |
| Visie op vastgoed |
20-02-2018 |
2023 |
[1] Het jaartal geeft weer in welk jaar de actualisatie leidt tot een voorstel aan de gemeenteraad.
[2] Zie ook de opmerkingen over de bekostigingssystematiek riolering in de paragraaf lokale lasten.
Kwaliteitsniveaus
In het Kwaliteitsplan Beheer Openbare Ruimte is gewerkt met drie kwaliteitsniveaus te weten laag, basis en goed[3]. Deze kwaliteitsniveaus zijn in het hierna opgenomen overzicht uitgewerkt, zodat duidelijk wordt wat eronder wordt verstaan. (overigens wordt in de CROW –systematiek gewerkt met niveaus A+ tot en met D maar worden vanwege de leesbaarheid van deze paragraaf vertaald in onderstaande kwalificaties Laag, Basis en Hoog).
|
Kwaliteitsniveau |
Laag |
Basis |
Hoog |
|
Wettelijke voorschriften |
Het onderhoudsniveau voldoet niet of niet-geheel aan de minimaal vereiste wettelijke voorschriften |
Het onderhoudsniveau voldoet voldoende aan de vereiste wettelijke voorschriften |
Het onderhoudsniveau voldoet ruimschoots aan de vereiste wettelijke voorschriften |
|
Duurzaamheid (Vervangingstermijnen) |
Door het lage onderhoudsniveau wordt de levensduur van het kapitaalgoed korter dan gebruikelijk |
De levensduur is de gebruikelijke vervangingstermijn van het kapitaalgoed |
Door het hoge onderhoudsniveau wordt de levensduur van het kapitaalgoed verlengd |
|
Opbouw achterstallig onderhoud |
Achterstallig onderhoud komt periodiek voor |
Achterstallig onderhoud komt incidenteel voor |
Achterstallig onderhoud komt niet voor |
|
Milieu effecten |
Het onderhoudsniveau van het kapitaalgoed is zodanig dat in onvoldoende mate efficiënt en zuinig met natuurlijke hulpbronnen wordt omgegaan |
Het onderhoudsniveau van het kapitaalgoed is zodanig dat in voldoende mate efficiënt en zuinig met natuurlijke hulpbronnen wordt omgegaan |
Het onderhoudsniveau van het kapitaalgoed is zodanig dat in ruime mate efficiënt en zuinig met natuurlijke hulpbronnen wordt omgegaan |
|
Oordeel inwoners |
Score 1,0 - 5,5 |
Score 5,5 – 7,0 |
Score 7,1 – 10,0 |
|
Veiligheid (objectief) |
Door de wijze van onderhoud bestaat een gerede kans op ongelukken |
Door de wijze van onderhoud bestaat weinig kans op ongelukken |
Door de wijze van onderhoud bestaat een zeer geringe kans op ongelukken |
|
Gevoelswaarde inwoners (subjectief) |
Inwoners ervaren de openbare ruimte (m.b.t. het betreffende kapitaalgoed) als onveilig en onvoldoende leefbaar |
Inwoners ervaren de openbare ruimte (m.b.t. het betreffende kapitaalgoed) als voldoende veilig en leefbaar |
Inwoners ervaren de openbare ruimte (m.b.t. het betreffende kapitaalgoed) als zeer veilig en leefbaar |
|
Klachten |
De gemeente ontvangt veel klachten over het kapitaalgoed |
De gemeente ontvangt weinig klachten over het kapitaalgoed |
De gemeente ontvangt geen klachten over het kapitaalgoed |
|
Claims |
Grote kans op gegronde schadeclaims |
Weinig kans op gegronde schadeclaims |
Geen kans op gegronde schadeclaims |
[3] In de overzichten is het kwaliteitsniveau “goed” gewijzigd in “hoog”.
In plannen vastgelegde kwaliteitsniveaus van het onderhoud
|
Naam beleids-/beheersplan |
Datum raadsbesluit |
Kwaliteitscriteria (laag, basis of hoog) |
|
Beheerplan Openbare Ruimte |
14-12-2010 |
Wegen: basisniveau |
|
Beheerplan Wegen 2014 - 2018 |
17-03-2015 |
Wegen basisniveau |
|
Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) |
04-12-2017 |
De gemeente moet voldoen aan de gemeentelijke watertaken zoals beschreven in de Wet milieubeheer en de Wet op de waterhuishouding. Deze taken vormen de basis van het GRP 2018-2022. Uitgangspunten bij het opstellen van het GRP waren: |
|
Beleidsplan Licht in Overbetuwe |
06-02-2018 |
Zowel voor de beheerskaders (masten, armaturen, etc.) als voor de beleidskaders (sociale veiligheid, verkeersveiligheid, etc.) is in het plan vastgelegd dat het na te streven kwaliteitsniveau “basis” is. Uitgangspunt is: Openbare verlichting voor de verkeersveiligheid en op hoofdfietsroutes (plus). Dit betekent alleen openbare verlichting buiten de bebouwde kom als dat voor de verkeersveiligheid nodig is (bijvoorbeeld bij kruispunten en verkeersgevaarlijke situaties als bochten, obstakels ed.) en er geen betere alternatieven zijn zoals markering, reflectie e.d. Op alle hoofdfietsroutes (en plus routes) is oriëntatieverlichting behalve op de Drielse Rijndijk, de Randwijks Rijndijk en de Waaldijk vanwege de flora en faunawetgeving, dit is namelijk Natura2000 gebied. |
|
Beleidsplan Speelvoorzieningen |
23-05-2012 |
Onderhoud en beheer van speelvoorzieningen gaat uit van wettelijke (veiligheids)voorschriften. Met behulp van inspecties wordt dit geborgd. Er is een grens aan de financiële ruimte voor het onderhoud en beheer. Met behulp van een meerjaren renovatieplan wordt wijk- en kerngericht gewerkt aan renovaties van speelruimte. |
|
Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties |
11-04-2013 |
Het gaat hier om de gemeentelijke gebouwen voor welzijn en sport, de schoolgebouwen en de overige gebouwen (huisvesting bestuur en ambtenaren, brandweer, enz.). De basis onder de onderhoudsbegrotingen is gelegen in door derden opgestelde meerjarenonderhouds-planningen. In 2018 zijn er nieuwe meerjarige onderhoudsplannen (MJOP’s) gemaakt. Voor de gebouwen met de gebruiksfuncties sport, welzijn en kantoor zijn de plannen inmiddels omgevormd tot DMJOP’s, waarbij duurzaamheid een belangrijk uitgangspunt is. |
|
Gemeentelijke accommodaties niet zijnde gebouwen (voetbalvelden, veldmeubilair en sportinventaris) |
28-10-2008 |
Bij de voetbalvelden bekijken we jaarlijks kritisch welk onderhoud daadwerkelijk nodig is. We hebben hiervoor geen meerjarenonderhoudsplannen gemaakt. Gekeken moet worden naar de onderhoudsvergoedingen die de verenigingen ontvangen in combinatie met kostprijsdekkende tarieven. Er wordt een Sportnota gemaakt, waarbij ook een uitspraak over kostprijsdekkende tarieven wordt gedaan. De sportinventaris wordt jaarlijks gekeurd. Hiervoor is in 2018 de aanbesteding afgerond. Aan de hand van de jaarlijkse keuring bekijken we of vervanging nodig is of dat onderhoud voldoende is. Ook controleren we middels jaarlijkse inspecties het veldmeubilair. Aan de hand hiervan bekijken we welk veldmeubilair aan vervanging toe is. Op basis hiervan kan het na te streven onderhoudsniveau worden aangemerkt als “basis”. |
Financiële consequenties
Voor klein onderhoud, investeringen en stortingen in voorzieningen voor groot onderhoud van al onze kapitaalgoederen is € 9,8 miljoen in de begroting 2020 opgenomen. Dat is ongeveer 9% van de totale begroting. In de volgende tabel staan de budgetten vermeld die voor het onderhoud beschikbaar zijn om het door de raad opgedragen kwaliteitsniveau waar te maken. Tevens wordt aangegeven of er naast deze budgetten onderhoudsvoorzieningen of bestemmingsreserve (BR) zijn gevormd, waaruit het groot onderhoud op de langere termijn kan worden bekostigd. In het geval dat “N.v.t” wordt vermeld, wordt daarmee bedoeld dat er geen onderhoudsvoorziening of bestemmingsreserve beschikbaar is. In dat geval zijn de onderhoudskosten geheel opgenomen in de exploitatiebegroting.
|
Omschrijving
|
Plan
|
Jaar vaststelling |
Begroot 2020 |
Voorz. /BR beschikbaar |
Voldoende |
|
Wegbeheer |
Beheerplan Wegen |
2015 |
4.004 |
Neen |
N.v.t. |
|
Openbaar groen |
Beleidsplan Openbare Ruimte |
2010 |
1.703 |
Neen |
N.v.t |
|
Straatreiniging |
Beheerplan Openbare Ruimte |
2010 |
28 |
Neen |
N.v.t. |
|
Water |
Waterplan gemeente Overbetuwe |
n.v.t. |
198 |
Maakt deel uit van GRP |
Zie GRP |
|
Riolering |
GRP 2018-2022 |
2017 |
2.623 [4] |
Ja |
Ja |
|
Straatverlichting |
Beleidsplan Openbare Verlichting |
2018 |
402 |
Neen |
N.v.t. |
|
Speelvoorzieningen |
Speelruimteplan |
2012 |
184 |
Neen |
N.v.t. |
|
Schoolgebouwen |
Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties Basis is het M.O.P. 2018 |
2013 |
100 |
Ja |
Ja |
|
Gebouwen voor huisvesting bestuur en ambtelijk apparaat |
Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties Basis is het M.O.P. 2018 |
2013 |
146 |
Ja |
Ja |
|
Gebouwen voor welzijn en sport |
Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties Basis is het M.O.P. 2018 |
2013 |
381 |
Ja |
Ja |
|
Accommodaties niet zijnde gebouwen (sportvelden, veldmeubilair, sportinventaris) |
Sportnota (nog vast te stellen) |
2019 |
156 |
Neen |
Exploitatiekosten: ja |
|
Totaal |
|
|
9.925 |
|
|
[4] Excl. de onttrekking uit de voorziening.
In bovenstaande financiële gegevens zijn de bedragen uit de betreffende taakvelden verwerkt.
Voor de gemeentelijke gebouwen zijn de ramingen voor onderhoudslasten uit het meerjarenonderhoudsplan op het overzicht vermeld. Op de taakvelden van de gemeentelijke gebouwen zijn namelijk ook overige niet onderhoudsgerelateerde exploitatielasten verwerkt.