I. Lokale lasten

In deze paragraaf bieden wij inzicht in het beleidskader rond de lokale heffingen, kostendekking per verordening, de tariefs- en kostenontwikkeling, de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid. Het nieuwe Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bepaalt dat de overheadkosten verantwoord worden op het taakveld “ondersteuning organisatie”. In het BBV zijn geen voorschriften opgenomen hoe de overhead aan de tarieven moet worden toegerekend. In de vastgestelde “Financiële verordening gemeente Overbetuwe 2017” zijn de kaders opgenomen voor de extra comptabele toerekening van overheadkosten.
De belangrijkste uitgangspunten voor het toerekenen van de overheadkosten zijn:
- de overhead wordt aan taakvelden toegerekend op basis van een opslag op het uurtarief.
- dit uurtarief is voor alle team gelijk, m.u.v. de Helster en team Openbare werken. Daarvoor geldt de helft.

Nadere uitwerking c.q. concretisering van de uitgangspunten voor de toerekening van de overhead 2020
Gekozen is voor een systematiek die eenvoudig toepasbaar is: een verdeelsystematiek op basis van de personeelskosten. Voor de berekening van de kostendekking van producten en diensten die bij een derde in rekening worden gebracht worden alle kosten van het taakveld “ondersteuning organisatie” aan de overige taakvelden toegerekend op basis van een opslag op het uurtarief. Voor de bepaling van de opslag worden de totale overheadkosten gedeeld door het aantal aan alle taakvelden toe te rekenen uren. Dit is het uniforme uurtarief. In verband met de lagere behoefte aan ondersteuning én lagere kosten voor ICT en facilitaire diensten wordt het uurtarief voor de buitendiensten (dit zijn De Helster en Openbare werken) bepaald op de helft van het tarief van de overige teams. Het uurtarief voor de overige teams wordt bepaald door het totaal resterende overheadkosten te delen door het totaal van de uren van die teams.

De uitwerking van deze uitgangspunten:
Basis: totale overheadkosten 2020                             € 15.192.844

Totaal aantal uren 2020 voor 346,50 fte                     488.927 uur
In de kosten van overhead zijn opgenomen               167.867 uur
De aan taakvelden toe te rekenen uren zijn dan     321.060 uur

Rekening houdende met de verhouding tussen de uurtarieven van De Helster / Openbare Werken en de overige teams worden de tarieven:
- voor De Helster en Openbare Werken: € 26,33
- voor de overige teams: € 52,66. 

Ten opzichte van 2019 stijgt het overheadtarief (voor de overige teams) met € 0,29. De belangrijkste verklaring hiervoor is de stijging van de loonkosten met 3%. De stijging van het overheadtarief is lager omdat er meer productieve uren zijn.

De inkomsten per heffing en de kostendekking
In het volgende overzicht zijn de geraamde opbrengsten van alle gemeentelijke heffingen opgenomen voor 2019 en 2020. Daarbij is tevens aangegeven of er sprake van een dienstverlening waarvoor de maximale kostendekking geldt.

Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
Beleidskader
Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ), Verordening onroerende-zaakbelastingen gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Jaarlijks worden de WOZ-waarden voor woningen en niet-woningen vastgesteld. Deze WOZ-waarde is de grondslag voor de aanslag OZB. Wij zorgen voor een tijdige en correcte verzending van de waardebeschikkingen (WOZ-waarde) en belastingaanslagen. Beschikkingen worden zoveel mogelijk met dagtekening 28 februari 2020 (wettelijke termijn) verzonden. Ook de afhandeling van bezwaarschriften vindt tijdig plaats. De termijn voor het doen van een uitspraak is het einde van het kalenderjaar, maar wij streven ernaar de bezwaren tegen de WOZ-waarde binnen 5 maanden en de bezwaren tegen de overige belastingen binnen 3 maanden af te handelen.

Tariefsontwikkeling
In de Kadernota 2020 staat vermeld dat voor de begroting wordt uitgegaan van een verhoging van 2,5% gelet op het huidige hogere inflatiepercentage. Voor de jaren 2021 t/m 2023 is het percentage nog gehandhaafd op 1,5%.

Herwaardering
Voor het belastingjaar 2020 zal de OZB worden gebaseerd op de nieuwe WOZ-waarden per de waardepeildatum 1 januari 2019. Uitgangspunt is dat schommelingen van WOZ-waardes geen invloed hebben op de hoogte van de gemiddelde aanslag OZB. Niet wanneer waardes dalen, maar ook niet als waardes stijgen. Wel kan het natuurlijk zo zijn dat bepaalde typen onroerende zaken een waardeontwikkeling laten zien die van het gemiddelde afwijkt, wat dan ook tot een hogere of lagere belastingaanslag zal leiden. De definitieve OZB-tarieven kunnen pas worden vastgesteld nadat de gegevens over de waardeontwikkeling bekend zijn.

Vrijstellingen
Naast de verplichte vrijstelling op grond van artikel 220d van de Gemeentewet zijn in de verordening o.a. vrijstellingen opgenomen voor: onroerende zaken die dienen voor de publieke dienstverlening, straatmeubilair, plantsoenen en begraafplaatsen.


Hondenbelasting
Beleidskader
Verordening hondenbelasting gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
De hondenbelasting is een algemene belasting waarvan de opbrengst in de algemene middelen vloeit en van waaruit gemeenten zelf mogen bepalen waaraan het wordt besteed. Uit onze inkomsten van de hondenbelasting worden onder andere de aanleg, het onderhoud en de schoonmaak van de hondenvoorzieningen (honden uitlaatplaatsen en hondenlosloopgebieden) betaald.

Tarieven
De tarieven van de hondenbelasting worden in 2020 niet verhoogd.

Vrijstellingen
Honden voor de begeleiding van een gehandicapte of een slechtziende zijn vrijgesteld.


Rioolheffing
Beleidskader
Verordening rioolheffing gemeente Overbetuwe 2019, Gemeentelijk Rioleringsplan Overbetuwe 2018-2022 (GRP).

Algemeen
De rioolheffing wordt geheven voor de bekostiging van beheer en onderhoud van het gemeentelijke rioleringsstelsel. Evenals de afvalstoffenheffing is de rioolheffing kostendekkend: we gaan uit van het principe ‘de vervuiler betaalt’. De belasting wordt geheven van de gebruiker van een pand.

De raad heeft een voorziening riolering ingesteld: het verschil tussen de opbrengsten en de kosten van riolering komen ten gunste of ten laste van de voorziening. Als uit de jaarrekening verschillen blijken met het vastgestelde GRP, dan wordt dit verschil bij de tariefvaststelling van het eerstvolgende jaar meegenomen.

Kostenontwikkelingen
De totale kosten voor riolering stijgen met ruim € 120.000. De belangrijkste oorzaken zijn:
- Hogere stijging van de salariskosten (Cao-stijging).
- Hogere kapitaallasten (investeringen conform het GRP).
- Kleine stijging van het overheadtarief.
- Voor de materiële kosten: een prijsstijging van 1,5% (conform het GRP).

Tarieven
In het GRP is vastgelegd dat de ontwikkeling van het saldo van de voorziening riolering bepalend is voor de tariefontwikkeling.

Het riooltarief 2019 is eenmalig verlaagd met € 13,50 i.v.m. het voordeel uit de jaarrekening 2017. Het tarief voor de rioolheffing 2019 is vastgesteld op € 93,80 per huishouding. Rekening houdend met de eenmalige verlaging van € 13,50 is in de begroting 2020 uitgegaan van een basistarief van € 107,30.

In de jaarrekening 2018 is een eenmalig voordeel van € 498.000 opgenomen in de voorziening riolering. Om uiteindelijk uit te komen op de beoogde stand van de voorziening riolering per eind 2020 (incl. de nog niet ingecalculeerde lastenverhogingen) kan uiteindelijk bijna € 451.000 worden gebruikt voor de eenmalige verlaging van de tarieven 2020.

De gevolgen voor het riooltarief:
Het basistarief bedraagt (afgeleid van het GRP)                                          € 107,30
Eenmalige verlaging voortvloeiende uit de jaarrekening 2018           €    21,45
Tarief 2020                                                                                                                          €    85,85

Vrijstellingen
Geen.


Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
Beleidskader
Artikel 15.33 van de Wet milieubeheer, Verordening reinigingsheffingen gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Voor de reinigingsheffingen geldt het beginsel: de vervuiler betaalt. Om die reden is de 100% kostendekking het uitgangspunt.

Kostenontwikkelingen
De kostenontwikkeling blijkt uit het volgende overzicht (bedragen x € 1.000):

Omschrijving	Nadere toelichting	bedrag
Personele lasten	Loonstijgingen (cao)	18
	2 fte extra formatie milieustraten (PNL 2020)	100
Extra kapitaallasten	Investeringen milieustraten	17
Hogere kosten verwerken afvalstoffen	Hout (TR 2)	60
	Extra kosten afvalbelasting	211
	Extra kosten inzamelen PMD (TR 2)	211
	Meer PMD (TR 2 en 3)	111
Aanbestedingen	Nieuw contract afvalverwerker	239
	Lagere vergoeding voor papier e.d.	p.m.
Extra comptabele toerekeningen	Extra overheadkosten (o.a. extra fte)	83
	Extra in te calculeren BTW	280
Lagere kosten onderhoudsbestek	Gevolg aanbesteding 2019 / overige	-29
	Totale stijging netto lasten voor afval	1.301

Tarieven
Uitgaande van 100% kostendekkende tarieven betekent deze kostenverhoging dat de tarieven met gemiddeld 31,8% moeten stijgen. De meeste kostenstijgingen doen zich voor in de variabele kosten en deels in de milieustraat. Het voornemen is om de extra kosten voor 25% in te calculeren in het vaste tarief en voor 75% in het variabele tarief. Ook de tarieven in de milieustraten stijgen met 31,8%.


Precariobelasting op kabels en leidingen
Beleidskader
Verordening precariobelasting gemeente Overbetuwe 2019 en de Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Vanaf 1 januari 2022 is het voor gemeenten niet meer mogelijk om precariobelasting op kabel- en leidingnetwerken te heffen. Tot 1 januari 2022 mag maximaal het tarief dat gold op 10 februari 2016 geheven worden. De geraamde structurele opbrengst wordt in 4 jaar (2018-2021) naar nul afgebouwd.

Vrijstellingen
Geen.

Marktgelden/standplaatsen
Beleidskader
Verordening marktgelden gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Iedereen die een standplaats heeft op de wekelijkse markt betaalt marktgeld. Dat geldt ook voor degene die een standplaats heeft voor bijvoorbeeld een dag. Naast marktgeld betalen ze een bedrag voor de elektriciteitsvoorzieningen als daarvan gebruik wordt gemaakt.

Tarieven
Voor de goederenmarkt in Zetten geldt een lager tarief dan voor Elst. De reden hiervoor is de beperktere omvang van de kern Zetten en de markt. De tarieven zijn afgeleid van de in de Tarieventabel leges, behorende bij de legesverordening, opgenomen tarieven voor overige standplaatsen.
In de Kadernota 2020 staat vermeld dat voor de begroting wordt uitgegaan van een verhoging van 2,5% gelet op het huidige hogere inflatiepercentage. Voor de jaren 2021 t/m 2023 is het percentage nog gehandhaafd op 1,5%.

Vrijstellingen
Geen.


Lijkbezorgingsrechten
Beleidskader
Verordening lijkbezorgingsrechten gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Voor het gebruik van een algemene begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats worden rechten geheven.
In deze gemeente zijn er drie algemene begraafplaatsen.

Tarieven
In de Kadernota 2020 staat vermeld dat voor de begroting wordt uitgegaan van een verhoging van 2,5% gelet op het huidige hogere inflatiepercentage. Voor de jaren 2021 t/m 2023 is het percentage nog gehandhaafd op 1,5%.

Vrijstellingen
Geen.


Reclamebelasting
Beleidskader
Verordening reclamebelasting gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
In 2015 is de reclamebelasting ingevoerd ter financiering van de invoering van Centrum Management Elst (CME). Het CME heeft als doel om samen met de ondernemers uit het centrum van Elst en de gemeente een gezond ondernemersklimaat neer te zetten en Elst te promoten in de regio. De reclamebelasting is ingevoerd voor een periode van 5 jaar.

Stichting Centrummanagement Elst (CME) heeft het initiatief genomen om te onderzoeken of een bedrijveninvesteringszone (BIZ) in het centrum van Elst gerealiseerd kan worden. Bij voldoende steun onder de bijdrageplichtigen (eigenaren en gebruikers van WOZ-objecten in het centrum van Elst), middels een draagvlakmeting, wordt per 1 januari 2020 de Verordening bedrijveninvesteringszone centrum Elst 2020-2024 ingevoerd. De verordening reclamebelasting van 2020, waarin de tarieven zijn verhoogd met 2,5% inflatie, wordt dan beëindigd.

Vrijstellingen
De belangrijkste vrijstellingen gelden voor openbare aankondigingen die korter dan 13 weken aanwezig zijn alsmede aankondigingen van de (semi)-overheden, culturele en maatschappelijke instellingen met een ideëel doel en winkeliersverenigingen.


Leges
Beleidskader
Legesverordening gemeente Overbetuwe 2019 en de Tarieventabel leges 2019.

Algemeen
We heffen leges om een gedeelte van onze taken te bekostigen. Deze taken worden in de vorm van een dienst individueel afgenomen door bewoners of bedrijven.

Tarieven
In deze begroting is de verhoging van de leges met 2,5% conform de Kadernota 2020 verwerkt, met uitzondering van de bouw gerelateerde leges voor omgevingsvergunningen die geheven worden met de bouwkosten als grondslag. Een stijging van de bouwkosten leidt immers al tot een verhoging van de leges. Voor sommige diensten heeft het Rijk een maximum tarief ingesteld, zoals voor rijbewijzen, paspoorten en identiteitskaarten. Het uitgangspunt voor de tarieven is gebaseerd op 100% kostendekking.

Vrijstellingen
De belangrijkste vrijstellingen gelden voor: vergunningen/ontheffingen als deze rechtstreeks verband houden met een vergunning voor het organiseren van een evenement. Tevens geldt een vrijstelling voor non-profit instellingen voor vergunningen waarvan de leges niet meer bedragen dan € 305.

Inleiding
De toerekening van de kosten van overhead brengt met zich mee dat er inzicht gegeven moet worden hoe de tarieven berekend worden met de keuzes die daarbij gemaakt worden. Om die reden wordt, voor de heffingen waarvoor een maximale kostendekking van 100% geldt, in deze paragraaf de berekening van de kostendekking per heffing opgenomen. Uitgangspunt is de in de programmabegroting opgenomen kosten en baten. Voor de leges volstaan wij met de kostendekking van de leges voor omgevingsvergunningen.

 

De lokale lasten worden jaarlijks door het Centrum voor Onderzoek van de economie van de lagere Overheden (COELO) in beeld gebracht. De cijfers van de COELO over 2019 leveren een goede vergelijking op van de lastendruk in onze gemeente ten opzichte van het regionale en landelijke beeld. De woonlasten voor een gemiddeld gezin in Overbetuwe zijn in 2019 de laagste van de provincie Gelderland en de op één na laagste van Nederland.

De gevolgen voor 2020
Het OZB-tarief stijgt met het inflatiepercentage. Afhankelijk van nog te maken keuzes in de mate van kostendekking van afval, zal het tarief met 31,8 % ( gemiddeld ongeveer € 63) stijgen. Hier staat een eenmalige daling van de rioolheffing tegenover. De voorgenomen gewijzigde tarieven leiden voor woningen gemiddeld tot omstreeks € 62 aan lastenverhoging. Wij verwachten dat deze lastenstijging een effect zal hebben op de hiervoor vermelde rangschikking in de lokale lastendruk. Overigens hebben ook de overige gemeente te maken met kostenstijgingen voor afval.

De belangrijkste belastingtarieven 2019-2020

Beleidskader
Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990, Kwijtscheldingsregeling gemeente Overbetuwe 2019.

Algemeen
Net als in voorgaande jaren worden de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, het vaste bedrag van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingschuldigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid.

Sinds 1 januari 2016 wordt ook van de mogelijkheid gebruik gemaakt om natuurlijke personen die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefenen en geen personeel in dienst hebben voor kwijtschelding van de privé-aanslag in aanmerking te laten komen.

Kwijtscheldingsaanvragen
Voor degenen die eerder ook al kwijtschelding hebben gekregen maken we, met verleende toestemming van de belastingschuldigen, gebruik van een procedure voor automatische toetsing voor kwijtschelding door het Inlichtingenbureau. Dit heeft er toe geleid dat in 2019 zo’n 430 belastingschuldigen geen verzoek om kwijtschelding hoefden in te dienen.

In 2019 zijn er, naast de automatische kwijtschelding, nog ongeveer 370 kwijtscheldingsaanvragen ingediend. Van deze aanvragen zijn er ongeveer 315 geheel of gedeeltelijk gehonoreerd. Wij streven ernaar om de kwijtscheldingsverzoeken binnen 5 maanden af te handelen. In de begroting 2020 is voor de te verlenen kwijtschelding € 160.000 geraamd. Dit bedrag is gebaseerd op ongeveer 680 te honoreren aanvragen.