I. Lokale lasten

In deze paragraaf bieden wij inzicht in het beleidskader rond de lokale heffingen, kostendekking per verordening, de tariefs- en kostenontwikkeling, de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid. 
Daarnaast is aan het einde van deze paragraaf een kosten- en dekkingsoverzicht opgenomen van de
belangrijkste bestemmingsheffingen: rioolheffing en de reinigingsheffingen.

Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
Beleidskader
Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ), Verordening onroerendezaakbelastingen gemeente Overbetuwe 2023.

Algemeen
Jaarlijks worden de WOZ-waarden voor woningen en niet-woningen vastgesteld. Deze WOZ-waarde is de grondslag voor de aanslag OZB. Wij zorgen voor een tijdige en correcte verzending van de waardebeschikkingen (WOZ-waarde) en belastingaanslagen. Met dagtekening 25 februari 2023 zijn de WOZ-beschikkingen/aanslagen gemeentelijke belastingen 2023 verzonden.

Door de  waardestijging en de publiciteit van no cure no pay bureaus zijn de WOZ-bezwaren in 2023 (aantal 1.600) meer dan verdubbeld t.o.v. 2022 (aantal 700). Ondanks deze stijging heeft de afhandeling van bezwaarschriften tijdig plaatsgevonden. De wettelijke termijn voor het doen van een uitspraak is het einde van het kalenderjaar. In 2023 is 75% van de bezwaren tegen de WOZ-waarde binnen 7 maanden na ontvangst afgehandeld. Eind 2023 waren alle WOZ-bezwaren, op 15 na, afgehandeld. Deze zijn inmiddels afgehandeld binnen de wettelijke verlengingstermijn van 6 weken.

Herwaardering
Voor het belastingjaar 2023 is de OZB gebaseerd op de WOZ-waarden per de waardepeildatum 1 januari 2022. Vanaf 1 januari 2022 zijn de woningen getaxeerd op basis van de gebruiksoppervlakte (GBO) en niet meer op bruto inhoud. De Waarderingskamer heeft alle gemeenten daartoe verplicht. Hiermee wordt aangesloten bij wat branche breed bij waardering van objecten de tendens is. Uitgangspunt is dat schommelingen van WOZ-waarden geen invloed hebben op de hoogte van de gemiddelde aanslag OZB. Niet alleen wanneer waarden dalen, maar ook niet als waarden stijgen. Wel kan het natuurlijk zo zijn dat bepaalde typen onroerende zaken een waardeontwikkeling laten zien die van het gemiddelde afwijkt, wat dan ook tot een hogere of lagere belastingaanslag zal leiden.

Tarieven
In de programmabegroting 2023 is een verhoging van de onroerendezaakbelastingen met 4,3% opgenomen. Dit betreft 2,3% inflatie en een verhoging van 2% conform het aangenomen amendement ‘A-9 Verhoging OZB maximaal 2%’ door de raad op 9 november 2021 bij de behandeling van de Programmabegroting 2022-2025.

Bij de vaststelling van de OZB-tarieven voor 2023 is rekening gehouden met de waardeontwikkeling van de onroerende zaken. De waarden van woningen zijn in de periode van 1 januari 2021 tot 1 januari 2022 met gemiddeld 15,8% gestegen. De waarden van niet-woningen zijn in die periode gemiddeld met 2,5% gestegen. De OZB-tarieven voor 2023 zijn, naast de hiervoor vermelde aanpassing in verband met de waardeontwikkeling, dus verhoogd met 4,3%. De totale OZB-opbrengst 2023 inclusief areaal uitbreiding bedraagt € 9.485.000 (afgerond) (2022: € 8.668.000).

Hondenbelasting
Beleidskader
Verordening hondenbelasting gemeente Overbetuwe 2023.

Algemeen
De hondenbelasting is een algemene belasting waarvan de opbrengst in de algemene middelen vloeit en van waaruit gemeenten zelf mogen bepalen waaraan het wordt besteed. Uit onze inkomsten van de hondenbelasting worden onder andere de aanleg, het onderhoud en de schoonmaak van de hondenvoorzieningen (honden uitlaatplaatsen en hondenlosloopgebieden) betaald.

Tarieven
De tarieven van de hondenbelasting 2023 zijn met 2,3% inflatie. De opbrengst van de hondenbelasting 2023 bedraagt € 360.000 (afgerond) (2022: € 360.000).

Rioolheffing
Beleidskader
Verordening rioolheffing gemeente Overbetuwe 2023, Gemeentelijk Rioleringsplan Overbetuwe 2018-2022 (GRP) dat met twee jaar verlengd is tot en met 2024.

Algemeen
De rioolheffing wordt geheven voor de bekostiging van beheer en onderhoud van het gemeentelijke rioleringsstelsel. Evenals de afvalstoffenheffing is de rioolheffing kostendekkend: we gaan uit van het principe ‘de vervuiler betaalt’. De belasting wordt geheven van de gebruiker van een pand.

De raad heeft een voorziening riolering ingesteld: het verschil tussen de opbrengsten en de kosten van riolering komen ten gunste of ten laste van de voorziening. Als uit de jaarrekening verschillen blijken met het vastgestelde GRP, dan wordt dit verschil bij de tariefvaststelling van het eerstvolgende jaar meegenomen.

Tarieven
De totale opbrengst uit de rioolheffing 2023 bedraagt € 1.815.000 (afgerond) (2022: € 1.951.000).  De tarieven voor 2023 zijn verlaagd met 7,5% (inclusief 2,3% inflatie). Daarin is de eenmalige verlaging verwerkt van € 6,81 voortvloeiende uit de doorwerking van het voordeel uit de jaarrekening 2021. Het belangrijkste tarief 2023 is € 83,77 (2022: € 90,58) voor een waterverbruik tot 500 kubieke meter.

Om tot een volledige kostendekking voor 2023 te komen is een onttrekking aan de voorziening nodig geweest van afgerond € 1.995.000. Dit is € 174.000 meer ten opzichte van de vastgestelde primaire begroting.
De belangrijkste oorzaken hiervan zijn:
a. lagere kapitaallasten door o.a. een lagere toegerekende rente: € 210.000 (lagere onttrekking);

b. hogere energiekosten: € 155.000 (hogere onttrekking);

c. hogere kosten door werkzaamheden voor waterschap: € 151.000 (hogere onttrekking);

d. lagere beheerskosten, zoals inspectiekosten: € 129.000 (lagere onttrekking);

e. hogere kosten voor onderhoud en reparaties: € 118.000 (hogere onttrekking);

f.  hogere BTW kosten door toegenomen lasten: € 91.000 (hogere onttrekking).

Door de inzet van de voorziening riolering in 10 jaar, kunnen de riooltarieven in die periode beperkt blijven.

Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
Beleidskader
Artikel 15.33 van de Wet milieubeheer, Verordening reinigingsheffingen gemeente Overbetuwe 2023.

Algemeen
Voor de reinigingsheffingen geldt het beginsel: de vervuiler betaalt. Om die reden is de 100% kostendekking het uitgangspunt.

Tarieven
De hogere kosten voor het inzamelen van afval zijn doorberekend aan de inwoners waarbij uitgegaan wordt van 100% kostendekking. De vaste tarieven zijn in 2023 met 5,3% verhoogd en de variabele tarieven voor 2023 zijn niet gestegen ten opzichte van 2022. De totale opbrengst uit de reinigingsheffingen 2023 bedraagt € 6.043.000 (afgerond) (2022: € 5.580.000). Door de stijging van het aantal containeraanbiedingen voor restafval is de opbrengst € 106.000 (afgerond) hoger dan geraamd.

Precariobelasting
Beleidskader 
Verordening precariobelasting gemeente Overbetuwe 2023.

Algemeen

Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen op de voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Een voorbeeld hiervan is het plaatsen van een terras of verkoopwagen.

Tarieven
De tarieven voor precariobelasting zijn in 2023 verhoogd met 2,3%.

Marktgelden/standplaatsen
Beleidskader
Verordening marktgelden gemeente Overbetuwe 2023.

Algemeen
Iedereen die een standplaats heeft op de wekelijkse markt betaalt marktgeld. Dat geldt ook voor degene die een standplaats heeft voor bijvoorbeeld een dag. Naast marktgeld betalen ze een bedrag voor de elektriciteitsvoorzieningen als daarvan gebruik wordt gemaakt.

Tarieven
Voor de goederenmarkt in Zetten geldt een lager tarief dan voor Elst. De reden hiervoor is de beperktere omvang van de kern Zetten en de markt. De tarieven zijn afgeleid van de in de Tarieventabel leges, behorende bij de legesverordening, opgenomen tarieven voor overige standplaatsen. De tarieven voor marktgeld zijn in 2023 verhoogd met 2,3% inflatie.

Lijkbezorgingsrechten
Beleidskader
Verordening lijkbezorgingsrechten gemeente Overbetuwe 2023.

Algemeen
Voor het gebruik van een algemene begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats worden rechten geheven. In deze gemeente zijn er drie algemene begraafplaatsen.

Tarieven
De tarieven voor lijkbezorgingsrechten zijn in 2023 verhoogd met 2,3%.

Bedrijveninvesteringszone (BIZ)
Beleidskader
Verordening bedrijveninvesteringszone centrum Elst 2020-2024, Verordening bedrijven-investeringszone centrum Heteren 2022-2026 en Verordening bedrijveninvesteringszone centrum Zetten 2023-2027.

Algemeen
Ondernemers in het centrum van Elst, Heteren en Zetten hebben een bedrijveninvesteringszone (BIZ) opgericht. In de BIZ investeren ondernemers in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving. De gebruikers en/of eigenaren van panden in het centrum van Elst, Heteren en Zetten die niet als woning worden gebruikt, betalen hiervoor een BIZ-bijdrage aan de gemeente. De gemeente geeft de opbrengst als subsidie aan Stichting Centrummanagement Elst, Stichting Centrummanagement Heteren en Stichting Centrummanagement Wizet die hiervoor activiteiten uitvoeren. Voor 2023 is de belastingopbrengst €156.000 (afgerond) (2022: € 134.000).

Leges
Beleidskader
Legesverordening gemeente Overbetuwe 2023 en de Tarieventabel leges 2023.

Algemeen
We heffen leges om een gedeelte van onze taken te bekostigen. Deze taken worden in de vorm van een dienst individueel afgenomen door bewoners of bedrijven.

Tarieven
De tarieven voor leges zijn verhoogd met 2,3% (inflatie). Voor sommige diensten heeft het Rijk een maximumtarief ingesteld, zoals voor rijbewijzen, paspoorten en identiteitskaarten. Het uitgangspunt voor de tarieven is gebaseerd op 100% kostendekking.

 

Toeristenbelasting
De raad heeft op 21 juni 2022 de motie, ‘22-12 motie BOB D66 PvdA GBO GL CDA toeristenbelasting aangenomen, om de invoering van de toeristenbelasting uit te stellen tot 1 januari 2024. In 2023 is het invoeren van de toeristenbelasting opnieuw beoordeeld door de raad. De raad heeft op 4 juli 2023 de Kadernota 2024 vastgesteld waarin is aangegeven dat de toeristenbelasting per 1 januari 2025 wordt ingevoerd.

De lokale lasten worden jaarlijks door het Centrum voor Onderzoek van de economie van de lagere Overheden (COELO) in beeld gebracht. De cijfers van de COELO over 2023 leveren een goede vergelijking op van de lastendruk in onze gemeente ten opzichte van het regionale en landelijke beeld. De woonlasten voor een gemiddeld gezin (eigenaar-bewoner) in Overbetuwe zijn in 2023 de op drie na laagste van de 51 gemeenten in de provincie Gelderland.

Belastingdruk per object en inwoner op basis van de werkelijke opbrengsten van de afgelopen belastingjaren:

	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
Opbrengst per object	623,27	592,53	605,73	596,86	654,54	713,94	723,46	762,17
Opbrengst per inwoner	293,00	276,71	283,32	280,69	307,26	331,53	339,52	359,86

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen

Beleidskader
Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990, Verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen gemeente Overbetuwe 2023.

Algemeen
Net als in voorgaande jaren worden de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, het vaste bedrag van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingschuldigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid. 

Kwijtscheldingsaanvragen
Voor degenen die eerder ook al kwijtschelding hebben gekregen maken we, met verleende toestemming van de belastingschuldigen, gebruik van een procedure voor automatische toetsing voor kwijtschelding door het Inlichtingenbureau. Dit heeft ertoe geleid dat in 2023 381 belastingschuldigen geen verzoek om kwijtschelding hoefden in te dienen.

In 2023 zijn er, naast de automatische kwijtschelding, nog 345 kwijtscheldingsaanvragen ingediend. Van deze aanvragen zijn er 229 geheel of gedeeltelijk gehonoreerd. In 2023 is 96,5% van alle kwijtscheldingsaanvragen binnen 4 maanden afgehandeld. Er is voor € 176.000 (afgerond) (2022: € 173.000) aan kwijtschelding verleend. Ten opzichte van 2022 zijn er 30 kwijtscheldingsaanvragen minder ingediend. 

 

Inleiding
Het BBV schrijft voor dat in deze paragraaf inzicht gegeven moet worden in de mate van kostendekking van de belastingen die op inwoners en/of bedrijven worden verhaald. 
In het beleidskader (zie hiervoor) wordt de beoogde dekking omschreven. Hierna wordt inzicht gegeven in de gerealiseerde kostendekking van de twee belangrijkste bestemmingsheffingen, te weten: de rioolheffing en de reinigingsheffingen.
In de paragraaf lokale heffingen bij de programmabegroting 2023 én in de vastgestelde “Financiële verordening gemeente Overbetuwe 2022” staan de uitgangspunten voor de berekeningswijze opgenomen.

Kostendekking 2023 per verordening