V. Bedrijfsvoering

In de paragraaf Bedrijfsvoering wordt ingegaan op de bedrijfsvoering disciplines organisatie & personeel, communicatie, informatiemanagement & -veiligheid, planning & control, rechtmatigheid en inkoop en contractmanagement.

Een goede en efficiënte bedrijfsvoering ondersteunt de gemeentelijke organisatie bij het doelmatig en effectief uitvoeren van gemeentelijke taken voor inwoners, bedrijven en instellingen en het bestuur. De ontwikkelingen staan niet stil, daarom zetten we in 2026 verder in op het optimaliseren en professionaliseren van de bedrijfsprocessen. Zodat wij flexibel in kunnen spelen op veranderingen en ontwikkelingen die de komende jaren op ons afkomen.

In Q4 2025 wordt het Jaarplan 2026 vastgesteld. In 2026 gaan we uitvoering geven aan de hierin opgenomen speerpunten. Daarnaast geven we verder invulling aan de ingezette organisatieontwikkeling, waaronder het uitvoering geven aan de uitkomsten van de evaluatie. Het professionaliseren van de organisatie middels proces- en projectmatig werken krijgt verder vorm. Binnen de teams wordt er gerichte opvolging gegeven aan de thema’s werkdruk, agressie/ omgangsvormen en leiderschap. Het werven van nieuwe collega’s, het binden & boeien van medewerkers en het vergroten van werkplezier zijn belangrijke interne aandachtspunten. Ook het doorontwikkelen en verstevigen van het bestuurlijk-ambtelijk samenspel krijgt in 2026 verder vorm op basis van de afspraken die hierover worden gemaakt met het college en de organisatie.

Evaluatie verfijning hoofdstructuur

In de 2e helft 2025 vindt de evaluatie van de Verfijning hoofdstructuur en de tijdelijk toegekende formatie (10,2 fte) plaats. De formatie-uitbreidingen zijn incidenteel toegevoegd aan de personeelsbegroting 2025. Vanwege de ravijnjaren is de afspraak gemaakt dat deze formatie-uitbreidingen vanaf 2026 opnieuw beoordeeld worden. De nog te zetten proces-stappen ten aanzien van het resultaat van de evaluatie maken dat deze geen integraal onderdeel kan zijn van de Programmabegroting 2026. Daarom leggen we de evaluatie als separaat document gelijktijdig met de Programmabegroting 2026 aan de raad voor.

De raad wordt door de gemeentesecretaris geïnformeerd over de organisatie & personele ontwikkelingen (waaronder de evaluatie) tijdens de jaarlijkse informatiebijeenkomst. De bijeenkomst vindt plaats vóór de behandeling van de begroting in de raad.

Personeel

Cao-akkoord 2025-2027

Op basis van de uitkomst van de ledenraadpleging is in juni 2025 het Cao-akkoord 1 april 2025 - 1 april 2027 vastgesteld. 

Loonontwikkeling

In het Cao-akkoord zijn afspraken gemaakt over de structurele loonontwikkeling in de periode 1 april 2025 t/m 1 januari 2027. De structurele loonontwikkeling komt hierbij uit op cumulatief 7,5% vanaf 1 januari 2027. Dit percentage sluit aan bij de structurele loonontwikkeling in de Kadernota en waardoor het financieel effect vanaf 2027 budgetneutraal is.

De ingangsdata van de Cao-loonstijgingen vinden plaats op diverse momenten (bijv. 1 oktober 2025 en 1 juli 2026) in het kalenderjaar. Hierdoor is in 2026 sprake van een eenmalig voordeel van € 750.000 excl. sociale premieontwikkeling. Dit voordeel is meegenomen in de 2e Bestuursrapportage 2025. De premieontwikkeling 2026 en verder zijn nog onbekend. Mocht dit leiden tot een financieel effect wordt hierover gerapporteerd in de reguliere bestuursrapportages.

Regeling vervroegd uittreden (RVU)  
In het Cao-akkoord zijn nieuwe afspraken gemaakt over de Regeling Vervroegd Uittreden. Op dit moment zijn we nog in afwachting van de nadere uitwerking van de regeling. Het gaat om de definitie van zware beroepen die vóór 1 november 2025 door het VNG wordt aangereikt. Daarna kunnen we een inschatting maken van de financiële effecten*.

Functiewaardering
In de huidige krappe arbeidsmarkt is het van belang om aansluiting te houden bij de salaris-inpassing van functies op de arbeidsmarkt. Gezien de organisatie- en arbeidsmarkt-ontwikkelingen is de verwachting dat wij ook in 2026 via de jaarlijkse functiewaarderings-ronde een aantal functies anders gaan inpassen en de functionele schaal hoger gaan vaststellen. Voor deze ontwikkeling wordt geen bedrag begroot in verband met de financiële positie van onze gemeente*.

*Eerst wordt gekeken of we de financiële effecten kunnen opvangen binnen het P-budget 2026. Als dit niet haalbaar is wordt hierover tijdig gerapporteerd in de bestuursrapportages 2026.

Krappe arbeidsmarkt
De krapte op de arbeidsmarkt is ook voelbaar bij onze organisatie. Diverse inspanningen op landelijk, regionaal en lokaal niveau blijven we verrichten om de effecten te minimaliseren. De risico’s die hieruit voortvloeien zijn opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen in deze begroting. 

Preventie en verzuim
De sturing op preventie en verzuim is aangescherpt en er vindt periodieke monitoring plaats van het RI&E plan van aanpak. Dit vindt plaats in nauwe samenwerking met de Arbodienst. Dit met als doel het beïnvloedbare verzuim te verlagen (verzuimreductie) en de duurzame inzetbaarheid van de medewerkers te vergroten (preventie). De aanscherping laat inmiddels zijn effecten zien door het terugdringen van een aantal langdurig verzuimdossiers. Op termijn zal dit zichtbaar zijn in de verzuimcijfers als de instroom van verzuim beperkt blijft. Daarnaast vindt door het management en P&O een intensivering plaats betreffende preventie en verzuim (waaronder werksessies over diverse thema's zoals werkdruk, leiderschap, omgangsvormen/agressie, trainingen).

In onderstaand overzicht is de ontwikkeling van het ziekteverzuim% (excl. zwangerschapsverlof) weergegeven.

* Norm bijgesteld op basis van de VNG-personeelsmonitor 2024.
** Werkelijk t/m augustus 2025.

Werkhervatting Gedeelteijk Arbeidsgeschikten (WGA)

Voor de WGA heeft de organisatie de keuze om zich te verzekeren tegen het WGA-eigenrisicodragerschap of gebruik te maken van het publiek bestel (UWV). De afgelopen jaren heeft onze organisatie zich verzekerd tegen het eigenrisicodragerschap. Door een externe partij is onderzocht of terugkeren naar het publiek bestel (UWV) vanaf 2026 de beste optie is of verzekeren. Recent hebben wij het advies ontvangen en deze wordt nu uitgewerkt. Op basis van de financiële inzichten kan nu al worden aangegeven dat de kosten ruim gaan toenemen. In de toekomstige P&C bestuursrapportages wordt hierover gerapporteerd. 

Ontwikkeling P-budget 2023 -2026
Onderstaand overzicht geeft inzicht in de financiële ontwikkeling van het P-budget 2023 t/m 2026. 

*  2025: uitgaven t/m 31 augustus 2025

• - € 1,0 miljoen afname formatie die in 2025 tijdelijk is toegevoegd n.a.v. de benchmark 2024 (10,2 fte);
• - € 0,15 miljoen ombuigingen Kadernota 2026 (€ 98.000 max schaal, € 28.000 opleidingen en € 20.000 gratificaties);
• - € 0,15 miljoen taakstelling uit de begroting 2024 (dekking tlv projecten en incidentele middelen) is onderdeel geworden van het P-budget;
• - € 0,15 miljoen diverse posten waaronder minder formatie toegevoegd vanuit programmaplan duurzaamheid dan geprognotiseerd en lagere bijdrage aan overige personeelsbudgetten vanwege een lagere loonsom;
• + € 0,5 miljoen loonontwikkeling conform de nieuwe cao voor 2026.

Onderstaand de beleidsindicatoren conform het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV).

De gemeente Overbetuwe blijft investeren in toekomstbestendige communicatie. Samenlevingsgerichte, toegankelijke en betrouwbare informatie versterkt het vertrouwen van inwoners, ondernemers en instellingen en bevordert hun betrokkenheid bij gemeentelijk beleid en besluitvorming.

Door het verder professionaliseren van onze communicatieaanpak van luisteren, bespreken en vertellen, willen we de effectiviteit en samenhang van onze uitingen vergroten. Aan de hand van de communicatievisie en een geïntegreerde content- en kanaalstrategie ontwikkelen we communicatiestrategieën en herkenbare, consistente boodschappen in woord en beeld. Deze sluiten zo goed mogelijk aan bij de belevingswereld van onze doelgroepen en maken het makkelijker om mee te doen, mee te denken en betrokken te zijn.

Daarnaast speelt communicatie een belangrijke rol in het goed uitleggen van maatregelen en andere maatschappelijke vraagstukken. Denk aan het duiden van de context en achterliggende keuzes, zodat inwoners begrijpen waarom maatregelen nodig zijn en wat dit voor hen betekent. Dit draagt bij aan transparantie, vertrouwen en het voeren van het gesprek.

Met het gebruik van toegankelijke middelen willen we zorgen dat onze communicatie voor iedereen begrijpelijk en bruikbaar is. Tot slot investeren we ook in de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden binnen de organisatie.

In 2026 zetten we verder in op het optimaliseren van onze processen en het transparanter communiceren met inwoners. We ontwikkelen ons nieuwe zaaksysteem door. Dit draagt bij aan het procesgericht werken en onze dienstverlening. Daarnaast wordt communicatie met inwoners en ondernemers gemakkelijker met de Persoonlijke Internet Pagina (PIP). Via dit digitale loket kunnen inwoners hun aanvragen volgen en waar nodig aanvullen.

We blijven onze processen optimaliseren en digitaliseren. Zo blijven we efficiënt en ook wendbaar bij nieuwe veranderingen vanuit wetgeving of de samenleving. Door onze beschikbare data uit onze informatiesystemen te gebruiken kunnen we beter sturen op diverse beleidsterreinen. We zijn tevens aan de slag met de ontwikkelingen rondom artificial intelligence en common ground. Hiermee worden we wendbaarder bij het inrichten van onze applicaties en kunnen we de daarbij benodigde data beter inzetten. Ook bereiden we ons voor op een collectieve aanpak van common ground vanuit de VNG.

Sinds 2020 is het beheer van de ICT-infrastructuur ondergebracht in de ICT-samenwerking met de gemeente Lingewaard. Samen blijven we investeren in een veilige en up to date infrastructuur. Ook ontwikkelen we samen met de gemeente Lingewaard een automatiseringsstrategie. In deze strategie bepalen we wat we op middellange termijn nodig hebben aan automatisering en hoe we dat gaan organiseren.

Tot slot investeren we in het verder op orde brengen van ons informatiebeheer. Op deze manier werken we zo aan een meer transparante overheid. En bovendien voldoen we zo aan de eisen vanuit de Wet Open Overheid en aan de nieuwe Archiefwet die in 2026 ingaat.

In een tijd waarin digitale technologieën invulling geven aan ons dagelijkse werk, nemen wij als gemeente onze verantwoordelijkheid voor de bescherming van informatie, bijvoorbeeld persoonsgegevens. Wij zorgen ervoor dat de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van gegevens gewaarborgd blijven. Dit doen wij niet alleen om te voldoen aan de wet, maar ook om het vertrouwen van onze inwoners en partners te behouden.

In 2026 investeren wij in onze informatiebeveiliging om deze verder te versterken. Dit doen we onder meer door monitoring en detecting te versterken en het identiteits- en toegangsbeheer verder te ontwikkelen. Deze investering is cruciaal om onze doelstellingen te realiseren en onze digitale infrastructuur en gegevens te beschermen tegen de steeds geavanceerdere cyberdreigingen. Informatiebeveiliging is en blijft een topprioriteit. Door voortdurende inzet, voldoende middelen en samenwerking zorgen wij ervoor dat we een veilige digitale werkomgeving creëren waarin onze inwoners en medewerkers met vertrouwen kunnen handelen.

In het stuurmodel 2023 is opgenomen dat de raad twee keer per jaar een bestuursrapportage ontvangt: in mei en oktober. Bij de eerste bestuursrapportage wordt de raad ook geïnformeerd over de projecten naar de stand per 1 januari en later in het jaar over de stand per 1 juli. Daarnaast ontvangt de raad bij elke circulaire van de rijksoverheid (meestal in mei, september en december) een raadsvoorstel met de gevolgen van deze circulaires voor gemeente Overbetuwe.

Begin 2026 wordt de kadernota 2027 opgesteld, die vervolgens in juni ter vaststelling aan de raad wordt aangeboden. Hierna wordt in november de programmabegroting 2027-2030 door de raad vastgesteld. In 2026 leggen we tevens verantwoording af over de uitvoering van de begroting 2025 met de jaarverantwoording 2025, die uiterlijk op 15 juli bij de provincie wordt aangeleverd.

Met deze aanpak zorgen we voor een transparant en gestructureerd proces, waarbij de raad tijdig en volledig wordt geïnformeerd over de financiële stand van zaken en de vooruitzichten.

Op grond van artikel 213a van de Gemeentewet is het verplicht om onderzoeken uit te voeren naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het door het college gevoerde bestuur. In de “Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid bestuur gemeente Overbetuwe 2023” is opgenomen dat het college minimaal één 213a onderzoek per jaar uitvoert. De uitkomsten van dit onderzoek wordt ter informatie aan de gemeenteraad aangeboden. Het onderwerp voor 2026 wordt in de auditcommissie van november 2025 bekend gemaakt. Hiermee wordt geborgd dat de raad tijdig inzicht heeft in de onderzoeksagenda en haar kaderstellende en controlerende rol effectief kan vervullen.

In maart 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Dit leidt tot een nieuw coalitieakkkoord en daarmee tot een herijking van lopende werkzaamheden, het eventueel stopzetten van bestaande projecten en het opstarten van nieuwe initiatieven. De organisatie vertaalt de nieuwe prioriteiten in beleid en uitvoering, en past de bestaande planning- en controlcyclus documenten daarop aan, zodat de doelen van het nieuwe bestuur effectief kunnen worden gerealiseerd.

Het college geeft een verklaring af bij de financiële rechtmatigheid die opgenomen wordt in de jaarrekening 2025. Het doel is om met een bepaalde mate van zekerheid vast te stellen dat de financiële handelingen hebben plaatsgevonden binnen de kaders van de raad en aan wet- en regelgeving. Dit realiseren we door te werken volgens het door de raad vastgestelde stuurmodel 2023 en het vaststellen van het interncontroleplan 2026 door het college.

Daarnaast stelt de raad (via de auditcommissie) voor aanvang van het boekjaar de materialiteit van de rechtmatigheidsverklaring 2026, verantwoordingsgrens 2026 voor de rechtmatigheid en het normenkader 2026 vast. Indien beleid in 2026 aangepast wordt, gaan we het normenkader 2026 met deze wijzigingen per einde boekjaar opnieuw laten vaststellen door de raad.

In 2026 gaan we verder werken aan het efficiënt ontsluiten van data voor de diverse controles en onderzoeken.

De gemeente gaat ook in 2026 aan de slag met de acties uit het actieplan Maatschappelijk verantwoord opdrachtgeven en inkopen (MVOI). MVOI is een manier waarop de overheid kan helpen bij het bereiken van deze doelen door zorgvuldig te kiezen wat ze kopen. MVOI houdt in dat de gemeente niet alleen rekening houdt met de prijs van haar inkopen, maar ook met milieu- en sociale effecten. Deze effecten zijn ondergebracht in zes thema’s: Milieu en Biodiversiteit, Klimaat, Circulair (inclusief biobased), Ketenverantwoordelijkheid (Internationale Sociale Voorwaarden), Diversiteit & Inclusie en Social Return. Hiermee werkt de gemeente concreet toe naar realisatie van de eigen maatschappelijke ambities, naar het verkleinen van de eigen voetafdruk en het geven van het goede voorbeeld. Acties die in 2026 gepland zijn vooral gericht op kennisontwikkeling en kennisdeling.