Begroting 2017 - Bijlagen

I. Meerjarenraming + toelichting

Meerjarenraming 2018-2020

Algemeen
Deze meerjarenraming geeft de verwachte begrotingssaldi in jaren 2018 t/m 2020. Het merendeel van de uitgangspunten is ongewijzigd overgenomen uit de meerjarenraming bij de Kadernota 2017.

Enkele uitgangspunten die zijn aangepast en/of waarbij ontwikkelingen te melden zijn, lichten wij hieronder toe.

A. Aantallen woningen en inwoners
Toename aantal woningen:
In de Kadernota 2017 en deze begroting is een gemiddeld aantal nieuwbouwwoningen van 175 per jaar gehanteerd.

Toename aantal inwoners:
In voorgaande meerjarenramingen is voor de toename van de aantallen woningen en inwoners het verhoudingscijfer 1 : 2 toegepast. Per nieuwe woning neemt het aantal inwoners dus gemiddeld met 2 toe. Dit is per jaar 2 x 175 = 350 (was voorheen dus 2 x 125 = 250).

Hieronder treft u het cijfermatige deel van deze meerjarenraming aan en daarachter korte toelichtingen op de diverse onderdelen.

Meerjarenperspectief 2018-2020	2018 (€)	2019 (€)	2020 (€)
I. Nadelen ( - ):
1. Afval/riolering: 100% kostendekkend	0	0	0

2. Financiële ruimte voor afwijking nullijn	-138.000	-138.000	-138.000

3. Van de nullijn uitgezonderde onderdelen:
a. Ontwikkeling Personeelsbudget:
- jaarlijkse verhoging premies e.d. gemiddeld 0,5%.	-86.000	-86.000	-86.000
- verhoging fte's obv aantal inwoners/Berenschot	-174.000	-174.000	-174.000
- verhoging salarisbudget gerelateerde uitgaven na taakst.	-9.000	-11.000	-11.000
- verhoging loonkosten/vergoedingen bestuur	-5.000	-5.000	-5.000
Subtotaal P-budget	-274.000	-276.000	-276.000
Correctie taakstelling personeel	0	0	0
Subtotaal onderdeel 3-a	-274.000	-276.000	-276.000
b. Toename bijdragen aan samenwerkingsverbanden	-70.000	-71.000	-72.000
c. Netto lasten toename aantal WWB-ers	pm	pm	pm

4. Afbouw voordeel verkoop preferente aandelen Vitens	-8.000	-8.000	-8.000
5. ICT (ten laste van vrijval kapitaallasten)	-55.000	-149.000	-62.000
Totaal nadelen	-545.000	-642.000	-556.000
II. Voordelen ( + ):
1. Algemene Uitkering:
a. algemene uitkering	1.054.000	729.000	896.000
b. stelposten doorschuiven kortingen naar doelgroepen	0	0	0
totaal onderdeel II-1 algemene uitkering	1.054.000	729.000	896.000

2. Netto toename OZB-opbrengst door nieuwbouw	7.000	7.000	7.000
minus korting inkomstenmaatstaf algemene uitkering

3. Financiële ruimte door vrijvallende kapitaallasten
minus jaarlijkse raming post onvoorzien	181.000	142.000	89.000

4. Nog niet verwerkte voordelen heroverwegingsoperaties:
a. Taskforce for money (uit Kadernota 2016)	50.000	50.000	0
b. uit Kadernota 2015 (voorzover niet elders verwerkt)	415.000	0	0
c. taakstelling ICT / huisvesting	45.000	0	0
Totaal voordelen	1.752.000	928.000	992.000
Subtotalen voor- en nadelen	1.207.000	286.000	436.000

Af: lasten bestaand PNL	-437.000
Af: lasten aanvullend PNL (2019 en 2020 stelposten)	-450.000	-250.000	-250.000

Bij: consequenties tariefsaanpassingen:
a. OZB 1,5%	103.000	103.000	103.000
b. Divere leges en overige heffingen 1,5%	16.000	16.000	16.000

Doorwerking begrotingsoverschot/-tekort jaar ervoor	1.340.000	1.779.000	1.934.000

Overschot/Tekorten (-)	1.779.000	1.934.000	2.239.000

I. Toelichting op de verwachte nadelen (zie corresponderende nummers in meerjarenraming)

1. Afval/riolering, 100% dekking
Geen nadere toelichting.

2. Voor afwijking nullijn maximaal € 138.000 per jaar beschikbaar

De nullijn houdt kort gezegd in dat er geen verhoging van begrotingsramingen plaatsvindt door prijsstijging en areaaluitbreiding (toename woningen/inwoners, onderhoudsbestanden wegen, plantsoenen, etc.). In deze gemeente wordt al jaren bij het opstellen van de begroting voor een deel van de ramingen de nullijn gehanteerd en is slechts een beperkte afwijking van die nullijn toegestaan. Met ingang van begrotingsjaar 2005 is in het kader van bezuinigingen het totaalbedrag voor de afwijking van de nullijn door de raad al verlaagd van € 550.000 naar € 275.000. Vervolgens is naar aanleiding van de operatie Schatgraven dit resterende bedrag met ingang van 2011 nogmaals gehalveerd en vastgesteld op maximaal € 138.000 per jaar.

Een aantal onderdelen is van de nullijn uitgezonderd (verhogingen van deze onderdelen hoeven dus niet ten laste van de € 138.000), zoals:

hogere bijdragen aan samenwerkingsverbanden;
hogere netto lasten sociale uitkeringen in brede zin;
verhoging van de salariskosten op basis van nieuwe CAO, e.d.

Jaarlijks wordt bij de aanlevering van begrotingsgegevens aan de budgethouders gevraagd om prijsverhogingen en extra kosten van areaaluitbreiding zoveel mogelijk op te vangen binnen eigen budgetten. Op deze wijze vindt er jaarlijks organisatiebreed dus al een heroverwegings-/ efficiencyoperatie plaats op de exploitatiebegroting, waardoor prijsstijgingen en extra kosten van areaaluitbreiding over een deel van het gemeentebudget worden opgevangen.

3. Van de nullijn uitgezonderde onderdelen:

a. Ontwikkeling Personeelsbudget
Voor de toelichting op de toename van de salariskosten door verhoging van het aantal fte’s en overige verhogingen verwijzen wij naar de afzonderlijke toelichting op het personeelsbudget in paragraaf 3.9.

b. Toename bijdragen aan samenwerkingsverbanden
Dit betreffen hogere bijdragen aan samenwerkingsverbanden voornamelijk door toename van de aantallen inwoners.

c. WWB en overige sociale uitkeringen
De huidige verwachting is dat het aantal uitkeringsgerechtigden in de jaren 2017 t/m 2020 nog wat zal toenemen. Bij het opstellen van deze meerjarenraming 2017-2020 in deze Kadernota 2017 is er vanuit gegaan dat de stijging van de uitkeringslasten in de komende jaren volledig kan worden opgevangen door een hogere algemene uitkering (door het hogere aantal uitkeringsgerechtigden) en door een stijging van het te ontvangen Rijksbudget.

4. Afbouw voordeel verkoop preferente aandelen NV Vitens
De preferente aandelen die de gemeente had van Vitens zijn eind 2005 verkocht aan deze NV. De opbrengst zal aan de gemeenten in 15 jaarlijkse termijnen worden uitbetaald (via een leningconstructie). Naast de te ontvangen jaarlijkse aflossing, ontvangt de gemeente een jaarlijkse rentevergoeding over het nog niet afgeloste deel.
De eerste uitbetaling heeft plaatsgevonden in 2007. Deze jaarlijkse inkomst neemt jaarlijks af met ongeveer € 8.000 (rente over afgeloste deel voorgaand jaar). In 15 jaar zal Vitens de hele lening hebben afgelost en zullen de inkomsten hiervan dus geheel zijn afgebouwd.

5. ICT
Tot en met de Programmabegroting 2016 liepen vervangings- en nieuwe investeringen op het gebied van ICT altijd via het Programma Nieuwe Lasten (PNL). In de meerjarenraming is daarvoor ook financiële ruimte van vrijvallende kapitaallasten beschikbaar. Met ingang van deze Kadernota 2017 zijn de kapitaallasten van alle ICT-investeringen als afzonderlijke post in de meerjarenraming opgenomen. Hierdoor gaan de investeringen op het gebied van ICT voortaan dus niet meer via het PNL.

II. Toelichting op de verwachte voordelen (zie corresponderende nummers in meerjarenramingen)

1. Algemene uitkering gemeentefonds
De ramingen van de algemene uitkering zijn gebaseerd op de meicirculaire 2016.
Zie toelichting in de uiteenzetting van de financiële positie, onder 1.3.2.

2. Toename netto OZB-opbrengsten door nieuwbouw (na aftrek korting inkomstenmaatstaf algemene uitkering)
De extra inkomsten wegens nieuwbouw zijn wat hoger dan de kortingen die het rijk toepast op de algemene uitkering via de inkomstenmaatstaf. Per saldo ontstaan er dus (relatief geringe) voordelen op deze onderdelen t.g.v. nieuwbouw.

3. Financiële ruimte door vrijval kapitaallasten, na aftrek nieuwe posten onvoorzien
Op dit onderdeel wordt de financiële ruimte geraamd die ontstaat doordat de boekwaarden van investeringen afnemen door jaarlijkse afschrijving (lagere rente en bij geheel wegvallen boekwaarde tevens vrijval afschrijvingsdeel). Aan de andere kant wordt er jaarlijks een bedrag voor “onvoorzien” geraamd in de begroting van ruim € 50.000 om kapitaallasten van nieuwe (onvoorziene) investeringen te dekken. Deze jaarlijkse raming van onvoorzien wordt in mindering gebracht op het voordeel van de vrijvallende kapitaallasten.

4. Nog niet verwerkte voordelen uit heroverwegingsoperaties
Hieronder zijn totaalbedragen opgenomen van toekomstige voordelen van vastgestelde heroverwegingsvoorstellen. Bij de samenstelling van elke nieuwe begroting worden de voorstellen van de betreffende jaarschijf financieel verwerkt en vervolgens gerealiseerd. In de jaarschijven 2018 en 2019 zijn nog de volgende te realiseren structurele voordelen heroverwegingstaakstelling opgenomen:

a. Uit de Taskforce for money (opgenomen in de Kadernota 2016) in de jaren 2017 t/m 2019 jaarlijks een besparing van € 50.000 (dus totaal € 150.000) vanwege het omvormen van peuterspeelzalen naar peuteropvang.

b. Uit de Kadernota 2015 in jaarschijf 2018 in totaal € 415.000 (wordt gelet op de omvang van de voorstellen/teksten hier niet gespecificeerd). In de Kadernota 2017 was nog een bedrag opgenomen van € 486.000. Het verschil van € 71.000 komt door het al in 2017 realiseren van een heroverweging op de bijdrage aan de VGGM (€ 52.000) en een heroverweging op het budget onderwijsbegeleiding (€ 19.000).

c. Uit de Kadernota 2015 in jaarschijf 2018 € 45.000 besparing op ICT / huisvesting ter invulling van het laatste deel van de taakstelling van € 450.000 in verband met achterblijvend overheadkosten n.a.v. onder andere de regionalisering van de brandweer en de ODRA.

Overige mutaties:

Programma Nieuwe Lasten (PNL)
Onder dit onderdeel zijn de geraamde structurele lasten opgenomen uit het PNL bij deze Kadernota.
In de jaarschijven 2019 en 2020 zijn stelposten opgenomen van € 250.000.

Extra opbrengsten tariefsverhogingen
In deze meerjarenraming is uitgegaan van tariefsverhogingen van o.a. de OZB en leges van gemiddeld 1,5% per jaar.

Doorwerking begrotingssaldi
Het eindsaldo van een voorgaande jaarschijf is in deze meerjarenraming steeds verwerkt in het saldo van de volgende jaarschijf (structurele doorwerking).

II. PNL 2017-2020

III. Overzicht reserves en voorzieningen

Toelichting Reserves en Voorzieningen

Bij elke reserve en voorziening treft u op de volgende pagina een korte toelichting aan met een financieel meerjarenperspectief t/m eind 2020.

I. Reserves

A. Algemene reserve

B. Bestemmingsreserves

Opvang kapitaallasten investeringen
Overige

II. Voorzieningen

A. Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s

Grondexploitatie
Dubieuze debiteuren
Wethouderspensioenen
Overige

B. Egalisatie voorzieningen (riolering/gebouwen)

C. Voorzieningen middelen derden (niet provincie/rijk)
(geen)

I. Reserves

A. Algemene reserve

10001 Algemene Reserve
Bestemming:

deels buffer voor opvang eenmalige risico’s.
andere deel in principe vrij aanwendbare middelen om eenmalige (grote) uitgaven te dekken.

Achtergrondinformatie: in de paragraaf weerstandsvermogen bij de programmabegroting worden o.a. de risico’s, die beslag leggen op eenmalige dekkingsmiddelen zoveel mogelijk uitgedrukt in bedragen en vindt er een confrontatie plaats met de beschikbare eenmalige dekkingsmiddelen, waarvan de algemene reserve de belangrijkste is.

Meerjarenraming
Saldo 1-1-2017	6.939.947
mutatie in 2017	5.593.214
Saldo 1-1-2018	12.533.161
mutatie in 2018	1.681.400
Saldo 1-1-2019	14.214.561
mutatie in 2019	1.934.000
Saldo 1-1-2020	16.148.561
mutatie in 2020	2.239.000
Saldo 31-12-2020	18.387.561

Toelichting meerjarenraming 2017-2020
Zie overzicht verderop.

B. Bestemmingsreserves (BR)

1. Bestemmingsreserves opvang kapitaallasten

12206 BR Kapitaallasten Ambtshuis
Bestemming: dekking kapitaallasten investering aankoop Ambtshuis Elst.
Achtergrondinformatie: de aankoopkosten van het ambtshuis worden in 40 jaar afgeschreven en de jaarlijkse kapitaallasten worden gedekt met de jaarlijkse rente over bovenvermelde bestemmingsreserve.

Meerjarenraming
Saldo 1-1-2017	988.919
mutatie in 2017	-25.650
Saldo 1-1-2018	963.269
mutatie in 2018	-26.420
Saldo 1-1-2019	936.849
mutatie in 2019	-27.212
Saldo 1-1-2020	909.637
mutatie in 2020	-28.029
Saldo 31-12-2020	881.608