III. Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

In de openbare ruimte bevinden zich veel zaken die eigendom van de gemeente zijn. Deze eigendommen kunnen als volgt worden ingedeeld:
- infrastructuur: wegen, water en riolering
- voorzieningen: groen (o.a. bomen), verlichting, sportvelden, speelvoorzieningen
- gebouwen: scholen, sport- en welzijnsaccommodaties, huisvesting gemeente en brandweer
Al deze eigendommen, die ook wel kapitaalgoederen worden genoemd, moeten door de gemeente worden onderhouden. De door de gemeenteraad vastgestelde kwaliteitsniveaus worden in deze paragraaf toegelicht.

Welke afspraken zijn over het onderhoud van de kapitaalgoederen gemaakt?

Terug naar navigatie - Welke afspraken zijn over het onderhoud van de kapitaalgoederen gemaakt?

De gemeenteraad heeft beleids- en beheerplannen vastgesteld die de uitgangspunten bevatten voor dat onderhoud. Het Integraal Kwaliteitsplan Openbare Ruimte (IKP OR) is het beleidsdocument waarin de kwaliteit van de openbare ruimte is vastgelegd. Daarnaast staan de kwaliteitseisen t.b.v. inrichting en beheer openbare ruimte hierin vermeld.
Het vervolg is dat er op basis van de beleidsuitgangspunten van het IKP OR de nieuwe integrale beheerplannen worden opgesteld. In de plannen die op termijn ter vaststelling aan het college worden aangeboden worden naar aanleiding van het kwaliteitsniveau de beheermaatregelen concreter geformuleerd.

Beleidsdocument Datum vaststelling Geplande actualisatie  [1]
Integrale Beheerplannen Openbare Ruimte 14-12-2010 2023-2024
Beheerplan wegen 2014 - 2018 (integrale beheerplannen)
17-03-2015
2023-2024
Gemeentelijk Rioleringsplan 04-12-2017 2025
Leidraad Inrichting Openbare Ruimte (LIOR) 21-03-2023 2028
Evaluatie Beleidsplan Licht in Overbetuwe 06-02-2018 2023
Beleidsplan Speelvoorzieningen 23-05-2012 2027
Nota Voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties 11-04-2013 2023-2024
(vaststelling nieuwe DMJOP's)
Gemeentelijke accommodaties niet zijnde gebouwen (sportvelden, veldmeubilair, sportinventaris). 28-10-2008 2023-2024
Visie op vastgoed
20-02-2018
2024

[1] Het jaartal geeft weer in welk jaar de actualisatie leidt tot een voorstel aan de gemeenteraad.
[2] Zie ook de opmerkingen over de bekostigingssystematiek riolering in de paragraaf lokale lasten.

Kwaliteitsniveaus

Terug naar navigatie - Kwaliteitsniveaus

In het Kwaliteitsplan Beheer Openbare Ruimte (IKP OR) is gewerkt met drie kwaliteitsniveaus te weten laag, basis en goed[3]. De beschrijving van de kwaliteitsniveaus op verschillende aspecten zijn in het hierna opgenomen overzicht uitgewerkt.

Kwaliteitsniveau

Laag

Basis

Hoog

Wettelijke voorschriften

Het onderhoudsniveau voldoet niet (of niet-geheel) aan de minimaal vereiste wettelijke voorschriften

Het onderhoudsniveau voldoet voldoende aan de vereiste wettelijke voorschriften

Het onderhoudsniveau voldoet ruimschoots aan de vereiste wettelijke voorschriften

Duurzaamheid (Vervangingstermijnen)

Door het lage onderhoudsniveau wordt de levensduur van het kapitaalgoed korter dan gebruikelijk

De levensduur is de gebruikelijke vervangingstermijn van het kapitaalgoed

Door het hoge onderhoudsniveau wordt de levensduur van het kapitaalgoed verlengd

Opbouw achterstallig onderhoud

Achterstallig onderhoud komt periodiek voor

Achterstallig onderhoud komt incidenteel voor

Achterstallig onderhoud komt niet voor

Milieu effecten

Het onderhoudsniveau van het kapitaalgoed is zodanig dat in onvoldoende mate efficiënt en zuinig met natuurlijke hulpbronnen wordt omgegaan

Het onderhoudsniveau van het kapitaalgoed is zodanig dat in voldoende mate efficiënt en zuinig met natuurlijke hulpbronnen wordt omgegaan

Het onderhoudsniveau van het kapitaalgoed is zodanig dat in ruime mate efficiënt en zuinig met natuurlijke hulpbronnen wordt omgegaan

Oordeel inwoners
(schaal 1,0-10,0)

Score 1,0 - 5,5

Score 5,5 – 7,0

Score 7,1 – 10,0

Veiligheid (objectief)

Door de wijze van onderhoud bestaat een gerede kans op ongelukken

Door de wijze van onderhoud bestaat weinig kans op ongelukken

Door de wijze van onderhoud bestaat een zeer geringe kans op ongelukken

Gevoelswaarde inwoners (subjectief)

Inwoners ervaren de openbare ruimte (m.b.t. het betreffende kapitaalgoed) als onveilig en onvoldoende leefbaar

Inwoners ervaren de openbare ruimte (m.b.t. het betreffende kapitaalgoed) als voldoende veilig en leefbaar

Inwoners ervaren de openbare ruimte (m.b.t. het betreffende kapitaalgoed) als zeer veilig en leefbaar

Klachten

De gemeente ontvangt veel klachten over het kapitaalgoed

De gemeente ontvangt weinig klachten over het kapitaalgoed

De gemeente ontvangt geen klachten over het kapitaalgoed

Claims

Grote kans op gegronde schadeclaims

Weinig kans op gegronde schadeclaims

Geen kans op gegronde schadeclaims


[3] In de overzichten is het kwaliteitsniveau “goed” gewijzigd in “hoog”.

In plannen vastgelegde kwaliteitsniveaus van het onderhoud

Terug naar navigatie - In plannen vastgelegde kwaliteitsniveaus van het onderhoud

Naam beleids-/beheersplan

Datum raadsbesluit

Kwaliteitscriteria (laag, basis of hoog)

Beheerplan Openbare Ruimte

14-12-2010

Wegen:  basisniveau

Groen
Binnen bebouwde kom:  basis/hoog niveau
Buiten bebouwde kom:  basisniveau
Bedrijventerreinen: basisniveau

Straatreiniging
Centra en bebouwde kom:  basisniveau
Buiten bebouwde kom:  basisniveau
Bedrijventerreinen:  basisniveau
Openbare verlichting: basisniveau

Straatmeubilair
Binnen bebouwde kom:  basisniveau
Buiten bebouwde kom:  basisniveau
Bedrijventerreinen:  basisniveau

Integraal Kwaliteitsplan Openbare Ruimte

2021

In 2021 is het IKP OR vastgesteld. Hierin is de strategie, de bekostiging en het beleid van de verschillende beheerdisciplines voor de openbare ruimte op hoofdlijnen uitgewerkt. Het doelmatig en eigentijds beheer moet leiden tot een aantrekkelijke leefomgeving waarin inwoners prettig kunnen wonen en werken. Het nieuwe IKP zorgt dat voor bestuur, de organisatie en de inwoners duidelijk is wat men mag verwachten van het beheer van de openbare ruimte.
Het vastgestelde IKP OR is uitgangspunt voor het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte en de basis voor de uitwerking in beheerplannen.

Beheerplan Wegen 2014 - 2018 

17-03-2015

Wegen                            basisniveau

Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP)

04-12-2017

De gemeente moet voldoen aan de gemeentelijke watertaken zoals beschreven in de Wet milieubeheer en de Wet op de waterhuishouding. Deze taken vormen de basis van het GRP 2018-2022. Uitgangspunten bij het opstellen van het GRP waren:

1. Risico gestuurd rioolbeheer.
Dit houdt in dat rioolvervanging niet langer bepaald wordt aan de hand van de technische afschrijving, maar aan de hand van inspectiegegevens en de situering van het riool. Met het risico gestuurd rioolbeheer wordt de verwachte vervangingsopgave over een langere periode uitgespreid. Tijdens de planperiode kan, op basis van nieuwe inspectieresultaten blijken dat de uitgangspunten voor de kostenramingen van dit GRP niet meer volledig juist zijn. Het is de verwachting dat dit slechts beperkte wijzigingen zullen zijn.
2. De financiële consequenties van de investeringen en werkzaamheden worden voor een periode van 20 jaar berekend.
3. In de meerjarenramingen van het GRP wordt rekening gehouden met een jaarlijkse loon- en prijsstijging van 1,5%. Ter compensatie hiervan wordt het riooltarief jaarlijks met 0,5% verhoogd.
4. Een kostendekking van 100%, waarbij rekening wordt gehouden met de in te calculeren rente over de voorziening riolering.
5. De minimumomvang van de voorziening riolering bedraagt € 1.000.000.
6. Het (resterende) saldo van de voorziening wordt in 10 jaar ingezet ter verlaging van de rioolheffing van 2018 tot en met 2027.
7. De uit de jaarrekening blijkende exploitatievoordelen worden gebuikt ter verlaging van de rioolheffing.

Het na te streven kwaliteitsniveau kan worden bepaald op “basis”.
In 2021 is er een start gemaakt met de evaluatie van het GRP 2018-2022. Op basis van de bevindingen heeft de gemeenteraad in 2023 het huidige GRP met twee jaar verlengd. Het is belangrijk om de aansluiting te vinden met de omgevingswet/visie. De vertaling van dit beleid daarvan is nog niet klaar. Daarnaast zijn er nog projecten/werkzaamheden uit het huidige GRP die nog niet zijn afgerond. 

Beleidsplan Licht in Overbetuwe

06-02-2018

Zowel voor de beheerskaders (masten, armaturen, etc.) als voor de beleidskaders (sociale veiligheid, verkeersveiligheid, etc.) is in het plan vastgelegd dat het na te streven kwaliteitsniveau “basis” is. Uitgangspunt is: Openbare verlichting voor de verkeersveiligheid en op hoofdfietsroutes (plus). Dit betekent alleen openbare verlichting buiten de bebouwde kom als dat voor de verkeersveiligheid nodig is (bijvoorbeeld bij kruispunten en verkeersgevaarlijke situaties als bochten, obstakels ed.) en er geen betere alternatieven zijn zoals markering, reflectie e.d. Op alle hoofdfietsroutes (en plus routes) is oriëntatieverlichting behalve op de Drielse Rijndijk, de Randwijks Rijndijk en de Waaldijk vanwege de flora en faunawetgeving, dit is namelijk Natura2000 gebied. 

Beleidsplan Speelvoorzieningen

15-02-2022

Onderhoud en beheer van speelvoorzieningen gaat uit van wettelijke (veiligheids)voorschriften. Met behulp van inspecties wordt dit geborgd. Er is een grens aan de financiële ruimte voor het onderhoud en beheer. Met behulp van een meerjaren renovatieplan wordt wijk- en kerngericht gewerkt aan renovaties van speelruimte. In 2022 is het nieuwe speelbeleid 'Samen(spel) in Overbetuwe' aangeboden aan de gemeenteraad.

Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties

11-04-2013

Het gaat hier om de gemeentelijke gebouwen voor welzijn en sport, de schoolgebouwen en de overige gebouwen (huisvesting bestuur en ambtenaren, brandweer, enz.). De basis onder de onderhoudsbegrotingen is gelegen in door derden opgestelde meerjarenonderhouds-planningen. In 2018 zijn er nieuwe meerjarige onderhoudsplannen (MJOP’s) gemaakt. Voor de gebouwen met de gebruiksfuncties sport, welzijn en kantoor zijn de plannen inmiddels omgevormd tot DMJOP’s, waarbij duurzaamheid een belangrijk uitgangspunt is. 
We gaan kritisch om met het onderhoud. Indien op basis van de (D)MJOP’s vervanging noodzakelijk is, bekijken we eerst kritisch of vervanging daadwerkelijk nodig is. Incidenteel komt achterstallig onderhoud voor. Wij gaan op een afgewogen manier met de financiële middelen om. Op basis hiervan kan het na te streven onderhoudsniveau worden aangemerkt als “basis”. In 2020 hebben we een concreet voorstel voor verduurzaming van een aantal gebouwen met zonnepanelen gemaakt, waarvan de uitvoering in 2021 heeft plaatsgevonden. In 2022 zijn we gestart met het verder actualiseren van de DMJOPS. Deze zijn in eind 2023/begin 2024 gereed. In de nieuwe DMJOPS sluiten we aan bij thema’s zoals, energie en warmtetransitie, klimaatadaptie en biodiversiteit. Zo wordt er straks geld gereserveerd voor de verdere verduurzaming van de gebouw gebonden installaties. De nieuwe DMJOPS zullen aan de raad worden voorgelegd.

Gemeentelijke accommodaties niet zijnde gebouwen (voetbalvelden, veldmeubilair en sportinventaris)

28-10-2008

Bij de voetbalvelden bekijken we jaarlijks kritisch welk onderhoud daadwerkelijk nodig is. We hebben hiervoor geen meerjarenonderhoudsplannen gemaakt.

Op 7 september 2021 heeft de gemeenteraad de sport- en beweegnota vastgesteld. In deze nota is o.a. afgesproken dat een nieuwe tarievenstructuur wordt onderzocht. Dit onderzoek wordt in 2023 afgerond.
Daarnaast wordt een actuele kostendekkende vergoeding voor het veldonderhoud vastgesteld. 
De aanbesteding van het meerjarenonderhoud voor de voetbalvelden en veldmeubilair is afgerond. De aanbesteding loopt tot en met 28 februari 2025. In de aanbesteding is zowel het groot als klein onderhoud meegenomen.

Op basis van het meerjarenonderhoud zijn de kunstgrasvelden van HCOB en Spero vervangen.

De sportinventaris wordt jaarlijks gekeurd. Hiervoor is in 2018 de aanbesteding afgerond. Aan de hand van de jaarlijkse keuring bekijken we of vervanging nodig is of dat onderhoud voldoende is. Ook controleren we middels jaarlijkse inspecties het veldmeubilair. Aan de hand hiervan bekijken we welk veldmeubilair aan vervanging toe is. Op basis hiervan kan het na te streven onderhoudsniveau worden aangemerkt als “basis”.

Visie op Vastgoed

20-02-2018

In maart 2021 is de raad geïnformeerd over de stand van zaken rondom de uitwerking van de Visie op Vastgoed. Een aantal pijlers zijn nader uitgewerkt. In 2023 wordt de Visie op Vastgoed geëvalueerd. Deze evaluatie wordt aan de raad aangeboden.

Financiële consequenties

Terug naar navigatie - Financiële consequenties

Het integraal kwaliteitsplan Openbare Ruimte (IKP OR) is vastgesteld. In dit plan is nader ingegaan op de benodigde en beschikbare budgetten. Aan de hand hiervan zijn er extra middelen beschikbaar gesteld en zijn deze middelen meegenomen in de begroting. 

De volgende stappen zijn het realiseren van de ambities vastgelegd in het IKP. Om deze ambities te realiseren wordt er een ingroeimodel voorgesteld. Om te groeien van tempo 1 naar 2. Deze middelen zijn in het Uitvoeringsprogramma 2022-2026 (UP). 

Daarnaast moeten we het gewenste kwaliteitsniveau in de gehele openbare ruimte, wat voortkomt uit het IKP OR, verder uitwerken in de integrale beheerplannen. Het reguliere onderhoud is reeds opgenomen in de begroting maar met name het groot onderhoud en de vervangingen en vernieuwingen moeten volgens de BBV ook worden meegenomen in de begroting. Hierbij stappen we af van het programma nieuwe lasten. Vanaf 2023 is er daarom een structureel bedrag opgenomen in de begroting. Aangezien er nog diverse projecten uit het oude PNL in uitvoering zijn, wordt er een ingroeimodel gehanteerd. In het UP is in 2023 een structureel bedrag opgenomen van € 600.000 met een jaarlijkse stijging van € 200.000 oplopend naar € 1.200.000 in 2026. Voor het te plegen groot onderhoud zal een voorziening gevormd worden met de uitwerking van de beheerplannen als basis. Eind 2023 / begin 2024 komen deze plannen in de raad en zal de voorziening officieel gevormd worden.

Omschrijving

 

Plan

 

Jaar vaststelling

Begroot 2024
(bedragen  x € 1.000)

Voorz. /BR beschikbaar

Voldoende
omvang?

Wegbeheer

Beheerplan Wegen

2015

5.855

 Neen

 N.v.t.

Openbaar groen

Integraal Kwaliteitsplan Openbare Ruimte

2021

2.081

 Neen

 N.v.t

Straatreiniging

Beheerplan Openbare Ruimte

2010

28

 Neen

 N.v.t.

Water

Waterplan gemeente Overbetuwe

n.v.t.

195

Maakt deel uit van GRP

 Zie GRP

Riolering

GRP 2018-2022

2017

 2.482 [4]

Ja

 Ja

Straatverlichting

Beleidsplan Openbare Verlichting

2018

    505

 Neen

 N.v.t.

Speelvoorzieningen

Speelruimteplan

2022

147

 Neen

 N.v.t.

Schoolgebouwen

Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties

Basis is het M.O.P. 2021

2013

76

Ja

 Ja

Gebouwen voor huisvesting bestuur en ambtelijk apparaat

Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties

Basis is het M.O.P. 2021

2013

35

 Ja

 Ja

Gebouwen voor welzijn en sport

Nota voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties

Basis is het M.O.P. 2021

2013

77

 Ja

 Ja

Accommodaties niet zijnde gebouwen (sportvelden, veldmeubilair, sportinventaris)

Sportnota (nog vast te stellen)

2019

152

Neen

Ja

Totaal

 

 

11.633

 

 

[4] Excl. de onttrekking uit de voorziening.

Voor de gemeentelijke gebouwen zijn de ramingen voor onderhoudslasten uit het meerjarenonderhoudsplan op het overzicht vermeld. Op de taakvelden van de gemeentelijke gebouwen zijn namelijk ook overige niet onderhoudsgerelateerde exploitatielasten verwerkt.