A. JAARVERSLAG

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Integrale veiligheid (speerpunt 9)
In 2015 is de Nota Integrale Veiligheid 2015-2019 (IV) door de raad vastgesteld. In deze nota staan de volgende prioriteiten benoemd:
• Woninginbraken (beperken aantal)
•Verkeersveiligheid (accenten op hard rijden en fietsveiligheid)
•Risicocommunicatie (communicatie over risico’s, maatregelen om kansen op een incident of ramp zo klein mogelijk te houden, burgers informeren wat ze moeten doen wanneer zich een incident of ramp voordoet)
•Overlast door verschillende woonvormen (beperken van de woonoverlast door cliënten van verschillende woonvormen, bijv. van begeleid wonen)

Naast de prioriteiten zijn er ook overige strategische thema’s. Deze kennen een lager profiel en zijn in sterke mate ‘going concern’. De thema’s zijn verdeeld over de vijf veiligheidsvelden: veilige leefomgeving, bedrijvigheid en veiligheid, jeugd en veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit en veiligheid.

Het beleid dat in deze nota is vastgelegd, wordt vertaald in uitvoeringsplannen. We hebben in het eerste kwartaal een jaarplan Integrale Veiligheid 2018 opgesteld. Het Overbetuws veiligheidsbeleid is een dynamisch gebeuren. Want het is belangrijk snel en adequaat te reageren op nieuwe ontwikkelingen of op veiligheidsproblemen die plotseling opduiken. Dit geldt ook voor de problemen of ontwikkelingen die bij het opstellen van de Nota IV of de uitvoeringsplannen niet waren voorzien.

In 2018 hebben we tal van activiteiten verricht. Hierbij een weergave daarvan.
- Organisatie van de veiligheidsmarkt, week van de Veiligheid en Veiligheidsplein.
- In maart is een bijeenkomst georganiseerd voor een aantal collega's voor het vervullen van een rol in het Coördinatie Punt (CP) tijdens een ramp/incident.
- We hebben in het eerste kwartaal een jaarplan Integrale Veiligheid 2018 opgesteld.
- We hebben in 2018 aandacht gegeven aan (preventie van) woninginbraken, overlast door woonvormen en verkeersveiligheid conform de Nota Integrale Veiligheid 2015-2019 (IV).
- Bij de aanpak van deze geprioriteerde thema’s en alle andere activiteiten richtten we ons vooral op het versterken van de weerbaarheid van onze samenleving.
- Uitvoeren onderzoek naar het in eigen beheer uitvoeren (met aanvullende activiteiten) van het serviceteam bij het station. De gesprekken met ProRail en de NS hebben ertoe geleid dat het team wordt gehuisvest in de voormalige NS-kiosk.
- Op 6 juli is aan de deelnemende (veiligheids)partners het certificaat KVO-buitengebied uitgereikt en is door de partners een samenwerkingsconvenant voor de komende 3 jaar getekend.
- Uitvoeren van activiteiten n.a.v. de maatregelenmatrix voor het Keurmerk Veilig Ondernemen Centrum Elst.

Aanpak ondermijning (speerpunt 77).
Bij dit speerpunt richtten we ons ook op het versterken van de weerbaarheid van onze samenleving. De volgende activiteiten hebben plaatsgevonden.
Op 21 februari 2018 zijn álle bedrijventerreinen in Overbetuwe gecertificeerd met het Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen (KVO-B). Het KVO-Keurmerk is 3 jaar geldig. In deze periode werken de ondernemers, politie, brandweer en gemeente samen om het huidige veiligheidsniveau op de bedrijventerreinen te behouden en waar mogelijk te verbeteren.
Op 13 maart 2018 heeft het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum) een bewustwordingsbijeenkomst gehouden voor de medewerkers van Overbetuwe.
Begin maart heeft het RIEC een analist in dienst genomen die voor gemiddeld 18 uur per week werkzaamheden verricht voor de gemeente Overbetuwe.  Deze analist maakt deel uit van het lokaal ondermijningsoverleg waarmee in het tweede kwartaal een start is gemaakt. Naast de analist van het RIEC neemt een operationeel expert van de politie en de adviseur openbare veiligheid van de gemeente Overbetuwe deel aan dit overleg. Afhankelijk van de te behandelen casussen kunnen andere partners aan het overleg deelnemen. Het lokaal ondermijningsoverleg heeft aan de portefeuillehouder OOV voorstellen gedaan over de prioritering van de casussen uit het lokale ondermijningsbeeld.  Het lokaal ondermijningsoverleg zorgt ook voor het actueel houden van het ondermijningsbeeld.
Medio april heeft het KIWA de audit Keurmerk Veilig Buitengebied (KVB)uitgevoerd. De samenstelling van de werkgroep, de gehouden enquête onder de bewoners en ondernemers in het buiten gebied, de daarop gebaseerde maatregelenmatrix en plan van aanpak voldoen volledig aan de eisen van de audit. Op 6 juli a.s. vond certificering van het KVB plaats.

Het speerpunt Ondermijning gaat integraal onderdeel uitmaken van de nieuwe nota Integrale Veiligheid (speerpunt 11).


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 10: Handhaving
We hebben voorbereidende werkzaamheden verricht om de capaciteit en de kwaliteit van handhaving te vergroten. Met de verbetering van de kwaliteit zijn wij in 2018 gestart. Wat betreft de capaciteit hebben we een samenwerkingsconvenant met gemeente Lingewaard en gemeente Nijmegen gesloten.

Speerpunt 11:  Openbare orde en veiligheid
Op dit moment wordt de Nota Integrale Veiligheid 2019-2022 opgesteld. Op 16 april 2019 heeft de gemeenteraad besloten één jaar langer uitvoering te geven aan de huidige Nota IV 2015-2019. Uitvoering van dit beleid verloopt nagenoeg volgens planning.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van dit programma:
Veiligheids- en gezondheidsregio Gelderland Midden (VGGM)

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Elst Centraal en Spoorzone (speerpunt 13a)
De werkzaamheden zijn afgerond. Aanvullende maatregelen zijn uitgevoerd om kleine onvolkomenheden op te lossen. Ten behoeve van de verdere uitvoering van dit speerpunt is een grondexploitatie (GREX) opgesteld. In mei 2018 is de geactualiseerde grondexploitatie door de raad vastgesteld. Dit biedt de basis om de komende (college/raad)periode voor dit gebied te komen tot een moderne, veilige stationsomgeving met ruimte voor wonen en werken. Ook in de nieuwe Uitvoeringsagenda komt dit speerpunt terug (spp 30).

Verbeteren infrastructuur Elst Noord (13b)
De Rijksweg Noord zal middels een onderdoorgang het spoor kruisen en bij de 1e Weteringsewal zal het gemotoriseerd verkeer het spoor kruisen middels een viaduct en het langzaamverkeer middels een onderdoorgang. Het afgelopen jaar is ingezet op de verwerving van gronden voor de realisatie van het project.  In het derde kwartaal van afgelopen jaar is de basis gelegd voor de ruimtelijke kwaliteit van het gebied. Dit in afstemming met bijvoorbeeld de omgeving. De basis voor deze kwaliteit is geborgd in de bestemmingsplannen die in het vierde kwartaal in de ontwerpfase ter visie zijn gegaan en begin 2019 ter besluitvorming zijn voorgelegd aan de gemeenteraad. Aan de hand van speerpunt 33 UA 2018-2022 wordt deze ontwikkeling verder vorm gegeven.

Stationsomgeving Zetten-Andelst (speerpunt 14)
Het schetsontwerp dat is opgesteld door de provincie met de betrokken partijen (ProRail, NS, vervoerders en gemeente) is uitgewerkt en er is een kostenraming opgesteld. In het verlengde van deze gezamenlijke verkenning is een PNL post opgenomen in de Programmabegroting 2019 en wil de Provincie een bedrag van € 550.000 beschikbaar stellen voor de uitvoering.
Zie ook speerpunt 34 van de UA 2018-2022.

Bevorderingen optimale verbindingen tussen de kernen (speerpunt 16)
Op 9 januari heeft de raad ingestemd met de notitie 'Overbetuwe fietst verder, naar een optimaal fietsnetwerk tussen de kernen' en het vervolgproces. De voortkomende werkzaamheden zijn in 2018 opgepakt en hiermee is het speerpunt in deze vorm afgesloten.
Een vervolg wordt gegeven aan de hand van speerpunt 13 UA 2018-2022.

Omgevingsvisie (speerpunt 51)
In het eerste kwartaal van 2017 hebben we in Overbetuwe opgehaald wat (partijen in) de samenleving belangrijk vinden. We voerden op vele manieren (offline, online) het gesprek met de samenleving; welke kwesties doen ertoe? De rijke oogst van deze agenderingsfase is verwerkt in de Omgevingsagenda. Op basis van de geagendeerde ontwikkelingen en thema’s voerden we in de 2e fase het vervolggesprek over de gewenste koers en ambities. Dit is opgenomen in een hoofdlijnennotitie ('Manifest') die we in juni 2018 publiceerden, als eerste richting voor de koers van de uiteindelijke Omgevingsvisie.
Daarna zijn we aan de slag gegaan met de 3e fase waarin we de hoofdlijnen uitwerken t.b.v. de uiteindelijk op te stellen visie. De visie wordt opgesteld "in de geest van" de Omgevingswet welke per 2021 van kracht wordt.  Om op tijd klaar te zijn voor inwerkingtreding, bereiden we ons voor op de nieuwe wet volgens een implementatieplan.  Het implementatieplan is in maart 2018 opgeleverd. Zie ook de raadsmemo 18inf00030 (26 feb 2018).
Verdere uitwerking loopt via speerpunt 29 UA 2018-2022 (zie programma 8).


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 13: Optimale verbindingen tussen kernen
Actiepunten uit de fietsagenda zijn na de zomer verder uitgewerkt. De ontwikkelvisie De Linge wordt in 2019 uitgevoerd. De realisatie van de projecten loopt langer door dan de scope van de fietsagenda.

Speerpunt 29: Omgevingsvisie
Zie toelichting bij Programma 8.

Speerpunt 30: Elst Centraal
Aanbesteding en verkoop aan Vivare met betrekking tot Stationsplein-West en het Klooster is in onderzoek. Met betrekking tot Spoorlaan zijn /  worden gesprekken gevoerd met verschillende initiatiefnemers. Reconstructie Nieuwe Aamsestraat bevindt zich in VO-fase.

Speerpunt 33: Verbeteren infrastructuur Elst Noord
In Q4 is gewerkt aan het samenstellen van contractdossiers voor de onderdoorgang Rijksweg Noord, het viaduct 1e Weteringsewal en de flankerende infra. Ook de verlaging van de bovenleiding door ProRail is aanbesteed. We hebben te maken met een overschrijding van ca. 15%, die grotendeels gedekt kan worden met het overschot van het project Spoorzone. De definitieve projectbegroting is/ wordt opnieuw ter besluitvorming voorgelegd aan de raad in Q1 2019.

Speerpunt 34: Stationsomgeving Zetten-Andelst
Er is een voorstel uitgewerkt voor de herinrichting van de directe stationsomgeving. We zijn in gesprek met NS en ProRail over het mogelijke gebruik van gronden van deze partijen rondom het station. Verder bereiden we een subsidieaanvraag voor.

Geen.

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Economisch Uitvoeringsprogramma (speerpunt 21)
Enkele resultaten en activiteiten naar aanleiding van de uitvoering van dit programma in 2018 zijn:

• Uitreiking Keurmerk Veilig Ondernemen voor de bedrijventerreinen Andelst Oost, De Schalm, De Merm, De Aam en Poort van Midden Gelderland Noord en Zuid
• Presentatie onderzoek naar de toekomstbestendigheid van de ontsluiting van Poort van Midden Gelderland Noord en Zuid
• Bedrijfsbezoeken Accountmanager Bedrijven
• Ondernemersontbijten met de portefeuillehouder economie
• Excursie met Centrum Management Elst naar de binnenstad van Eindhoven (vervolggesprekken over een BIZ)
• Instemmen Regionaal Programma Werklocaties door de raad (vastgesteld door GS)
• Verkoop van enkele kavels op Poort van Midden Gelderland, Spoorallee en De Merm
• Bijeenkomst Koopt Overbetuwsche Waar
• Bijeenkomst Voedselregio
• Kennismaking college van B&W met alle Overbetuwse ondernemersnetwerken/-verenigingen
  

In Q3 2018 is een bijeenkomst georganiseerd voor ondernemers en de input hiervan is o.a. gebruikt voor aanpassing van het Economisch Uitvoeringsprogramma.

Glasvezel in het buitengebied
Afgelopen zomer is er een marktconsultatie uitgevoerd in de regio Arnhem - Nijmegen over het ontwerp / aanleg, onderhoud en beheer van een glasvezelnetwerk. Het doel van deze uitvraag was het selecteren van een marktpartij om te komen tot de realisatie van een glasvezelnetwerk. Na deze uitgevoerde marktconsultatie is gebleken dat Glasvezel buitenaf voor de gemeente Overbetuwe de beste voorwaarden heeft om dit project te realiseren. Na deze selectieprocedure is er gewerkt aan het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst.
In 2019 zal deze overeenkomst worden ondertekend, waarna de aanleg kan starten.

Omgevingsvisie (speerpunt 51)
Zie toelichting bij programma 2.

Nota recreatie en toerisme (speerpunt 57)
Zie toelichting bij programma 5.

Arbeidsparticipatie: werk aan de winkel (speerpunt 62)
In de Uitvoeringsagenda 2016-2018 waren twee speerpunten opgenomen die betrekking hadden op de Participatiewet, namelijk nummer 62 (Arbeidsparticipatie: werk aan de winkel/werkgeversbenadering) en nummer 72 (Lokaal alternatief Presikhaaf Bedrijven/lokale uitvoering Participatiewet). Voor laatstgenoemd speerpunt verwijzen we naar de toelichting bij programma 6.
Arbeidsparticipatie 'Werk aan de winkel' is onderdeel van de transformatie en inmiddels een regulier onderdeel van onze werkzaamheden. Onder meer door een intensieve(re) samenwerking met het Werkgeversservicepunt (WSP) zijn we actief op zoek geweest naar werkplekken voor onze inwoners die buiten het werkproces staan. In het eerste kwartaal van 2018 is, als onderdeel van de doelstelling 'iedere inwoner participeert naar vermogen' een training gestart waarmee inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt worden getraind en gestimuleerd om actief aan het werk te gaan. Voor hen voor wie regulier werk nog een te grote stap is bemiddelen we naar andere vormen van participatie. Het WSP speelt hier, vanuit haar kennis van de behoefte van de werkgevers, een actieve rol in. Met hen hebben we aanvullende afspraken gemaakt. Bedrijven, op hun beurt, worden, mede door de accountmanager bedrijven, actief gewezen op de mogelijkheden die vanuit vergroten arbeidsparticipatie geboden worden.

Speerpunt 76: Regionale positionering vanuit economisch perspectief
De contacten met regionale belanghebbenden (o.a. Economic Board, GO Arnhem Nijmegen, Euregio, KvK, buurtgemeenten) zijn verder geïntensiveerd en leiden tot acties gericht op een stevige rol in het regionale speelveld. Voorbeelden zijn onze voortrekkersrol voor aanleg glasvezel in het buitengebied, regionale Routekaart Duurzaamheid, de werving van bedrijven die gebruik kunnen maken van de regionale Investeringsagenda, de (mogelijke) samenwerking m.b.t. startersbeleid en deelname via het LEC Nijmegen aan de Provada 2018.
In Q3-Q4 is vooral de inzet geweest op de lokale economie met aandacht voor bedrijven in onze gemeente en de voorbereidingen voor het Economisch Uitvoeringsprogramma voor de periode 2019-2022.


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 15: Economisch Uitvoeringsprogramma
In Q3-2018 zijn er diverse activiteiten uitgevoerd die opgenomen staan in het Economisch Uitvoeringsprogramma 2017-2018. De belangrijkste activiteit betrof inventarisatie problematiek op bedrijventerrein Poort van Midden Gelderland Noord.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van dit programma:
Ondernemerscentrum De Schalm BV

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Onderwijsagenda (speerpunt 22)
We hebben samen met de gemeente Lingewaard en de gezamenlijke schoolbesturen in beide gemeenten de krimp in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs geïnventariseerd. Dit heeft geresulteerd in een transitieatlas voor het basis- en voortgezet onderwijs. Het koersdocument voor de kindvoorzieningen w.o. onderwijs met acties voor 2018 en verder hebben wij in december 2017 afgerond. In februari informeerden wij uw raad over dit koersdocument en het vervolgproces om te komen tot een Integraal Huisvestingsplan (IHP). We werken in het primair onderwijs bestuurlijk en ambtelijk met Lingewaard en het regionaal samenwerkingsverband voor passend onderwijs (PassendWijs) nauw samen aan de samenwerkingsthema’s tussen onderwijs en de gemeentelijke taken. Vanaf start schooljaar 2017-2018 is een verbeterd en getransformeerd Klein Casus Overleg (KCO) werkzaam. Ouderbetrokkenheid blijft een aandachtspunt. Gesprekken om dit vorm te geven zijn gestart

Wij hebben uw raad in november 2017 over het Overbetuwse plan van aanpak Bestrijding Laaggeletterdheid geïnformeerd. Daarnaast zijn we aan de slag gegaan om met de kerngroep partners de verschillende activiteiten en projecten uit te voeren. Zo zijn er vrijwilligers geworven voor de Voorleesexpress. De VoorleesExpress zorgt ervoor dat kinderen met een taalachterstand extra aandacht krijgen. Een half jaar lang komt er een vrijwilliger bij een gezin thuis om voor te lezen. Samen met de ouders is het streven dat taal en leesplezier een vaste plek in het gezin krijgen. Hierin werkt de bibliotheek samen met Forte Welzijn. Het evenement Betuwe on Stage is op 27 februari bezocht door zo'n 850 leerlingen van VMBO scholen uit de regio en 240 beroepsbeoefenaren. Doel is om het beroepenveld te verkennen en een keuze voor vervolgopleiding en beroep te ondersteunen. Het evenement heeft op 15 maart een vervolg gekregen: tijdens de "doe-dag" hebben de leerlingen bedrijven die deelnamen bezocht.
Alle onderdelen van de onderwijsagenda zijn afgerond dan wel ingebed in reguliere beleidsuitvoering. Over de voortgang/uitkomst van nog lopende zaken zoals het Integraal Huisvestingsplan en de evaluatie van het Klein Casus Overleg wordt de raad via raadsinformatiememo's of raadsvoorstellen apart geïnformeerd. Het speerpunt in deze vorm hebben wij afgesloten.

Huisvesting OBC (speerpunt 23)
In 2017 is besloten dat de nieuwbouw voor het OBC zal plaatsvinden op de locatie Vinkenhof te Elst. Om te komen tot een goede kwaliteit van de inrichting van het gebied is er een stedenbouwkundige visie, een beeldkwaliteitsplan en een inrichtingsplan voor het openbare gebied opgesteld. In de klankbordgroep is de stedenbouwkundige visie beoordeeld en was er een discussie over een schoolgebouw van 2 of 3 bouwlagen. Vanuit de klankbordgroep is geadviseerd om het schoolgebouw in 3 bouwlagen vorm te geven. Het advies van de klankbordgroep is overgenomen en heeft een plek gekregen in de stedenbouwkundige visie. De stedenbouwkundige visie is in september vastgesteld door het college. De discussie over de bouwlagen heeft tot een aantal maanden vertraging geleid.


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 16: Strategisch Meerjarig Huisvestingsplan 2020
Het traject om tot een Strategisch Meerjarig Huisvestingsplan (SHP) te komen, is opgestart. Op 22 november 2018 heeft er een Kennisconferentie "Het beste voor het kind" plaatsgevonden voor o.a. onderwijs, opvang, dorpsraden/wijkplatforms en politiek. Ook is gewerkt aan de uitvraag voor het laten opstellen van een nulmeting schoolgebouwen, z.g. quickscan. De input en opbrengsten vanuit de Kennisconferentie en de quickscans worden gebruikt om in het 1e halfjaar 2019 het SHP voor te bereiden, op te stellen en nader uit te werken.

Speerpunt 17: Doorlopende leerlijn
In 2018 hebben we verder gewerkt aan het voorkomen van onderwijsachterstanden, bestrijden voortijdig schooluitval en een leven lang leren.
Lokale Educatieve Agenda (LEA):
De agendapunten van onze LEA in 2018 hadden met name betrekking op de ontwikkeling van het meerjarig huisvestingsplan en de doorontwikkeling van de ondersteunings- en zorgstructuur.
Verbindingen voorschoolse en schoolse periode:
In het kader van de verdere gezamenlijke uitwerking van de integrale ondersteunings- en zorgstructuur (voorschoolse zorgcoördinator, schoolmaatschappelijk werk, schoolnabije Ronde tafels, LeJo/LeVo, jeugdconsulenten, jeugdarts, swv PassendWijs, leerplicht en meer) is gewerkt aan versterking van de verbindingen  tussen de voorschoolse-, schoolse- en gemeentelijke ondersteunings- en zorgstructuur. In 2018 is de functie van voorschools zorgcoördinator geëvalueerd en structureel gemaakt. Het schoolmaatschappelijk werk is formatief uitgebreid voor de basisscholen en voor het VO.
Integrale kindcentra:
Op 22 november vond de kennisconferentie “Het beste voor het kind” plaats.
Leerlingenvervoer in het kader van de WPO:
In samenspraak met de consulenten leerlingenvervoer en het samenwerkingsverband PassendWijs zijn nadere beleidsregels geformuleerd om in enkele bijzondere situaties maatwerk te kunnen leveren bij de match tussen kinderen en de meest passende speciale onderwijsvoorziening.
Voortijdig schoolverlaten en thuiszitterpact:
Hier wordt regionaal (Arnhem, Overbetuwe, Lingewaard, Renkum, Rheden en Rozendaal) samengewerkt aan een sluitende aanpak onderwijs – zorg en ondersteuning van de ononderbroken ontwikkeling van ieder kind. Dit traject moet uitmonden in een document waarin de partners (Onderwijs, gemeenten en partners) bekrachtigen dat ieder zijn/haar verantwoordelijkheid heeft en neemt om er voor te zorgen dat ieder kind/jongere/jong volwassene (0-23 jaar) dat krijgt wat nodig is.

Ook zijn we bezig met een inventarisatie voor motie 5 ‘Jongerenparticipatie en zwerfafval’.

Speerpunt 37: Huisvesting OBC
Er is een verkeersvisie en een stedenbouwkundige visie gemaakt.  In het najaar is het voorontwerpbestemmingsplan in procedure gebracht. Hiervoor zijn verschillende onderzoeken gedaan.

Wat heeft het programma 4 Onderwijs gekost?

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Uitwerken kostendekkende tarieven accommodaties (speerpunt 3)
De notitie 'Inzicht en mogelijkheden kostprijs georiënteerde tarieven maatschappelijke accommodaties' is een van de bouwstenen voor onze visie op vastgoed. Het maakt daarom onderdeel uit van een totale samenhangende visie op vastgoed. Met de komst van het vastgoedbeheersysteem (en de koppeling met andere systemen) is er nu goed inzicht in de actuele cijfers. Omdat de pijlers uit de visie op vastgoed met elkaar te maken hebben, is eerst aan de raad op 20 februari 2018 een besluitvormende nota over deze samenhang voorgelegd (onderdeel daarvan is oa de scenario ontwikkeling rond vastgoed, zie ook speerpunt 67 ). De raad heeft deze nota vastgesteld. Hierna zullen diverse deelnota's aan de raad worden voorgelegd.

Investeren in maatschappelijke voorzieningen Herveld-Andelst (speerpunt 4)
Na verschillende gesprekken is geconcludeerd dat de Hoendrik niet de dagopvang van ouderen zal gaan organiseren die momenteel plaatsvindt in de Hoge Hof. Op basis van de ontwerpen voor de renovatie van de Hoendrik en nieuwbouw van het MFC is een kostenraming opgesteld. Op basis van deze raming heeft het college besloten om binnen het beschikbare budget van € 4 miljoen € 2,2 miljoen beschikbaar te stellen voor de renovatie van de Hoendrik. Dit betreft een taakstellend budget. De omgevingsvergunning (bouwvergunning) kan begin 2019 worden afgegeven.
Door de architect is een voorlopig ontwerp opgesteld. De voor het bestemmingsplan benodigde onderzoeken zijn afgerond.  Op basis van het VO en de verrichte onderzoeken is het bestemmingsplan gemaakt waarmee de renovatie en nieuwbouw mogelijk wordt gemaakt.  Het bestemmingsplan is iets later dan gepland vastgesteld. De vertraging was onder meer het gevolg van de doorlooptijd van de verschillende onderzoeken als ook de wijziging in het programma van De Hoendrik.

Visie zwembaden (speerpunt 5)
Er heeft een verkenning plaats gevonden van alle voorhanden zijnde gegevens met betrekking tot de zwembaden. Daarnaast vond er een eerste ambtelijke/bestuurlijke afstemming plaats met betrekking tot de verwachtingen en de kaders, mede gelet op de samenhang met de visie op vastgoed en het sportaccommodatiebeleid.
In het nieuwe collegeprogramma is het streven opgenomen om nog deze raadsperiode vervangende nieuwbouw voor De Helster te realiseren. Direct na de zomer is een nader onderzoek gestart. Daarbij gaat het onder meer over aspecten als wel of niet een regionale functie, welke locatie etc. Vlak voor de zomer is ook gesproken met een afvaardiging van de binnensportverenigingen in De Helster. Zij zullen in ieder geval betrokken worden in het toekomstvisie/nieuwbouwproces.
Zie ook speerpunt 31 UA 2018-2022. Binnen dit speerpunt kijken we verder dan alleen de vervanging van De Helster. In vervolg op de gesprekken met de zwemvereniging EZZ (Zetten) en de Drie Essen zijn we een quick scan onderzoek gestart om de mogelijkheden voor Zetten te onderzoeken in samenwerking met gemeente Nederbetuwe en de Drie Essen. De resultaten van dit onderzoek worden meegenomen in het behoefteonderzoek.

Uitvoering visie bibliotheekfuncties (speerpunt 6)
Begin 2017 heeft de rekenkamer een onderzoek gedaan naar de wijze waarop de gemeente de bibliotheek aanstuurt. De rekenkamer kwam met een aantal aanbevelingen voor verbetering. In oktober 2017 is de raad geïnformeerd over de manier waarop wij Bibliotheken op School willen ondersteunen en de manier waarop wij invulling geven aan de lessen uit het rekenkameronderzoek. Hierin hebben we de prestatieafspraken, die wij aan de subsidie voor 2018 verbonden, opgenomen. Op 19 december is de raad geïnformeerd over de uitvoeringsagenda 2018. Vanuit onze aanpak laaggeletterdheid heeft ook OBGZ een rol. Onze aanpak is vastgelegd in een uitvoeringsplan laaggeletterdheid (raadsmemo 24 oktober 2017). Hiermee is dit speerpunt afgerond.
Zie ook speerpunt 41 (Visie op bibliotheken) van UA 2018-2022.

Besparen op onderhoud sportaccommodaties (speerpunt 29)
Beoogde besparing is niet gerealiseerd. Het afboeken van deze taakstelling is verwerkt in TR1-2019.

Speerpunt 33: Andere opzet kleinere subsidies en uitbreiding Fonds Maatschappelijke activiteiten (Fma)
Vanaf december 2017 loopt een pilot met Overbetuwe Doet (d.i. een digitaal platform voor de koppeling van initiatieven van inwoners en het financieren daarvan door inwoners daarvoor waardecheques uit te laten geven) in Heteren. In juni 2018 heeft het college besloten deze werkwijze uit te breiden naar drie kernen. Die uitbreiding gebeurt in de periode september 2018 - mei 2019. Medio 2019 neemt het college een besluit over de totale uitrol van Overbetuwe Doet. Voor de systematiek voor de kleine subsidies werkten we in eerste instantie aan een pragmatische verordening met beleidsregels per cluster kleine subsidies. We hebben inhoudelijke redenen om met de verenigingen en het college tóch diepgaander in gesprek te willen over de inhoud en uitgangspunten voor de verordening van de kleine subsidies. We gaan hiervoor in gesprek met betrokken partijen. Dit onderdeel wordt meegenomen in de nieuwe uitvoeringsagenda 2018 - 2022 en het voorstel is de start te plannen in de tweede helft van 2019.

Omgevingsvisie (speerpunt 51)
Zie toelichting bij programma 2.

MFC Valburg (speerpunt 52)
Met het bestuur van de molenstichting is overeenstemming bereikt over de nieuwbouwplannen voor het MFC en project Molenzicht.  Op basis van de gemaakte afspraken zijn de plannen voor het MFC en Molenzicht verder uitgewerkt.  De raad heeft het bestemmingsplan op  4 september 2018 vastgesteld.  De Dorpsraad en omwonenden zijn geïnformeerd over het stedenbouwkundig plan Molenzicht, de uitkomst van de gesprekken met de molenstichting en de plannen voor het MFC. De plannen zijn positief ontvangen. Ten behoeve van een goede herinrichting van het openbaar gebied zal de woning gelegen aan het Molenhoekplein gesloopt moeten worden. Hiertoe heeft het college het besluit genomen het pand van de monumentenlijst te halen. Voor de herinrichting van het openbaar gebied (Molenhoekplein e.o.) zijn nog geen financiële middelen beschikbaar gesteld. Voordat dit wordt uitgewerkt stellen we een projectplan op. De herinrichting van het openbaar gebied betreft een nieuw project.
Zie ook speerpunt 25 UA 2018-2022.

Nota recreatie en toerisme (speerpunt 57)
Op basis van de nota Recreatie en Toerisme 'De Betuwe een dijk van een landschap' 2017-2022 zijn de volgende zaken in de eerste helft van 2018 gerealiseerd:
- Een gezamenlijke bijeenkomst met organisaties die zich in Overbetuwe en Lingewaard inzetten voor het uitdragen van het Betuws oorlogsverhaal WO2. De insteek was om de organisaties met elkaar bekend te maken, met elkaar te verbinden en intiatieven te inventariseren voor de 75e herdenking van operatie Market Garden in 2019 en de bevrijding van Nederland in 2020. Al deze initiatieven zijn geinventariseerd en aangeboden aan stichting WO2 Gelderland die voor de provincie Gelderland alle initiatieven inventariseert om hiervoor co-financiering te krijgen zodat initiatieven gerealiseerd kunnen worden. Voor Overbetuwe is dit belangrijk omdat het Betuws oorlogsverhaal tussen operatie Market Garden en de bevrijding van Nederland veel minder bekend is. 
- In samenspraak met RBT KAN is er een concept opgesteld voor de toeristische kaart van "De Betuwe".
- Onthulling van de luisterkeien op 7 juni 2018.

In het derde kwartaal is gewerkt aan de realisatie van een toeristische kaart met 10 toeristische tops in Overbetuwe en Lingewaard met een fietsroute door alle kernen in beide gemeenten. Ook verbeterden we de zichtbaarheid van ons gebied met een gezamenlijk logo 'De Betuwe' op de komborden. Daarnaast is actief gewerkt aan het herdenking(stoerisme) over de WOII aan een masterplan in nauw contacten met de regiogemeenten.

Landschapspark Park Lingezegen (speerpunt 58a)
Zie toelichting bij programma 8.

Sport in beeld (speerpunt 66)
Beleidsdocumenten Sport hard en zacht:
We hebben gewerkt aan het tegelijk in de tijd opleveren van een uitvoeringsagenda sport 2018-2020 voor de ‘zachte’ kant en de daarmee verbonden stukken die de 'harde'kant betreffen = de nieuwe sportnota (met daarin een duidelijke koppeling met duurzaamheid, conform de moties die door de raad zijn aangenomen). Daarin worden ook speerpunt 3 (kostendekkende tarieven) en speerpunt 29 (besparing op onderhoud sportaccommodaties) verder uitgewerkt.

Overbetuwebeweegt.nl
De diversiteit in doelgroepen en activiteiten van Overbetuwebeweegt.nl waren in 2018 goed terug te zien.  Zo hebben bijvoorbeeld na de fittesten voor senioren (in november 2017) nieuw gevormde sportgroepen voor deze doelgroep zich voortgezet. De nieuwe cyclus van de Sportbus voor basisschoolleerlingen heeft begin februari een feestelijke kick-off gehad op basissschool de Sunte Werfert in Elst. Er zijn op vijf verschillende scholen Sport & Beweeg-lessen gegeven tijdens schooltijd en na schooltijd hebben kinderen 4 dagen per week kunnen sporten en bewegen bij de sportbus op het schoolplein of in de sporthal in Herveld, Oosterhout en Elst. De sportinstuif in de carnavalsvakantie was met 140 kinderen in Zetten goed bezocht. Daarnaast werd er in de week van Aangepast Sporten extra aandacht besteed aan sporten met een beperking.                                      
Van de 22 basisscholen zijn inmiddels 16 scholen aangesloten bij OBB.nl. Dat betekent dat er regelmatig een overleg is met 16 sportcoördinatoren op de scholen. De Koningsspelen 2018 zijn in drie kernen Driel, Herveld en Elst ondersteund voor 900 kinderen. Meer dan 400 scholieren kwamen voor het eerst naar Vitaal Sportpark de Pas voor een uitgebreid programma. De sportinstuif in de voorjaarsvakantie (dit keer in Elst) was opnieuw goed bezocht.
Het ontwerpen van een duurzaam bruikbare monitoringstool om (beleids)doelstellingen beter te kunnen aantonen, screenen en bijstellen is in gang gezet met Mulier.
Sjors Sportief (en Creatief) is toegelicht op een informatieavond. Via allerlei media informeerden we verenigingen, zodat we het eerste jaar (kickoff in september 2018 op De Pas) al een ruim proefles-aanbod (analoog én via sjorssportief.nl) konden bieden aan al onze PO leerlingen.

JOGG
Vanaf februari 2018 zijn wij JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) gemeente. Dat betekent dat wij in de komende drie jaar een aanpak uitrollen die jongeren stimuleert om gezond te eten, te drinken en te bewegen. Uitvoeringspartner Overbetuwebeweegt.nl is hiervoor heel belangrijk.  Zonder OBB kunnen we JOGG in minimale mate toepassen. Onze JOGG regisseuse heeft onder de vlag van Overbetuwebeweegt.nl in samenwerking met scholen, verenigingen en het bedrijfsleven gewerkt aan het formuleren van de aanpak voor onze gemeente.

GO!
Vanaf 2018 wordt GO! als interventie beschikbaar voor de kinderen in Overbetuwe met ernstig overgewicht en obesitas. Naast de individuele trajecten van GO! kunnen scholen van Overbetuwe gebruik maken van voedingslessen/kookinstructie voor de hele klas. De lessen zijn een speelse manier om preventief kinderen te informeren over gezond eten, drinken en bewegen. GO! heeft een Plan van Aanpak ingediend voor de gemeentelijke uitrol in 2018. Het plan behoeft nog een verdere uitwerking, zodat cofinancier Menzis ook aansluit.

Ontwikkelplan Vitaal Sportpark
In het eerste kwartaal hebben een aantal bijeenkomsten plaatsgevonden met de gebruikers van De Pas met het doel om de kracht van sport breder in te zetten met De Pas als middelpunt.  Betrokken partijen naast de huidige sportparkgebruikers zijn kinderopvang, Driestroom, primair onderwijsinstanties, Overbetuwebeweegt.nl en Special Sports organisatie. Het streven is een park om nog meer in te sporten en recreëren gecombineerd met een werkpost voor de doelgroepen van Driestroom, statushouders en mensen met een uitkering.
Een nieuwe subsidie is bij de provincie aangevraagd om de realisatie van het Vitale Sportpark te kunnen gaan uitvoeren.  Een PNL-post van € 450.000 (naast de bestaande gereserveerde gelden voor een extra kunstgrasveld voor Spero) is hiervoor tevens geaccordeerd door de raad bij de kadernota. 
In de nieuwe uitvoeringsagenda 2018 - 2022 is sport wederom als speerpunt opgenomen (nr. 18).

Visie op vastgoed (speerpunt 67)
In 2017 is het vastgoedbeheersysteem in gebruik genomen en zijn de wensen en behoeften van gebruikers en bewoners geïnventariseerd. Op basis van de indicatoren kostenefficiëntie, rol van de gemeente en het sturen op activiteiten zijn scenario's uitgewerkt.
In de raadsvergadering van 20 februari 2018 heeft de raad de visie op vastgoed vastgesteld. In het besluit geven we inzicht in ons vastgoed met informatie over o.a. de bouwkundige staat, de verhuur en leegstand en de kosten die wij maken. Het besluit informeert over de inhoudelijke en theoretische opzet en het voorkeursscenario. Het geeft ook een doorkijk hoe wij denken dat het maatschappelijk vastgoed er per kern uit zou kunnen zien over 10 jaar. Nu volgt de verdere uitwerking van een aantal pijlers daarvan, zoals duurzaamheid, beheer- en exploitatie brede scholen en bestrijding leegstand.

Nota kunst, cultuur en erfgoed (speerpunt 68)
De beleidsnota Kunst, Cultuur en Erfgoed loopt van 2017 tot en met 2020. Elk jaar zijn er actiepunten geformuleerd aan de hand van een 5-tal thema’s namelijk Media en Letteren, Cultureel Erfgoed, Archeologie en monumenten, Beeldende Kunst en Bouwkunst, Amateurkunsten en Cultuureducatie.  In 2018 is verder gewerkt aan de uitvoering van een aantal actiepunten zoals:.

• Kunstopdracht Slijk-Ewijk. In 2017 is de voorbereidende fase geweest, in 2018 is de daadwerkelijke uitvoering ervan. Oplevering kunstwerk in 2019.
• Archeologie zichtbaar maken. Is in 2017 voorbereid en is / wordt in 2018 en 2019 uitgevoerd.
• Wereldwijd de Heerlijkheid Hemmen. Buitengewone Kunst- en Cultuurmanifestatie die door de gemeente wordt gesubsidieerd. In 2017 voorbereid, in 2018 gerealiseerd.
• Met de basisscholen is Cultuur Met Kwaliteit opgestart; het stimuleren en verbeteren van cultuuronderwijs, waarbij o.a. gebruikt wordt gemaakt van het Kunstmenu dat de gemeente aanbiedt. Ook is er voor een voortzetting van erfgoedonderwijs gezorgd.

Voor vele onderwerpen is een goede basis gelegd en zijn ideeën gevormd. Komende twee jaar gaan we zorgen voor meer verbinding met en ondersteuning van het culturele veld.
Zie ook speerpunt 19 UA 2018-2022.

Multifunctionele accommodatie (MFA) Randwijk (speerpunt 69)
Er is eind september 2017 een stichting opgericht: ‘De Haar’. De stichting heeft diverse onderzoeken uitgevoerd waarmee het bestemmingsplan opgesteld kan worden.  We zijn in gesprek geweest met de initiatiefnemer over de financiën en te nemen duurzaamheidsmaatregelen.
Zie verder speerpunt 27 UA 2018-2022.

Maatschappelijke voorzieningen Zetten (speerpunt 75)
In oktober-december 2017 organiseerden wij een aantal sessies met ook deelnemers van de werkgroep Zicht op Zetten. Wij verkenden een aantal scenario’s en bereiden een raadsvoorstel voor. Op 20 februari heeft de raad het scenario Wanmolen light aangenomen als uit te werken scenario met dien verstande dat bij amendement onderzocht zal worden of er 2 of 3 zaaldelen voor sport benodigd zijn. Momenteel wordt gewerkt aan een projectplan om deze uitwerking vervolg te geven.
Het speerpunt is binnen de daarvoor gestelde termijn (besluitvorming door raad voor 1 maart 2018) uitgevoerd.

Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 18: Sportnota
Wij zijn bezig met een integrale Sportnota. In de aanloop daarnaar zijn wij allereerst in gesprek met voetbalverenigingen. Werkgroepen zijn aan de slag gegaan om het ontwerp voor Vitaal Sportpark De Pas verder vorm te geven. Inpassing van extra velden voor de verenigingen zijn hier ook in opgenomen. Dit moet leiden tot een definitief ontwerp. Bij het Rijk is een aanvraag voor deelname aan de Brede Regeling Combinatiefuncties ingediend. Vanuit deze Regeling financieren wij Overbetuwebeweegt.nl en een (nieuwe) cultuurcoach.

Speerpunt 19: Uitvoering nota Kunst, cultuur en Erfgoed
Wij hebben de haalbaarheid van Meer Muziek in de klas onderzocht en we kijken of we met Lingewaard kunnen optrekken. Daarnaast wordt vanuit de gemeente vanaf november 2018 de ondersteuning bij cultuureducatie in het onderwijs geconcretiseerd met een kwartiermaker en (als de subsidieaanvraag positief is) een combinatiefunctionaris Cultuur en Onderwijs.

Speerpunt 20: Nota toerisme en recreatie
Op 2 oktober 2018 zijn door het college van Overbetuwe het Masterplan Airborne Region en het Masterplan Rivierengebied vastgesteld. In beide masterplannen staan initiatieven opgenomen van lokale partners om in 2019 en 2020 invulling te geven aan de 75e herdenking van Operatie Market Garden en aan de 75e viering van de bevrijding.

Speerpunt 21: Wanmolen
In overleg met bewonerscomité Zicht op Zetten voerden wij individuele gesprekken met alle huidige en potentiele gebruikers. De resultaten daarvan zijn input voor het exacte programma. Met de sportverenigingen en de huidige exploitant is gesproken.

Speerpunt 25: MFC Valburg
Het definitieve ontwerp van het MFC is gereed. Medio 2019 staat start bouw gepland.

Speerpunt 26: MFC Herveld
Het bestemmingsplan heeft in ontwerp ter visie gelegen. Het voorstel tot vaststelling is in december gestart. Het ontwerp voor de bouw is gereed.

Speerpunt 27: MFC Randwijk
Er is een definitief ontwerp opgesteld voor het MFC Randwijk. Een wijziging van het bestemmingsplan is door de raad op 13 november 2018 vastgesteld. De bouw van MFC Randwijk is begin 2019 gestart.

Speerpunt 31: Visie op zwembaden
De inspiratietour op 26 oktober jl. betreffende ambities van zwembaden is succesvol verlopen. Op 7 november 2018 is een verenigingsavond georganiseerd. Het behoefteonderzoek wordt uitgevoerd door Synarchis. Eind december zal het concept gereed zijn.

Speerpunt 32: Actualisering Kwaliteitsplan Beheerplan Openbare Ruimte
We zijn gestart met de voorbereiding om een plan van aanpak op te stellen. Wij koersen met de uitwerking van dit speerpunt aan op een zorgvuldig proces met belanghebbenden om tot een helder gezamenlijk beeld te komen van het gewenste onderhoudsniveau voor de komende jaren, inclusief de financiële vertaling daarvan.

Speerpunt 35: Landschapspark Park Lingezegen
Zie toelichting bij programma 8.

Speerpunt 36: Landschapspark De Danenberg
Bij de nadere uitwerking van de plannen houden we rekening met de ontvangen inspraakreacties op het voorontwerp bestemmingsplan en het voorlopig ontwerp. In vervolg hierop hebben we inmiddels een aantal ontwerpateliers met omwonenden georganiseerd.

Speerpunt 41: Visie op bibliotheek
Momenteel vormt de bibliotheek haar strategisch beleid voor de komende jaren. Op basis hiervan voeren zij het gesprek met ons over verdere vertaling van onze bibliotheekvisie in Overbetuwe.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van dit programma:
Park Lingezegen
Recreatieschap Overbetuwe

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Transformatieagenda (speerpunt 18)
De nieuwe Transformatieagenda 2017-2019 is in januari 2017 vastgesteld. Het doel van deze agenda is om met maatschappelijke partners en inwoners te werken aan onderwerpen die van groot belang zijn voor een toekomstbestendig Sociaal Domein. Wij concentreren ons op concrete projecten op 4 thema's: ‘Preventie’, ‘Langer thuis wonen’, het ‘Versterken van algemene voorzieningen’ en ‘Afschaling van zorg en ondersteuning’.

Binnen het thema preventie: In 2018 zijn de lopende preventieprojecten geïnventariseerd. Ook hebben we een innovatief project rondom (v)echtscheidingsproblematiek (preventie) opgestart. Verder hebben we ingezet op de verbreding van kennis op het thema preventie en van de werkwijze om met onze partners tot effectievere samenwerking te komen.

Voor het thema langer thuis wonen is in 2018 met partners gewerkt aan de projecten 'gelukkig thuis’, 'langer thuis kunnen wonen' en de 'domoticakoffer'. Beide projecten zijn niet verder ontwikkeld.

Binnen het thema ‘van maatwerkvoorziening naar algemene voorziening’ hebben we gewerkt aan een drietal speerpunten: eenzaamheid, individuele mobiliteit en maatjes.  Op het thema eenzaamheid hebben we met het Netwerk WWWenzo in 2018 en pilot gedraaid waarin we opgavegericht aan de slag gaan. Vanuit deze pilot zijn  nieuwe initiatieven ontplooid die een bijdrage leveren aan dit veelomvattende thema. Daarnaast loopt het nieuwe taalmaatjesproject statushouders. Dit laatste project is ontstaan vanuit een vraag vanuit inwoners en door onze partners in samenwerking en afstemming met de gemeente uitgewerkt en gestart.

Het thema afschalen van zorg heeft een sterke samenhang met een aantal actiepunten uit het Beleidsplan Sociaal Domein. We hebben samen met onze partners RIBW, MEE, STMR en Forte gewerkt aan een inhoudelijk meer integrale (subsidie-) opdracht met prestatieafspraken. Dit proces heeft tot aan de zomer van 2018 doorgelopen. Met de voorgestelde structuurwijziging Sociaal Domein (Overbetuwe Samen) heeft het proces een andere, intensievere invulling gekregen. 

Kernteams: doorontwikkeling (speerpunt 60)
De gemeente Overbetuwe werkt inmiddels twee jaar met de Kernteams als onderdeel van de Toegang tot Zorg en Ondersteuning. De Kernteams werken volgens de uitgangspunten van de notitie ‘Werken met kernteams: leidende principes’. De kernteams hebben zich, naast de reguliere cliëntcontacten die zij met inwoners hebben, in het bijzonder met de volgende thema’s beziggehouden:
1.het versterken van de lokale basisstructuur, onder andere door innovatieve algemene voorzieningen te realiseren;
2.het introduceren van nieuwe werkwijzen, zoals kortdurende begeleiding (van inwoners met ondersteuningsvragen) en nog meer aanwezigheid bij maatschappelijke activiteiten in de kernen;
3.het intensiveren van de samenwerking met het loket Samenleven, en in het verlengde daarvan;
4.het opnieuw afbakenen van werkzaamheden.

Naast deze uitvoeringsaspecten is ook uitvoering gegeven aan een beleidsmatig 'toekomstbeeld' van het werken met kernteams.  De uitvoering hiervoor is inmiddels ook gestart door middel van een onderzoek naar mogelijkheden tot doorontwikkeling.
Met het aantreden van een nieuw college is ook een nieuwe visie op het sociaal domein ontstaan en is bekeken in welke mate deze nieuwe visie het traject van doorontwikkeling raakt en hoe e.a. op elkaar afgestemd kan worden.

Arbeidsparticipatie: werk aan de winkel (speerpunt 62) en Lokaal alternatief Presikhaaf Bedrijven (speerpunt 72)
In de Uitvoeringsagenda 2016-2018 zijn twee speerpunten opgenomen, die betrekking hebben op de Participatiewet, namelijk nummer 62 (Arbeidsparticipatie: werk aan de winkel/werkgeversbenadering) en nummer 72 (Lokaal alternatief Presikhaaf Bedrijven/lokale uitvoering Participatiewet).
M.b.t. speerpunt 62 verwijzen we u naar de toelichting bij programma 3.
M.b.t. speerpunt 72 is in 2017 door de Raad besloten om geen lokaal alternatief voor Presikhaaf Bedrijven te ontwikkelen, maar mee te gaan in de (regionale) overgang naar Scalabor. Dit betekent evenwel niet dat de behoefte aan een lokale voorziening niet meer bestaat. Middels de garantiebanen en het nieuw beschutwerk bestaan op onderdelen nog steeds lokale mogelijkheden.Onderzoek naar de mogelijkheden om op lokaal niveau invulling te geven aan de creatie van passende werkgelegenheid is in het eerste kwartaal van 2018 gestart, maar nog niet afgerond.
Er is gewerkt aan een nieuw visiedocument op Werk en Inkomen in Overbetuwe. Kern van dit document is lokaal maatwerk leveren zodat iedere inwoner die kan werken ook daadwerkelijk aan het werk kan gaan. Centrale thema's in het nieuwe document zijn:
- integrale afstemming met Wmo en jeugd in de toegang;
- lokale werkgelegenheidsprojecten voor inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt;
- creëren van een zinvolle samenwerking met lokale werkgevers.
Het nieuwe visiedocument is begin 2019 door de raad vastgesteld. Inmiddels werkt de ambtelijke organisatie aan een uitvoeringsplan.

Minimabeleid (speerpunt 63)
Voor 2018 zijn er extra financiële middelen beschikbaar gekomen voor de uitvoering van het minimabeleid. Die middelen zijn besteed aan:
1. De ophoging van de inkomensgrens voor de collectieve ziektekostenverzekering.
2. Bijstelling van het marginale tarief om de eigen bijdrage WMO te beperken.
3. Een eenmalige subsidie aan Stichting Noodfonds van de Overbetuwse diaconieën.
4. Stichting Leergeld.
5. Huiswerkbegeleiding.

De middelen zijn besteed aan de betreffende doelen, inclusief de Huiswerkbegeleiding. Naast deze concrete maatregelen hebben we in 2018 ook het feitelijke gebruik van de Gelrepas middels een evaluatie bekeken en ontwikkelen we een alternatief. Ook bezien we of de inkomensgrens (in aanvulling op maatregel 1), behalve voor de collectieve ziektekostenverzekering, ook voor andere minimaregelingen zou kunnen gelden. Bovendien namen we de stapeling van eigen bijdragen onder de loep (in aanvulling op maatregel 2). De aanbevelingen die uit deze inventarisaties naar voren kwamen, hebben we verder in 2018 ten uitvoer gebracht.
In de tweede helft van 2018 is gewerkt aan een nota Armoedebeleid. Aandachtspunten daarbij zijn: bepalen doelgroep, inzetten voorzieningen, stapeling eigen bijdragen, organisatie schuldhulpverlening. De startnotitie is door het college vastgesteld en ter informatie naar de raad gestuurd.

Integratie statushouders (speerpunt 71)
De gemeente Overbetuwe heeft de ambitie om alle statushouders zo snel mogelijk naar vermogen te laten integreren en participeren in de Overbetuwse samenleving. Vanaf oktober 2017 zijn de klantmanagers gestart met het plaatsen van statushouders op participatie- en integratietrajecten.
Gebleken is dat het veel tijd en aandacht vraagt om statushouders op traject te plaatsen en te houden, het traject te monitoren en om nieuwe plekken te vinden waar zij een traject kunnen volgen.
Om de klantmanagers hierin te steunen hebben we externe organisaties ingehuurd die onderdelen van een traject, bijv. jobcoaching, kunnen leveren om hen daarbij te ondersteunen. Daarnaast zijn deze organisaties ook op zoek gegaan naar plekken waar statushouders en ook andere uitkeringsgerechtigden op een traject geplaatst kunnen worden. Tevens is in 2018 een extra klantmanager participatie statushouders geworven om het proces van het vinden van geschikte participatieplekken en het plaatsen daarop van statushouders te versnellen.
Alle statushouders met een uitkering die zich sinds 2010 hebben gehuisvest in Overbetuwe zijn volledig in beeld gebracht bij onze klantmanagers. Het gaat om 198 statushouders. Van hen is 95% op een participatietraject geplaatst. In 2018 is een klantmanager gestart voor de oudkomers (ex-statushouders die vóór 2010 gehuisvest zijn in Overbetuwe en die geen betaalde baan hebben). Van de 94 oudkomers zijn er in 2018 57 gesproken en in beeld gebracht. De raad is in januari 2019 middels de memo ‘stand van zaken versnelde integratie van de statushouders in de gemeente Overbetuwe (19inf0004) geïnformeerd over de behaalde resultaten.


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 03: Passende inrichting Sociaal Domein
Het college heeft het plan van aanpak Samen Overbetuwe op 25 september jl vastgesteld. Het visiedocument is, inclusief twee amendementen, vastgesteld door de raad op 26 februari 2019. Inmiddels is het plan van aanpak Samen Overbetuwe verder verfijnd met een detailplanning per werkgroep en is een communicatieplan opgesteld.

Speerpunt 04: Passende voorzieningen Sociaal Domein
In het vierde kwartaal 2018 hebben we gewerkt aan een viertal acties in het kader van passende voorzieningen, die al lopen en/of die we in het kalenderjaar 2019 gaan uitvoeren.  1. Vrijwilligers en mantelzorgers ondersteunen en betrekken in het sociale netwerk van inwoners; 2. Preventie en goede nazorg in de zorg voor jeugd en gezin; 3. Goed voorbereiden op het GGZ-beschermd wonen; 4. Volksgezondheid.

Speerpunt 05: Participatie 
Het visiedocument is 26 februari 2019 vastgesteld. De veranderde focus (van recht- naar doelmatigheid) heeft effect op werkwijzen en processen en daarmee ook op het team en samenstelling. Nadere uitwerking van het visiedocument zal plaatsvinden tijdens én met het schrijven van het uitvoeringsprogramma.

Speerpunt 06: Armoedebeleid
Op 13 november 2018 is er een ronde tafel gesprek geweest om met de raad van gedachten te wisselen over de visie. Dit gesprek heeft geleid tot het plannen van een vervolggesprek met de raad voor een nadere duiding en heldere kaders. Het visiedocument is naar verwachting in het eerste kwartaal 2019 ambtelijk gereed. We zetten o.a. meer in op preventie door afspraken te maken met woningbouwcorporaties en nutsbedrijven en een duidelijke verbinding met gemeentelijk minimabeleid en de participatiewet.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van dit programma:
MGR Sociaal Domein regio centraal Gelderland
Vervoersorganisatie Arnhem Nijmegen

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Integrale veiligheid (speerpunt 9)
Zie toelichting bij programma 1.

Routekaart duurzaamheid (speerpunt 20)
De gemeente ondersteunt diverse initiatieven die leiden tot maatregelen en investeringen door bedrijven en particulieren gericht op een afname van het energieverbruik en een reductie van de uitstoot van schadelijke stoffen o.a. door een hoger gebruik van wind-, zon- en warmte energie. In samenwerking met de raadswerkgroep duurzaamheid stimuleren en organiseren wij verschillende allianties op dit gebied. De uitrol van WATBETERS heeft per kern plaatsgevonden. Met het project BE+ (Bedrijventerreinen Energiepositief) richten wij ons met onze partners op het verduurzamen van bedrijventerreinen. Alle voorbereidingen zijn in het eerste kwartaal afgerond; uitvoering gescheidt vanaf april. Verder richten wij ons op het continue verduurzamen van de eigen organisatie en gelegenheid geven aan grootschalige zon- en windenergie initiatieven van derden.

De routekaart Duurzaamheid - in februari 2017 door de raad vastgesteld - geeft ons de handvatten, samen met enthousiaste partners uit de samenleving, om meters te maken op dit thema. Zo heeft er het afgelopen jaar een verdere professionalisering van het loket Duurzaam Wonen Plus plaatsgevonden (wijk- en doelgroepgerichte aanpak en het opzetten van bedrijfsnetwerken en bedrijvencollectief). Er is een opdracht verstrekt aan stichting Betuwe Energie en de woningbouwcoöperaties/ huurdersverenging voor het opleiden van energie/ duurzaamheidscoaches. Voor het verduurzamen van de eigen organisatie is er een energie audit uitgevoerd (vastgoed, installaties en mobiliteit) en is een investeringsagenda opgesteld voor het revolverend fonds. In regionaal verband is hard gewerkt aan het opstellen van een Regionale Routekaart duurzaamheid. De deelnemende gemeenten hebben ingestemd met het concept. Deze Routekaart sluit goed aan op de Routekaart Duurzaamheid van Overbetuwe. In de regionale Routekaart wordt geanticipeerd op de landelijke Energie en klimaatnota en de onderstaande 4 projecten vormen het fundament: - aardgasloze woonwijken (in combinatie met energieloketten); - intensivering handhaving bedrijven/ duurzame bedrijventerreinen; - voorbeeld functie gemeente/ verduurzaming eigen vastgoed; - circulaire inkoop en ruimtelijke gevolgen verduurzaming.
Zie ook speerpunt 2 UA 2018-2022.

Realiseren taakstellingen samenwerkingsverbanden / GGD (speerpunt 24 en 25)
Uit gesprekken met en jaarstukken van de VGGM is gebleken dat er sprake is van een structureel voordeel van € 54.000 dat voornamelijk gerealiseerd is door de regionalisering van de brandweer. Dit voordeel is aangewend ter realisatie van deze taakstelling. Tevens zijn er besparingen gerealiseerd op de diverse budgetten van de GGD.

Omgevingsvisie (speerpunt 51)
Zie toelichting bij programma 2.

Uitvoeren onderzoek wonen onder hoogspanningskabels (speerpunt 53)
Zie toelichting bij programma 8.

Dijkverlegging en-verhoging (speerpunt 78)
Door klimaatverandering krijgen we te maken met hogere waterstanden. De dijk voldoet nu niet aan de normering. Vrijwel de gehele Waaldijk in Overbetuwe moet daarom worden versterkt. Waterschap Rivierenland heeft als kerntaak te zorgen voor veilige dijken en gaat het project uitvoeren. Het project heeft een looptijd van circa 8 jaar en doorloopt een drietal fasen: een verkenningsfase (2015-2018), een planfase (2018-2020) en een realisatiefase (2020-2023).

De dijkverlegging Oosterhout is in Deltaprogramma opgenomen in de periode 2030-2050. Om te voorkomen dat inwoners en ondernemers in Overbetuwe eerst te maken krijgen met dijkverbetering en enkele jaren later met een dijkteruglegging is vanuit Overbetuwe verzocht om deze werkzaamheden te combineren. Wanneer dijkteruglegging nu niet mogelijk blijkt, zal deze op de lange termijn moeten worden gepland of achterwege moeten blijven. Het al dan niet doorgaan van de dijkteruglegging is afhankelijk van de actualisatie van de voorkeursstrategie van het Deltaprogramma, financiering en de resultaten van de verkenning die nu wordt uitgevoerd voor de dijkteruglegging. In de loop van 2019 wordt duidelijk of ook sprake kan zijn van dijkteruglegging.


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 02: Routekaart duurzaamheid 2017-2020
Voor de activiteiten op het gebied van duurzaamheid wordt de routekaart als leidraad gebruikt. In Q3-2018 is de raad nader geïnformeerd over de realisatie van zonne- en windenergie. Daaruit vloeien enkele grote projecten voort. Doel is om op basis van de Regionale Energiestrategie (RES) verder invulling te geven op deze hernieuwbare energie.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van dit programma:
Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden (VGGM)
Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA)

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Woonagenda (speerpunt 19)
Op 7 februari 2017 is de Woonagenda door de gemeenteraad vastgesteld. In 2018 is gewerkt aan de uitvoering van de verschillende thema's van de Jaaragenda 2017/2018, zoals bijvoorbeeld het project 'doorstroming', om scheefwoners te verleiden om door te stromen van huur naar koop; het project Langer Thuis Wonen, om inwoners in de gelegenheid te stellen zo lang mogelijk veilig en comfortabel zelfstandig te kunnen blijven wonen; de prestatieafspraken met de corporaties, om zo goed mogelijk invulling te geven aan de gezamenlijke volkshuisvestelijke opgave vanuit de Woonagenda en het toepassen van een systematiek voor woningbouwprioritering. In 2018 vond een tweede prioriteringsronde plaats en zijn er 212 woningen opgeleverd (per 31-12-2018).

In het voorjaar van 2018 zijn de resultaten van de in de Jaaragenda Wonen 2017 omschreven doelen geëvalueerd. Ter verantwoording van behaalde resultaten en om input te verkrijgen voor de komende periode organiseerden we op 7 juni 2018 een partnerbijeenkomst. Van deze bijeenkomst is een verslag gemaakt in woord en in beeld. Dit verslag hebben we breed verspreid binnen het netwerk van woonpartners en ter informatie richting gemeenteraad. Vanaf 2018 is het budget verhoogd voor de komende 3 jaar van € 8.000 naar 20.000 per jaar. Gezien de ambities van de woonagenda is de verwachting door dit bedrag onder druk staat. Wanneer we ook hiermee een tekort dreigen te krijgen, rapporteren we hier onderbouwd over.
Zie vervolg bij speerpunt 9 UA 2018-2022.

Gelderse corridor (speerpunt 50)
De gemeenteraad heeft in 2017 besloten tot kaderstelling waarmee kunnen provincie en gemeente (op basis van de Gebiedsvisie) binnen de gestelde kaders kunnen doorwerken aan het instandhouden en verbeteren van de leefbaarheid in het gebied. Gezien de meerwaarde van de samenwerking met de provincie Gelderland bij de integrale gebiedsontwikkeling rond de Railterminal Gelderland, is op 16 januari 2018 een overeenkomst gesloten met daarin duidelijke afspraken over hoe partijen de visie en doelstellingen uitwerken en realiseren in het gebiedsprogramma.
Het gebiedsproces Knoop 38 is ingebed in de provinciale gebiedsopgave Gelderse corridor. Gelderse corridor en Logistics Valley zijn qua governance ineen geschoven. Vanuit deze Triple-Helix werken de overheden, bedrijven en kennisinstellingen door aan een programma met een dynamische uitvoeringsagenda met projecten in 2018 en de komende jaren. Partijen in de logistieke hotspot rondom Knoop 38 (Park15, De Grift) dragen hieraan bij in uitvoering. Zo is deelname aan de Provada (vastgoedbeurs) geregeld ter profilering van de regio. Begin maart is een Dag van de Logsitiek op Bijsterhuizen georgansieerd vanuit LEC Nijmegen waar wij als gemeente deel van uit maken.
Samen met de provincie is een programmaorganisatie van start gegaan van waaruit de diverse projecten rond Knoop38 worden gecoördineerd. Deze coördinatie wordt voor beide partijen uitgevoerd door de gemeente. Een omgevingsmanager voor het gebied is inmiddels aangesteld.
Zie ook speerpunt 14 UA 2018-2022.

Omgevingsvisie (speerpunt 51)
Zie toelichting bij programma 2.

Uitvoeren onderzoek wonen onder hoogspanningskabels (speerpunt 53)
Het wetsvoorstel Voortgang Energietransitie( VET) is in het Staatsblad gepubliceerd en is bekend gemaakt dat de verkabelingsregeling in werking treedt per 1 januari 2019. De AMvB zal niet meer worden gewijzigd en treedt samen met het wetsvoorstel inwerking op 1 januari 2019. De minister van EZK komt ook nog met een besluit waar de tracés op staan die in aanmerking komen voor verkabeling of verplaatsing. Het is nog niet duidelijk wanneer het ministerie met de definitieve lijst komt.
De regering heeft met Tennet, de provincies en de gemeenten afspraken gemaakt over de verdeling van de kosten van tracé-aanpassingen. Daarbij is rekening gehouden met de gemeentelijke draagkracht. Grote gemeenten (> 30.000 inwoners) betalen 20% van de kosten. Dit geldt dus voor Overbetuwe.
Zie ook speerpunt 39 UA 2018-2022.

Elst centrum (speerpunt 54)
Het project is binnen de planning gerealiseerd. De nazorgfase is in Q1 2018 afgerond. Daarin zijn de passage Werenfriedplein en gewijzigde parkeerplaatsen aan de oostzijde van de Dorpsstraat opgeleverd. Een aantal scopewijzigingen heeft plaatsgevonden binnen de daarvoor (extra) beschikbaar gestelde budgetten.

Heteren Centrum (speerpunt 55)
In de raadsvergadering van 6 februari 2018 werd besloten dat het dorp Heteren de ruimte zou krijgen om de haalbaarheid van een stichting te onderzoeken die de ontwikkeling van een winkel- en voorzieningen aanbod mogelijk zou maken. 16 juli 2018 heeft het college een collegevoorstel ten behoeve van het verstrekken van de subsidie goedgekeurd, waaronder de subsidiebeschikking aan de stichting ‘Hart voor Heteren’. De stichting heeft de ruimte gekregen (tot april 2019) om de businesscase rond te krijgen. Indien dit positief verloopt en er inderdaad voldoende investeerders en ondernemers zijn die het 'Hart laten kloppen', dan is dat een enorme kwaliteitsimpuls van het gebied.
Zie ook speerpunt 22 UA 2018-2022.

Schil Zetten – Hemmen (speerpunt 56)
De Bestemmingsplanprocedure voor de realisatie van de begraafplaats is opgestart in Q1 van 2018. Dit plan houdt rekening met de natuurbeschermingswet en het provinciale GNN. In Q2 van 2018 is een groot aantal reacties ontvangen op het ontwerp bestemmingsplan. In Q3/Q4 van 2018 is een rapport zienswijze opgesteld. Er is een budget beschikbaar gesteld van € 350.000. Er is gewerkt aan het opstellen van een bestemmingsplan rondom de begraafplaats tussen Zetten en Hemmen. Afhankelijk van de planprocedure en het nog op te stellen inrichtingsplan kan een definitieve kostenraming worden opgesteld.
Zie ook speerpunt 38 UA 2018-2022.

Landschapspark Park Lingezegen (speerpunt 58a)
De basisuitrusting van het park is nagenoeg aangelegd, met uitzondering van enkel elementen zoals spoorkruising Notenlaan, inrichting voormalig kasteelterrein Ressen en de rietmoerassen in Waterrijk. In december 2018 heeft het Algemeen Bestuur van de Parkorganisatie het besluit genomen om de huidige Gemeenschappelijke Regeling in stand te houden voor de beheerorganisatie die de coördinatie van het beheer op zich neemt. Daarnaast zal er een netwerkorganisatie worden opgezet die zich gaat bezig houden met de doorontwikkeling van het park.

Voor wat betreft de gronden heeft het AB in december 2018 het besluit genomen dat de gronden binnen deelgebied De Park in eigendom komen van de Parkorganisatie, behalve de gronden nabij De Landerij, de woning van het projectburo en alle pocketparken binnen grondgebiedgemeente Overbetuwe. Deze gronden komen in eigendom van de gemeente Overbetuwe. Eind 2019 dienen deze gronden te worden overgedragen.

Extra huisvesting Landschapspark De Danenberg (speerpunt 58b)
De realisatie van het landschapspark is afhankelijk van vele factoren, w.o. de ontwikkeling van Park 15 en medewerking van grondeigenaren en betreft zodoende lange termijnontwikkeling.
Door een verschil van mening tussen ons en de initiatiefnemer ten aanzien van de fasering van het project zijn we uitgelopen in de tijd. De afspraken over de fasering zijn noodzakelijk om de privaatrechtelijke afspraken te actualiseren en moeten ook in het bestemmingsplan voor de Danenberg worden verwerkt. Bij het in procedure brengen van het ontwerp bestemmingsplan moet er duidelijkheid zijn over de fasering van het project. Hierbij zal ook rekening worden gehouden met het door het college vastgestelde beleid ten aanzien van de woningbouwprioritering. Momenteel wordt ook onderzocht of voor de realisatie van het landschapspark het bestemmingsplan kan worden geknipt in meerdere fasen, zodat voor fasen waarover tussen partijen overeenstemming bestaat over de inrichting een bestemmingsplan in procedure kan worden gebracht. Hierna kan de realisatie starten.

Extra huisvesting statushouders en eigen inwoners (speerpunt 59)
Ontwikkeling Vinkenhof
Wij hebben ons ingespannen om in samenwerking met Vivare 20 tijdelijke woningen op de locatie Vinkenhof te ontwikkelen. De realisatie van de woningen heeft om procedurele redenen vertraging opgelopen. De gemeente is o.b.v. een gesloten samenwerkingsovereenkomst verantwoordelijk voor het faciliteren van de planologische regeling en de aanleg van het openbaar gebied. De omgevingsvergunning voor de realisatie van 20 woningen is onherroepelijk van kracht.
Zie ook speerpunt 40 UA 2018-2022.

Land van Tap, 2e fase (speerpunt 73)
De herontwikkeling van het Land van Tap wordt onderzocht vanuit een breed perspectief. Het beoogd eindresultaat van dit project is o.a.: het realiseren van functies zoals woningbouw, parkeren en eventuele andere centrumversterkende voorzieningen. In het projectplan LvT is de projectopdracht en het voorstel voor de aanpak van het project concreet verder uitgewerkt. Het projectplan met strategische en interne organisatorische informatie is op 22 mei 2018 door het college vastgesteld. Daarnaast is een voorbereidingskrediet voor de werkzaamheden in 2018 vastgesteld. De raad is hierover geïnformeerd middels een raadsmemo. Ook is aan de raad een verwerving van een perceel binnen het plangebied LvT voorgelegd.
Zie ook speerpunt 28 UA 2018-2022.

Woningbouwprogrammering (speerpunt 74)
Eind 2017 hebben we een nieuwe manier van sturen en programmeren van woningbouw geïmplementeerd, waarmee dit speerpunt is voltooid.
Zie speerpunt 19 Woonagenda.


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 01: Omgevingswet
De concept-omgevingsvisie is gereed. Vaststelling zal in de loop van 2019 plaatsvinden. Dan wordt ook gestart met het opstellen van programma's.

Speerpunt 09: Woonagenda
Sinds Q3/4-2018 lopen vele projecten vanuit de woonagenda met zowel interne als externe partijen. In 2018 hebben we bijvoorbeeld mooie resultaten bereikt binnen de projecten doorstroming, energiecoaches, woningbouwprioritering ed.

Speerpunt 14: Knoop 38
De raad wordt tweemaandelijks geïnformeerd over de voortgang van het totale speerpunt. De provincie is het Provinciaal Inpassingsplan aan het voorbereiden voor de RTG.

Speerpunt 22: Dorpshart Heteren
In oktober 2018 is de startbijeenkomst van het dreamteam van Fresh Forward geweest. Hiermee is de Stichting Hart van Heteren begonnen met het conceptontwikkelingsproces. Tevens heeft de Stichting Hart van Heteren zich officieel gevestigd bij de notaris.

Speerpunt 23: Dorpshart Oosterhout
De initiatiefnemers uit de kern Oosterhout hebben in Q3/4 gewerkt aan een haalbaar plan voor het Hart van Oosterhout. Deze werkzaamheden zijn nog niet afgerond. De resultaten worden in maart/april 2019 verwacht.

Speerpunt 24: Dorpshart Driel
In Q4 is gestart met gesprekken met inwoners, bedrijven en instellingen in Driel om te komen tot een Plan van Aanpak. Allereerst worden de wensen gezamenlijk in beeld gebracht. Er is nog geen concreet initiatief vanuit Driel.

Speerpunt 28: Land van Tap
Het project Herontwikkeling Land van Tap is vóór de zomer 2018 concreet gestart. Er zijn inmiddels verschillende onderzoeken gestart. De omgeving heeft in september een nieuwsbrief ontvangen en er is een webpagina voor dit project aangemaakt. Het onderzoek naar evt. centrumversterkende voorzieningen op het Land van Tap kan mogelijk vertragend zijn. Dit wordt nader onderzocht.

Speerpunt 29: Omgevingsvisie
In augustus en september zijn op specifieke thema's uit de concept-visie verdiepende gesprekken gevoerd met meest betrokken stakeholders. De concept-omgevingsvisie is gereed. Vaststelling zal in de loop van 2019 plaatsvinden. Dan wordt ook gestart met het opstellen van programma's.

Speerpunt 38: Schil Zetten/ Hemmen
Het definitieve bestemmingsplan voor realisatie van de begraafplaats is in januari 2019 door de raad vastgesteld. De middelen zoals opgenomen in de begroting zijn (vooralsnog) voldoende voor inrichting van het gemeentelijk deel. We gaan in 2019 aan de slag (in overleg met omwonenden) met het inrichtingsplan.

Speerpunt 39: Wonen onder hoogspanningskabels
We staan op de lijst voor het ondergronds brengen van de hoogspanning. In 2019 zal Tennet een haalbaarheidsanalyse uitvoeren.

Speerpunt 40: Extra huisvesting statushouders en eigen inwoners
Vanwege een noodzakelijke bodemsanering zullen de woningen een half jaar later dan gepland op 1 juni 2019 worden opgeleverd. Dit heeft ook gevolgen voor de financiën waarover wij in de tussenrapportages nader zullen rapporteren.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van dit programma:
Commandiet Westeraam BV
GEM Westeraam Beheer BV
GEM Westeraam CV

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Flexibel werken met passende faciliteiten (speerpunt 44)
De uitvoering van de deelprojecten loopt dusdanig, dat het beoogde resultaat behaald zal worden. 
Het gemeentehuis in Andelst is medio januari 2018 formeel overgedragen aan de nieuwe eigenaar. Er is een architect geselecteerd die een ontwerp heeft gemaakt voor de verbouwing en uitbreiding. Er is een omgevingsvergunning met buitenplanse afwijking verleend, die in maart 2018 onherroepelijk is geworden. De CRK heeft in dit kader ook haar opmerkingen meegegeven en een positief advies gegeven ten aanzien van het ontwerp voor de buitenkant. In april is, na een meervoudig onderhandse aanbesteding, een aannemer geselecteerd voor fase 2.
Zie ook speerpunt 47 UA 2018-2022.

Verbeterde P&C cyclus (speerpunt 48)
Het project is afgerond. Alle P&C documenten zijn vernieuwd en digitaal beschikbaar. De opmaak van de Jaarstukken 2017 was het laatste onderdeel van deze modernisering. De nieuwe methodiek van rapporteren is ingevoerd: 4 rapportages per jaar met een combinatie van beleidsmatige en financiële voortgangsduiding. Een tussentijdse evaluatie van de nieuwe rapportagecyclus heeft eind januari 2018 plaatsgevonden i.a.m. de auditcommissie en dit (positieve advies) is in februari aan de raad teruggekoppeld. De Nota risicomanagement, het sluitstuk van dit project, is op 20 februari 2018 door de raad vastgesteld.  Uiteraard zullen we continu aandacht blijven geven aan een adequate invulling van onze planning & control cyclus en daarover afstemming zoeken met de raad en auditcommissie.
Zie ook speerpunten 48, 49 en 50 UA 2018-2022.

Visie op vastgoed (speerpunt 67)
Zie de toelichting bij programma 5.

Goed rentmeesterschap (speerpunt 70)
Dit betreft een continu aandachtspunt. Doelstelling van dit speerpunt is het op orde brengen en houden van de gemeentelijke financiële positie. Door diverse getroffen maatregelen is het eenmalige en structurele weerstandsvermogen ingrijpend verbeterd en zijn voor dit onderdeel van het speerpunt de doelstellingen behaald.
Zie speerpunt 50 UA 2018-2022.


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 42: Klantgerichte dienstverlening bij uitvoerende taken
Voor een optimale dienstverlening aan onze externe- en interne klanten hebben wij een dienstverleningsconcept en bedrijfsvoeringvisie ontwikkeld die op elkaar aansluiten. We schakelden een organisatieadviesbureau in om beide visies duurzaam in de organisatie te borgen. De implementatie neemt ongeveer 2 jaar in beslag (2019-2020).

Speerpunt 43: Strategisch HR beleid
De evaluatie van de systematiek personeelsbudget is in 2018 uitgevoerd en zal in Q2-2019 worden afgerond. Het medewerkersonderzoek is in februari 2019 uitgevoerd. Het SPP-traject is nog niet tot uitvoering gekomen.  De reden hiervoor is dat we eerst de uitkomsten van overige ontwikkelingen willen afwachten en de effecten ervan willen meenemen in het traject.

Speerpunt 44: Van buiten naar binnen bij vormgevende taken
De pilot SBP/Opgavegericht werken (OGW) is geëvalueerd. Helder is dat de pilot ons niet gebracht heeft wat we ervan verwacht hadden. De doelstellingen zijn niet gehaald. Ondanks dat het een moeizaam traject was, is er aan alle kanten heel hard gewerkt en hebben we er ook veel van geleerd. Een van de lessen is dat OGW niet het instrument voor ons is om een wendbare en op de samenleving georiënteerde organisatie te worden. Dit betekent dat de pilot wordt beëindigd. We ronden dit traject zorgvuldig af en feitelijke beëindiging is voorzien rond de zomerperiode 2019. De evaluatie van OGW maakt onderdeel uit van een bredere analyse van de gemeente Overbetuwe. Hoe staat de organisatie ervoor? Wat loopt prima, wat kan anders en waaraan gaan we in 2019 werken? Voor de zomer komt er duidelijkheid over wat dit betekent voor de organisatie.

Speerpunt 45: Professionele bedrijfsvoering / optimale procesinrichting
Afgesproken is om de bedrijfsvoeringvisie en het dienstverleningsconcept tegelijkertijd in de organisatie te implementeren. In oktober 2018 zijn externe bureaus uitgenodigd om hun visie op de implementatie te geven. De implementatie zal onderdeel zijn van organisatie brede ontwikkelingen.

Speerpunt 46: Optimale informatievoorziening
Dit betreft een doorloop van het speerpunt uit de vorige Uitvoeringsagenda. Daarvan is al een groot deel gerealiseerd, maar ook de komende jaren moet nog een groot gedeelte plaatsvinden. We werken met een projectenlijst voor de informatievoorzieningsprojecten. Daarvan zijn de projecten voor 2018 geïmplementeerd, waarbij rekening is gehouden met de vooraf gestelde doelen en de impact die het heeft op de organisatie.

Speerpunt 47: Realiseren toekomstbestendig gemeentehuis
De engineeringsfase loopt ten einde. De tijdelijke huisvesting van de publieksbalies/receptie in 't Fort was eind oktober gereed. Diverse teams zijn intern verhuisd om dit mogelijk te maken. In juli 2018 is besloten om met een andere werktuigbouwkundige installateur fase 2 te realiseren. Dit betekent dat er na de vakantieperiode een overdracht van gegevens en werkzaamheden plaats heeft gevonden van de ‘oude’ naar de ‘nieuwe’ installateur. Dit heeft een vertraging van 3 maanden in de planning veroorzaakt. De huidige situatie in de bouwsector wordt gekenmerkt door behoorlijke prijsstijgingen. Er bestaat een risico dat het budget niet toereikend zal zijn. Dit is ook gemeld aan de raad.

Speerpunt 48: AO/IB (adm.org./interne fin. beheersing) uitwerken
Vanaf het 2e kwartaal zijn diverse verbijzonderde interne controles uitgevoerd op verschillende bedrijfsprocessen. Daarbij zijn met betrokkenen afspraken gemaakt over de reparatie van geconstateerde fouten en/of het treffen van preventieve maatregelen. Specifieke aandacht is er voor de ontwikkeling van de controle op de uitgaven van het sociaal domein met als doelstelling om waar nodig verbeteringen door te voeren t.a.v. de juiste, tijdige en volledige verantwoording van de transactiestromen binnen het sociaal domein.

Speerpunt 49: Nota risicomanagement uitwerken
Het opstellen van het plan van aanpak voor toepassen van de Nota risicomanagement heeft vertraging opgelopen en is doorgeschoven naar Q2-2019. Over de uitwerking van de nota RM zal gedurende het proces met de Auditcommissie worden gecommuniceerd.

Speerpunt 50: Financiën: goed rentmeesterschap
De begroting 2019 voldoet aan de vastgestelde normen voor het begrotingsoverschot, de minimale omvang van de algemene reserve en de ratio voor het weerstandsvermogen. Een strakke begrotingsdiscipline vraagt om een eenduidige visie op de financiële rollen, om heldere instructies én om helderheid over de vaardigheden van functionarissen die een rol vervullen in de P&C cyclus. In Q2 2019 starten we met de opleiding / instructie van deze financiële functies.

Geen.

Uitvoeringsagenda 2016-2018

Kernenestafette (speerpunt 1)
Met de Kernenestafette hebben we in 2016 en 2017 de dorpen en wijken ondersteund bij het bepalen en uitvoeren van hun agenda’s. De kernenestafette is afgerond en het volledige budget is besteed. De raad is in juni 2018 middels een informatiememo over de evaluatie van de Kernenestafette geïnformeerd (18inf00079). Hierna is het speerpunt afgesloten.


Uitvoeringsagenda 2018-2022

Speerpunt 07: Inwonerparticipatie
Er is intern gewerkt aan een beginnend bewustzijn in de organisatie om vroegtijdig een interactieniveau te kiezen en consequenties te verwerken in beleid/project-plan. Er is een praktisch hulpmiddel ontwikkeld voor de organisatie.  In de college en raadsvoorstellen heeft participatie een plek gekregen en moet dit aspect voortaan expliciet worden beschreven.

Speerpunt 08: Kerngericht werken
Volgens planning is er in het vierde kwartaal van 2018 een projectmanager ingehuurd en wordt er gewerkt aan deelproject 1a: Uitgangspunten en 1b: Testcases. Dit doen we samen met betrokken partijen waaronder de gemeentelijke organisatie en bewonersorganisaties.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de realisatie van de doelstellingen van dit programma:
Eurregio RijnWaal
Arnhem Nijmegen City Region

In deze paragraaf bieden wij inzicht in het beleidskader rond de lokale heffingen, de soorten heffingen, de tariefs- en kostenontwikkeling, de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid.

Het BBV geeft minimum voorschriften voor de inhoud van deze paragraaf. De belangrijkste wijziging is dat vanaf 2017 een overzicht opgenomen moet worden van de baten en de lasten voor de heffingen waarbij er sprake is van het verhalen van kosten.

Om die reden zijn aan het einde van deze paragraaf kosten- en dekkingsoverzichten opgenomen van de belangrijkste bestemmingsheffingen: rioolheffing en de reinigingsheffingen.

Onroerendezaakbelastingen (OZB)
Beleidskader
Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) en Verordening onroerende-zaakbelastingen gemeente Overbetuwe 2018.

Algemeen
Jaarlijks worden de WOZ-waarden voor woningen en niet-woningen vastgesteld. Deze WOZ-waarde is de grondslag voor de aanslag OZB. Wij zorgen voor een tijdige en correcte verzending van de waardebeschikkingen (WOZ-waarde) en belastingaanslagen. Met dagtekening 24 februari 2018 zijn de WOZ-beschikkingen/aanslagen gemeentelijke belastingen 2018 verzonden. Ook de afhandeling van bezwaarschriften heeft tijdig plaatsgevonden. De wettelijke termijn voor het doen van een uitspraak is het einde van het kalenderjaar. In 2018 zijn 99 % van de bezwaren tegen de WOZ-waarde binnen 5 maanden en de bezwaren tegen de overige belastingen binnen 3 maanden afgehandeld.

Herwaardering
Voor het belastingjaar 2018 is de OZB gebaseerd op de WOZ-waarden per de waardepeildatum
1 januari 2017. Uitgangspunt is dat schommelingen van WOZ-waarden geen invloed hebben op de hoogte van de gemiddelde aanslag OZB. Niet alleen wanneer waarden dalen, maar ook niet als waarden stijgen. Wel kan het natuurlijk zo zijn dat bepaalde typen onroerende zaken een waardeontwikkeling laten zien die van het gemiddelde afwijkt, wat dan ook tot een hogere of lagere belastingaanslag zal leiden.

Tarieven
Bij de vaststelling van de OZB-tarieven voor 2018 is rekening gehouden met de waardeontwikkeling van de onroerende zaken. De waarden van woningen zijn in de periode van 1 januari 2016 tot
1 januari 2017 met gemiddeld 2,77% gestegen. De waarden van niet-woningen zijn in die periode gemiddeld met 1,05% gedaald. De OZB-tarieven zijn, naast de hiervoor vermelde aanpassing in verband met de waardeontwikkeling, trendmatig verhoogd met 1,5%. De totale OZB-opbrengst 2018 bedraagt € 7.171.000 (afgerond).

Hondenbelasting
Beleidskader
Verordening hondenbelasting gemeente Overbetuwe 2018.

Algemeen
De hondenbelasting is een algemene belasting waarvan de opbrengst in de algemene middelen vloeit en van waaruit gemeenten zelf mogen bepalen waaraan het wordt besteed. Uit onze inkomsten van de hondenbelasting worden onder andere de aanleg, het onderhoud en de schoonmaak van de hondenvoorzieningen (hondenuitlaatplaatsen en hondenlosloopgebieden) betaald.

Tarieven
De tarieven van de hondenbelasting zijn in 2018 niet verhoogd. De opbrengst van de hondenbelasting is door een toename van het aantal honden licht gestegen naar € 284.000 (afgerond).

Rioolheffing
Beleidskader
Verordening rioolheffing gemeente Overbetuwe 2018 en Gemeentelijk Rioleringsplan Overbetuwe 2018-2022 (GRP).

Algemeen
De rioolheffing wordt geheven voor de bekostiging van beheer en onderhoud van het gemeentelijke rioleringsstelsel. Evenals de afvalstoffenheffing is de rioolheffing kostendekkend: we gaan uit van het principe ‘de vervuiler betaalt’. De belasting wordt geheven van de gebruiker van een pand.
De raad heeft een voorziening riolering ingesteld: het verschil tussen de opbrengsten en de kosten van riolering komen ten gunste of ten laste van de voorziening. Als uit de jaarrekening verschillen blijken met het vastgestelde GRP, dan dat wordt dit verschil bij de tariefvaststelling van het eerstvolgende jaar meegenomen.

Tarieven
Om tot een volledige kostendekking voor 2018 te komen is een onttrekking aan de voorziening nodig geweest van afgerond € 364.000. Dit is ten opzichte van de vastgestelde begroting GRP € 542.000 minder. De belangrijkste oorzaak hiervan is het vastgestelde GRP en de daaruit voortvloeiende verlaging van het tarief voor 2018. Daarnaast zijn er exploitatievoordelen.

Door de inzet van de voorziening riolering in 10 jaar, kunnen de riooltarieven in die periode uiterst beperkt blijven. Het tarief van 2018 is verlaagd in verband met de verlaging van het rentepercentage en de doorwerking van het voordeel uit de jaarrekening 2017. De tarieven zijn verlaagd met 6,7%. Het belangrijkste tarief 2018 is € 110,25 voor een waterverbruik tot 500 kubieke meter.

Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
Beleidskader
Artikel 15.33 van de Wet milieubeheer en Verordening reinigingsheffingen gemeente Overbetuwe 2018. In 2016 is het Uitvoeringsplan afval 2017 door de raad vastgesteld. De evaluatie van het Uitvoeringsplan afval 2017 is in het voorjaar van 2018 vastgesteld.

Algemeen
Voor de reinigingsheffingen geldt het beginsel: ‘de vervuiler betaalt’. Om die reden is de 100% kostendekking het uitgangspunt. Vanaf 2017 geldt het nieuwe afvalplan.

Tarieven
Om de lagere inkomsten door een te verwachten grotere vermindering voor het aantal aanbiedingen voor restafval te compenseren zijn de tarieven in 2018 met 3,9% verhoogd. Uit nacalculatie is gebleken dat er ongeveer 5.700 meer aanbiedingen van de 140 liter restcontainer zijn in 2018 dan begroot. Dit komt onder andere doordat ongeveer 250 huishoudens in 2017 een 240 liter restcontainer hebben omgewisseld voor een 140 liter restcontainer. Ook zijn er ongeveer 1.000 aanbiedingen meer van de 240 liter restcontainer dan begroot. Beide stijgingen verklaren het grootste deel van de meeropbrengst van € 72.000 (afgerond).

Precariobelasting op kabels en leidingen
Beleidskader
Verordening precariobelasting gemeente Overbetuwe 2018 en de Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen gemeente Overbetuwe 2018.

Algemeen
Vanaf 1 januari 2022 is het voor gemeenten niet meer mogelijk om precariobelasting op kabel- en leidingnetwerken te heffen. Tot 1 januari 2022 mag maximaal het tarief dat gold op 10 februari 2016 geheven worden. De geraamde structurele opbrengst wordt in 4 jaar (2018-2021) naar nul afgebouwd.

Tarieven
De tarieven voor precariobelasting (exclusief het tarief voor precariobelasting op kabels en leidingen) zijn trendmatig verhoogd met 1,5%. Met ingang van 1 november 2014 wordt er precariobelasting op kabels en leidingen geheven. Voor 2018 is de belastingopbrengst hiervan € 2.822.000 (afgerond). Tegen een aanslag precariobelasting elektriciteitsnetwerk 2018 is beroep ingesteld. Voor een bedrag van € 1.791.000 (afgerond) is het daarom onzeker of deze opbrengst daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Dit risico is tevens aangeduid in de paragraaf weerstandsvermogen / risicoparagraaf.

Marktgelden/standplaatsen
Beleidskader
Verordening marktgelden gemeente Overbetuwe 2018.

Algemeen
Iedereen die een standplaats heeft op de wekelijkse markt betaalt marktgeld. Dat geldt ook voor degene die een standplaats heeft voor bijvoorbeeld één dag. Naast marktgeld betalen ze een bedrag voor de elektriciteitsvoorzieningen als daarvan gebruik wordt gemaakt.

Tarieven
Voor de goederenmarkt in Zetten geldt een lager tarief dan voor Elst. De reden hiervoor is de beperktere omvang van de kern Zetten en de markt. De tarieven zijn afgeleid van de in de Tarieventabel leges, behorende bij de legesverordening, opgenomen tarieven voor overige standplaatsen. De tarieven voor marktgeld zijn voor 2018 trendmatig verhoogd met 1,5%.

Lijkbezorgingsrechten
Beleidskader
Verordening lijkbezorgingsrechten gemeente Overbetuwe 2018

Algemeen
Voor het gebruik van een algemene begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats worden rechten geheven. In deze gemeente zijn er drie algemene begraafplaatsen.

Tarieven
De tarieven voor lijkbezorgingsrechten zijn trendmatig verhoogd met 1,5%.

Reclamebelasting
Beleidskader
Verordening reclamebelasting gemeente Overbetuwe 2018.

Algemeen
In 2015 is de reclamebelasting ingevoerd ter financiering van de invoering van Centrum Management Elst (CME). Het CME heeft als doel om samen met de ondernemers uit het centrum van Elst en de gemeente een gezond ondernemersklimaat neer te zetten en Elst te promoten in de regio. De reclamebelasting is ingevoerd voor een periode van 5 jaar.

Tarieven
De tarieven voor 2018 zijn verhoogd met 1,7% inflatie.

Leges
Beleidskader
Legesverordening gemeente Overbetuwe 2018 en de Tarieventabel leges 2018.

Algemeen
We heffen leges om een gedeelte van onze taken te bekostigen. Deze taken worden in de vorm van een dienst individueel afgenomen door bewoners of bedrijven.

Tarieven
De tarieven voor leges zijn trendmatig verhoogd met 1,5%, met uitzondering van de bouw gerelateerde leges voor omgevingsvergunningen die geheven worden met de bouwkosten als grondslag. Een stijging van de bouwkosten leidt immers al tot een verhoging van de leges. Halverwege 2018 zijn de percentages van het schijventarief voor het berekenen van de leges bouwactiviteiten aangepast. De percentages lagen niet in een juiste verhouding met de bouwkosten van de aangevraagde omgevingsvergunningen. Deze aanpassing is budgettair neutraal. Voor sommige diensten heeft het Rijk een maximum tarief ingesteld, zoals voor rijbewijzen, paspoorten en identiteitskaarten. Het uitgangspunt voor de tarieven is gebaseerd op 100% kostendekking.

De lokale lasten worden jaarlijks door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) in beeld gebracht.
De cijfers over 2018 leveren een goede vergelijking op van de lastendruk in onze gemeente ten opzichte van het regionale en landelijke beeld. Volgens de COELO (landelijk) staat de gemeente Overbetuwe op nummer 18 van de 387 (van laag naar hoog). De gemeente behoort hiermee tot de 5% van goedkoopste gemeenten van Nederland. In vergelijking met andere gemeenten in Gelderland staat Overbetuwe in 2018 op de 5e plaats van de 54 Gelderse gemeenten.

Belastingdruk per object en inwoner op basis van de werkelijke opbrengsten van de afgelopen belastingjaren:

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen
Beleidskader
Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 en Kwijtscheldingsregeling gemeente Overbetuwe 2018.

Algemeen
Net als in voorgaande jaren worden de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, het vaste bedrag van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingschuldigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid.

Kwijtscheldingsaanvragen
Voor degenen die eerder ook al kwijtschelding hebben gekregen maken we, met verleende toestemming van de belastingschuldigen, gebruik van een procedure voor automatische toetsing voor kwijtschelding door het Inlichtingenbureau. Dit heeft er toe geleid dat in 2018 443 belastingschuldigen geen verzoek om kwijtschelding hoefden in te dienen.

In 2018 zijn er, naast de automatische kwijtschelding, nog 370 kwijtscheldingsaanvragen ingediend. Van deze aanvragen zijn er 255 geheel of gedeeltelijk gehonoreerd. Wij streven ernaar om de kwijtscheldingsverzoeken binnen 5 maanden af te handelen. In 2018 is 80% van alle kwijtscheldings-aanvragen binnen 5 maanden en 20% binnen 7 maanden afgehandeld.

In 2018 is er voor € 20.000 (afgerond) minder aan kwijtschelding verleend dan begroot. Dit heeft verschillende oorzaken:
• ongeveer 20 kwijtscheldingsaanvragen minder ingediend dan in 2017;
• veel minder kwijtschelding verleend aan inwoners met een eigen woning dan in 2017;
• minder kwijtschelding toegekend o.a. in verband met de verplichte kostendelersnorm per 1 januari 2018.

Overzicht belastingopbrengsten 2018

Inleiding
Het BBV schrijft voor dat in deze paragraaf inzicht geven moet worden in de mate van kostendekking van de belastingen die op inwoners en/of bedrijven worden verhaald.

In het beleidskader (zie hiervoor) wordt de beoogde dekking omschreven. Hieronder wordt inzicht gegeven in de gerealiseerde kostendekking van de twee belangrijkste bestemmingsheffingen, te weten: de rioolheffing en de reinigingsheffingen.

In de paragraaf lokale heffingen bij de programmabegroting 2018 én in de vastgestelde “Financiële verordening 2017 gemeente Overbetuwe” staan de uitgangspunten voor de berekeningswijze opgenomen.


Kostendekking 2018 per verordening

Toelichting op de belangrijkste afwijkingen (t.o.v. primaire begroting):
1. Zie de toelichting op de exploitatie: € 390.000. Tevens hebben enkele begrotingsmutaties plaatsgevonden.
2. De lagere overhead is een direct gevolg van de lagere toerekening van uren aan riolering (zie ook de toelichting op het taakveld riolering).
3. De lagere BTW compensatie vloeit voort uit de lagere lasten.
4. De vaststelling van het GRP heeft geleid tot een verlaging van de tarieven.
5. De raad heeft in 2017 besloten om € 6,8 miljoen te storten in de voorziening riolering. Het saldo van de voorziening is dan ook hoger dan in het GRP was opgenomen. De in te calculeren rente over de voorziening is dan ook hoger.
6. De lagere onttrekking aan de voorziening riolering bedraagt € 543.000 + € 20.000 (begrotingswijziging) is € 563.000.

Toelichting op de belangrijkste afwijkingen t.o.v. primaire begroting)
1. In TR 2 en TR 4 is al gerapporteerd over de belangrijkste (financiële) ontwikkelingen. In grote lijnen: hogere kosten voor de inzameling en verwerking van met name PMD afval. Daar staat deels tegenover dat vergoeding voor PMD afval ook hoger is.
2. Uit de analyse van de werkelijke cijfers ten opzichte van begroting na wijziging blijkt:
• een structureel nadeel van € 125.000 voor het verwerken en inzamelen van GFT en hout;
• eenmalige voordelen van € 100.000 in hoofdzaak als gevolg van de vertraagde invoering van de afvalpas in de milieustraten.

Deze paragraaf geeft inzicht in de financiële risico’s die de gemeente loopt en de financiële buffer die de gemeente achter de hand heeft om deze risico’s op te vangen. Dit laatste wordt ook wel de weerstandscapaciteit genoemd.

Weerstandsvermogen = de verhouding tussen de risico’s en de weerstandscapaciteit.

Risico’s zijn gebeurtenissen:
- waarvan niet zeker is dat deze gaan plaatsvinden en
- waarvan de kosten nagenoeg niet zijn in te schatten.

Deze risico’s moeten worden vermeld in deze paragraaf. Voorbeelden hiervan zijn: bodemvervuiling, juridische procedures, financiële gevolgen decentralisaties, etc.
Het is op basis van de begrotingsvoorschriften niet toegestaan om hiervoor een financiële voorziening te treffen. Dat mag alleen voor gebeurtenissen die zeker gaan plaatsvinden en waarvan de financiële consequenties redelijk zijn in te schatten. Voorbeelden hiervan zijn: voorziening groot-onderhoud gebouwen, verwachte tekorten grondexploitatie o.b.v. actuele exploitatieberekeningen, e.d.

Weerstandscapaciteit: bestaat uit middelen en mogelijkheden om financiële risico’s op te vangen. Daarbij kan worden gedacht aan reserves, onbenutte belastingcapaciteit en begrotingsoverschotten. Voor een gezonde financiële positie van de gemeente is het van belang dat de financiële risico’s goed in beeld zijn en er voldoende financiële buffers zijn om die risico’s op te vangen.

Voor een zuivere bepaling van het weerstandsvermogen wordt er in deze paragraaf onderscheid gemaakt in:
- eenmalig weerstandsvermogen:
   de verhouding tussen incidentele financiële risico’s en eenmalige weerstandscapaciteit
- structureel weerstandsvermogen:
   de verhouding tussen risico’s met structurele financiële gevolgen en structurele weerstandscapaciteit